Giáo án Sóng điện từ Vật lí 11 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 7: SÓNG ĐIỆN TỪ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được trong chân không, tất cả các sóng điện từ đều truyền với cùng tốc độ.
- Liệt kê được bậc độ lớn bước sóng của các bức xạ chủ yếu trong thang sóng điện từ. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân
trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.
- Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong
nhóm khi tìm hiểu về sóng điện từ.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định được và tìm hiểu định nghĩa, tính chất của
sóng điện từ và thang sóng điện từ.
Năng lực vật lí:
- Mô tả và định nghĩa được sóng điện từ, tính chất của sóng điện từ và thang sóng điện từ.
- Liệt kê được bậc độ lớn bước sóng của các bức xạ chủ yếu trong thang sóng điện từ.
- Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực tế. 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập.


II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Đối với giáo viên: - SGK, SGV, Giáo án.
- Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Sự lan truyền của sóng điện từ; Thang sóng điện
từ; Hình chụp X – quang bàn tay;…
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
2. Đối với học sinh:
- HS cả lớp: Hình vẽ và đồ thị liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học
tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Thông qua những ví dụ thực tế về sóng điện thoại để đưa ra câu hỏi định
hướng HS vào vấn đề cần tìm hiểu trong bài học.
b. Nội dung: GV cho HS quan sát hình vẽ hoặc thông qua ví dụ và thảo luận về sóng điện từ.
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời được những câu hỏi mà GV đưa ra để thảo luận về sóng điện từ.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV đặt vấn đề: Ngày nay điện thoại thông minh được dùng để trao đổi thông tin với
nhau trên khắp toàn cầu. Tuy nhiên, tại một số vùng xa xôi, đôi khi ta không thể sử
dụng điện thoại để liên lạc bởi điện thoại đang ngoài nằm phủ sóng của đài phát sóng.
- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận: Vậy sóng mà các đài phát sóng di động đang
phát là sóng gì và có tính chất như thế nào?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát chú ý lắng nghe và đưa ra câu trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.
(HS chưa cần trả lời chính xác và đầy đủ: ví dụ sóng mà các đài phát là sóng điện từ).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập


GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài
học ngày hôm nay: Bài 7: Sóng điện từ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu định nghĩa và tính chất của sóng điện từ
a. Mục tiêu: HS thảo luận theo nhóm và nêu được định nghĩa, tính chất của sóng điện từ.
b. Nội dung: GV cho HS thực hiện các hoạt động theo SGK để nêu được khái niệm và
tính chất của sóng điện từ.
c. Sản phẩm học tập: HS rút ra được định nghĩa và tính chất của sóng điện từ.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu định nghĩa sóng I. ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT CỦA điện từ SÓNG ĐIỆN TỪ
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học 1. Định nghĩa sóng điện từ tập
*Thảo luận 1 (SGK – tr46)
- GV chiếu hình ảnh sự lan truyền của Sóng điện Sóng cơ
sóng điện từ (Hình 7.1) cho HS quan sát. từ
Môi trường Chân không Môi trường truyền và môi vật chất. trường vật chất. Tốc độ Bằng 3.108 Phụ thuộc
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm truyền sóng m/s. tính đàn
đôi, nghiên cứu SGK và trả lời nội dung hồi, nhiệt
Thảo luận 1 (SGK – tr46) độ.
So sánh sóng điện từ và sóng cơ về: môi Sóng Sóng ngang. Sóng ngang
trường truyền, tốc độ truyền, sóng ngang/dọc hoặc sóng ngang hay sóng dọc. dọc. - GV đặt câu hỏi:


+ Sóng điện từ là gì? * Kết luận:
+ Trong quá trình lan truyền, các thành - Sóng điện từ là sự lan truyền của điện
phần vecto đặc trưng cho từ trường và trường biến thiên và từ trường biến
điện trường dao động như thế nào? thiên trong không gian.
- Sau khi HS phát biểu, GV nhận xét và - Trong quá trình lan truyền, các thành
kết luận về định nghĩa sóng điện từ, yêu phần vecto đặc trưng cho điện trường và cầu HS ghi vào vở.
từ trường dao động cùng pha, vuông góc
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
với nhau và vuông góc với phương
- HS đọc thông tin SGK, quan sát hình truyền sóng điện từ. Do đó, sóng điện từ
ảnh, chăm chú nghe GV giảng bài, thảo là sóng ngang.
luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện HS trả lời, đưa ra ý kiến của bản thân.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện
nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, tổng kết và
chuyển sang nội dung mới.
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tính chất của sóng điện từ
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm
đôi, nghiên cứu SGK và trả lời nội dung 2. Tính chất của sóng điện từ
Thảo luận 2 (SGK – tr47)
*Thảo luận 2 (SGK – tr47)
Khi sóng điện từ truyền qua hai môi Trong các môi trường khác nhau, tần số
trường khác nhau, bước sóng của nó có của sóng điện từ không đổi, nhưng tốc
bị thay đổi không? Giải thích.
độ truyền sóng thay đổi nên bước sóng