Giáo án Khát vọng công lí (Truyện thơ Nôm) 2024 Chân trời sáng tạo

Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo – Bài 5 Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 5: KHÁT VỌNG CÔNG LÍ (TRUYỆN THƠ NÔM)
TIẾT……… : GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN I. MỤC TIÊU
1. Mức độ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện thơ Nôm như: cốt truyện, nhân vật, lời thoại.
- Nêu được nội dung bao quát của văn bản; bước đầu biết phân tích các chi tiết tiêu biểu,
đề tài, câu chuyện, nhân vật trong tính chỉnh thể của tác phẩm.
- Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến
người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.
- Vận dụng được một số hiểu biết về lịch sử văn học Việt Nam để đọc hiểu văn bản văn học.
- Trình bày được một số hiểu biết sơ giản về chữ viết tiếng Việt: chữ Nôm và chữ Quốc
ngữ; phân tích được đặc điểm, tác dụng của điển tích, điển cố.
- Viết được một văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học: phân tích nội dung
chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả thẩm mĩ của nó.
- Tiến hành được một cuộc phỏng vấn ngắn, xác định được mục đích, nội dung và cách thức phỏng vấn. 2. Năng lực a. Năng lực chung:
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác... b. Năng lực riêng:
- Năng lực nhận biết, phân tích được thể loại truyện. 3. Phẩm chất
- Thấu hiểu và đồng cảm với khát vọng về công lí của con người.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án;
- Bảng giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp.
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của
mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS chia sẻ kinh nghiệm của bản thân.
c. Sản phẩm: Những suy nghĩ, chia sẻ của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS trả lời:
Câu hỏi: Khát vọng công lí trong các tác phẩm văn học giúp em hiểu thêm điều gì về cha ông ta?
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học
a. Mục tiêu: Nắm được nội dung của bài học.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu: Bài học gồm hai nội dung: khái quát chủ
đề và nêu thể loại các văn bản đọc chính. Với chủ đề Khát
vọng công lí bài học tập trung vào một số vấn đề thiết thực,
có ý nghĩa quan trọng: Thấu hiểu và đồng cảm với khát
vọng về công lí của con người. - HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn a. Mục tiêu:
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện thơ Nôm như: cốt truyện, nhân vật, lời thoại.
- Nêu được nội dung bao quát của văn bản; bước đầu biết phân tích các chi tiết tiêu biểu,
đề tài, câu chuyện, nhân vật trong tính chỉnh thể của tác phẩm.
- Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến
người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.
- Vận dụng được một số hiểu biết về lịch sử văn học Việt Nam để đọc hiểu văn bản văn học.
- Trình bày được một số hiểu biết sơ giản về chữ viết tiếng Việt: chữ Nôm và chữ Quốc
ngữ; phân tích được đặc điểm, tác dụng của điển tích, điển cố.
- Viết được một văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học: phân tích nội dung
chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả thẩm mĩ của nó.
- Tiến hành được một cuộc phỏng vấn ngắn, xác định được mục đích, nội dung và cách thức phỏng vấn.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
1. Đôi nét về lịch sử văn học Việt Nam
- GV yêu cầu HS đọc phần Tri thức Văn học Việt Nam có lịch sử lâu đời, gồm văn học ngữ văn trong SGK
dân gian (sáng tác và lưu truyền bằng phương thức
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm: truyền miệng) và văn học viết.
Hãy chọn một bài thơ và trả lời các câu Văn học dân gian Việt Nam rất đa dạng về thể loại, từ
hỏi sau để nhận biết từng yếu tố:
các thể tự sự (thần thoại, truyền thuyết, sử thi, truyện
+ Trình bày đôi nét về lịch sử văn học cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn,...), trữ tình (ca Việt Nam.
dao, dân ca) đến các thể lời nói dân gian (tục ngữ, câu
+ Trình bày những thông tin cơ bản về đố,...),... truyện thơ Nôm.
Văn học viết Việt Nam gồm ba bộ phận: văn học chữ
+ Trình bày một số hiểu biết sơ giản về Hán, văn học chữ Nôm (từ thế kỉ X đến hết thế kỉ
chữ viết tiếng Việt: chữ Nôm và chữ XIX) và văn học chữ Quốc ngữ (từ đầu thế kỉ XX đến Quốc ngữ
nay). Cả ba bộ phận văn học này, tuỳ theo bối cảnh
+ Trình bày đặc điểm và tác dụng của lịch sử xã hội và hoàn cảnh sáng tác mà thiên về nội
điển tích, điện cố.
dung yêu nước, tự hào dân tộc (ví dụ: Nam quốc sơn
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
hà, Hịch tướng sĩ,...) hoặc thiên về nội dung nhân đạo:
thể hiện lòng yêu thương, bênh vực, ngợi ca những