Giáo án Nghị luận văn học (2024) Cánh diều

Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều – Bài 10
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 10: NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
TIẾT……… : GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN I. MỤC TIÊU
1. Mức độ yêu cầu cần đạt
- Phân tích được mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng;
phân biệt được cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan của người
viết. Hiểu được lí do người đọc có những cách tiếp nhận khác nhau về cùng
một vấn đề đặt ra trong văn bản.
- Hiểu những yêu cầu về trích dẫn tài liệu và có ý thức vận dụng hiểu biết
đó vào các hoạt động viết và nói để tránh đạo văn.
- Biết viết quảng cáo hoặc tờ rơi về một sản phẩm hay một hoạt động, sử
dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.
- Biết trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp,
năng lực hợp tác… b. Năng lực riêng
- Năng lực nhận biết, phân tích được thể loại văn bản. 3. Phẩm chất
- Có ý thức tìm hiểu, khám phá các giá trị độc đáo của tác phẩm văn học;
biết trân trọng tiếng nói cha ông.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên - Giáo án;
- Bảng giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp.
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập, khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính chất gợi mở vấn đề. c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu: Bài học gồm hai nội dung:
khái quát chủ đề và nêu thể loại các văn bản
đọc chính. Với chủ đề Nghị luận văn học,
bài học tập trung vào một số vấn đề thiết
thực, có ý nghĩa quan trọng: Có ý thức tìm
hiểu, khám phá các giá trị độc đáo của tác
phẩm văn học; biết trân trọng tiếng nói cha ông. - HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn a. Mục tiêu:
- Phân tích được mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng;
phân biệt được cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan của người
viết. Hiểu được lí do người đọc có những cách tiếp nhận khác nhau về cùng
một vấn đề đặt ra trong văn bản.
- Hiểu những yêu cầu về trích dẫn tài liệu và có ý thức vận dụng hiểu biết
đó vào các hoạt động viết và nói để tránh đạo văn.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA
DỰ KIẾN SẢN PHẨM GV - HS
Bước 1: chuyển giao 1. Phân tích tác phẩm văn học
Phân tích tác phẩm văn học là một dạng bài nghị nhiệm vụ
luận văn học rất phổ biến. Đây là dạng văn bản
- GV yêu cầu HS đọc chủ yếu sử dụng thao tác phân tích, chỉ ra cái hay,
phần Tri thức ngữ văn cái đẹp về nội dung và sự độc đáo về hình thức trong SGK
của một tác phẩm văn học. Phân tích có thể từ nội
- GV yêu cầu HS thảo dung khái quát chỉ ra các biểu hiện cụ thể hoặc từ luận theo nhóm:
các yếu tố cụ thể làm rõ cho nội dung khái quát.
+ Trình bày thông tin Là kiểu bài nghị luận nên văn bản phân tích tác
về phân tích tác phẩm phẩm văn học cũng có mục đích thuyết phục văn học.
người đọc bằng việc nêu lên luận đề và luận điểm,
+ Xác định cách trình lí lẽ và bằng chứng,… Muốn phân tích đúng tác
bày vấn đề trong văn phẩm văn học, người viết cần bám sát đặc điểm
bản nghị luận văn học.
thể loại của tác phẩm; nhận biết các yếu tố hình
+ Trình bày một số lưu thức độc đáo và tác dụng của chúng trong việc
ý về trích dẫn tài liệu để làm sáng tỏ nội dung; nhận xét, đánh giá được giá tránh đạo văn.
trị của tác phẩm;… Các văn bản nghị luận văn học
- HS tiếp nhận nhiệm trong Bài 10 đều là các bài phân tích tác phẩm văn vụ. học.
Bước 2: HS trao đổi 2. Cách trình bày vấn đề trong văn bản nghị
thảo luận, thực hiện luận văn học nhiệm vụ
Thông thường, trong bài nghị luận nói chung và
- HS thảo luận và trả lời nghị luận văn học nói riêng, người viết thường kết từng câu hỏi
hợp nêu vấn đề một cách khách quan và chủ quan.
Bước 3: Báo cáo kết - Trình bày khách quan là nêu lên những thông tin
quả hoạt động và thảo vốn có của đối tượng; ví dụ: nêu nội dung chính luận
của văn bản, thuật lại vắn tắt cốt truyện, giới thiệu
- HS trình bày sản phẩm hệ thống nhân vật trong tác phẩm, nêu khái quát thảo luận