Giáo án Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì Ngữ Văn 9 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
TIẾT……… : NHÂN VẬT LÍ TƯỞNG TRONG KẾT THÚC
CỦA TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ
(Bùi Mạnh Nhị, Nguyễn Tấn Phát) I. MỤC TIÊU
1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- Xác định được thể loại của văn bản.
- Xác định được bố cục và chỉ ra các nét độc đáo trong văn bản.
- Nhận biết và phân tích được sự xuất hiện và phát triển của nhân vật lí tưởng
trong truyện cổ tích thần kì.
- Nhận diện và phân tích được đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản.
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa truyện;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác. 3. Phẩm chất:
- Thấu hiểu và đồng cảm với khát vọng về công lí.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án;
- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
- Tranh ảnh về nhà văn, hình ảnh;
- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi
hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học
tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS những câu hỏi gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV dẫn dắt vào bài học mới: Tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu
văn bản “Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì”.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Đọc văn bản
a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về tác giả, tác phẩm.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu chung - GV yêu cầu HS: 1. Tác giả
+ Tìm hiểu chung về tác giả và tác - Bùi Mạnh Nhị (1955 – 2023): nhà nghiên cứu
phẩm Nhân vật lí tưởng trong kết thúc văn học, nhà giáo, nhà văn, tác giả, đồng tác
của truyện cổ tích.
giả của nhiều công trình nghiên cứu văn học
- HS nhận nhiệm vụ dân gian.
- GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn - Nguyễn Tấn Phát (1944): nhà nghiên cứu văn
đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành học, nhà giáo, nhà văn, tác giả, đồng tác giả tiếng toàn VB.
của nhiều công trình nghiên cứu văn học dân - HS lắng nghe. gian.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực 2. Tác phẩm hiện nhiệm vụ a. Thể loại
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan - Tác phẩm Nhân vật lí tưởng trong kết thúc đến bài học.
của truyện cổ tích thần kì thuộc thể loại: văn
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động bản nghị luận. và thảo luận b. Xuất xứ
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- Văn bản in trong Trang sách trang đời, Bùi
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả Mạnh Nhị, NXB Giáo dục Việt Nam, 2022. lời của bạn.
c. Phương thức biểu đạt
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện - Phương thức biểu đạt: nghị luận. nhiệm vụ
d. Bố cục Nhân vật lí tưởng trong kết thúc
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến của truyện cổ tích thần kì thức → Ghi lên bảng.
- Phần 1 (từ đầu đến… trật tự khác hẳn): mô típ nhân vật lí tưởng.
- Phần 2 (tiếp theo đến…khôi phục này): cái
kết thường diễn ra cho nhân vật lí tưởng.
- Phần 3 (phần còn lại): khái quát lại đặc trưng
của nhân vật lí tưởng trong kết thúc truyện.
e. Tóm tắt Nhân vật lí tưởng trong kết thúc
của truyện cổ tích thần kì
Văn bản Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của
truyện cổ tích thần kì bản đem tới cho người
đọc những thông tin về sự xuất hiện và phát
triển của nhân vật lí tưởng trong truyện thần kì
cổ tích, bao gồm: mô típ nhân vật, cái kết cho
các nhân vật lí tưởng và đặc điểm của nhân vật
lí tưởng trong cốt truyện này. Qua đó giúp
người đọc hình dung ra những đặc trưng cơ bản
của một nhân vật lí tưởng.
Hoạt động 2: Khám phá văn bản a. Mục tiêu:
- Xác định được thể loại của văn bản.
- Xác định được bố cục và chỉ ra các nét độc đáo trong văn bản.
- Nhận biết và phân tích được sự xuất hiện và phát triển của nhân vật lí tưởng
trong truyện cổ tích thần kì.
- Nhận diện và phân tích được đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM * NV1:
II. Tìm hiểu chi tiết
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
1. Đặc trưng của nhân vật lí tưởng trong
- GV đặt câu hỏi:
kết thúc của truyện cổ tích thần kì
- GV yêu cầu HS thảo luận:
- Kết thúc của truyện cổ tích thần kì phản ánh
+ Xác định tính đặc trưng của nhân ước mơ của quần chúng nhân dân, những thứ
vật lí tưởng trong kết thúc của truyện mà họ không bao giờ có được. Ước mơ ấy