Giáo án Sóng điện từVật lí 11 Kết nối tri thức

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Trư n
ờ g:...................
Họ và tên giáo viên: ……………………
T :............................ ổ
Ngày soạn …………………… BÀI 11: SÓNG ĐI N Ệ TỪ (1 Tiết) I. MỤC TIÊU 1. Ki n ế th c ứ - Bi t ế được sóng đi n t
ệ ừ là gì, thang sóng đi n t ệ ừ là gì. - Bi t ế được sóng đi n t ệ ừ là sóng ngang. - Hi u ể đư c ợ sự khác nhau về bư c ớ sóng (hay t n ầ s ) ố c a ủ các lo i ạ sóng đi n ệ t ừ d n ẫ đến s khá ự
c nhau về tính chất và công d ng ụ c a ủ chúng. - Bi t ế được d i ả bư c ớ sóng, tính ch t ấ cơ b n, ả ngu n ồ phát, ng ứ d ng ụ c a ủ ánh sáng nhìn thấy, tia h ng ngo ồ
ại, tia tử ngoại, sóng vô tuy n, ế tia R n ghe ơ n, tia gamma. - Nh n ậ bi t ế đư c ợ các lo i ạ b c
ứ xạ trong thang sóng đi n ệ t ừ d a ự vào bư c ớ sóng ho c ặ tần s c ố a ủ nó. 2. Phát tri n ể năng l c ự - Năng l c ự chung: ● Năng l c ự t h ự c ọ :
+ Tự giác tìm tòi, khám phá để lĩnh h i ộ đư c ợ ki n ế th c ứ và bi t ế liên h ệ th c ự t ế về thang sóng đi n t ệ . ừ
+ Biết nâng cao khả năng t đ ự c ọ hi u S ể GK
+ Có tinh thần xây d ng bà ự i, h p t ợ ác làm vi c ệ nhóm. ● Năng l c ự giải quy t ế vấn đ : ề - Năng l c ự vật lí: ● Phân bi t ệ được dải bư c
ớ sóng trong thang sóng đi n t ệ . ừ ● Nhận bi t ế đư c ợ ánh sáng nhìn th y ấ , tia h ng ồ ngo i ạ , tia tử ngo i ạ , sóng vô tuyến, tia R n ghe ơ n, tia gamma 3. Phát tri n ể ph m c ẩ h t ấ ● Chăm ch , t ỉ ích c c ự xây d ng bà ự i. ● Ch đ ủ ng t ộ rong vi c ệ tìm tòi, nghiên c u ứ và lĩnh h i ộ ki n ế th c ứ .
● Có tinh thần trách nhi m ệ , h p t
ợ ác trong quá trình th o l ả u n c ậ hung. II. THI T Ế B D Ị Y Ạ HỌC VÀ H C Ọ LI U Ệ 1. Đ i ố v i ớ giáo viên: ● SGK, SGV, Giáo án.
● Các video, hình ảnh s d ử ng t ụ rong bài h c ọ . ● Các ví d l ụ ấy ngoài. ● Máy chiếu (nếu có). 2. Đ i ố v i ớ h c ọ sinh: SGK, v ghi ở , giấy nháp, bút, thư c ớ k . ẻ III. TI N Ế TRÌNH D Y Ạ H C Ọ A. HO T Ạ Đ N Ộ G KHỞI Đ N Ộ G
a. Mục tiêu: Hoạt đ ng ộ này, từ m t ộ ho t ạ đ ng ộ tư ng ơ đ i ố quen thu c ộ nh ng ư s ẽ đư c ợ mô tả bằng thu t ậ ngữ v t ậ lý, không b ng ằ ngôn ngữ h ng ằ ngày, t o ạ cho HS s ự hào h ng ứ trong vi c ệ tìm hi u ể n i ộ dung bài h c ọ . b. N i ộ dung:
- GV yêu cầu HS trả lời câu h i ỏ mở đ u bà ầ i h c ọ . c. S n ả ph m ẩ h c ọ t p ậ : Bư c ớ đầu HS đ a ư ra đư c ợ nh n ậ xét về quá trình th c ự hi n ệ c a ủ hoạt đ ng. ộ d. T c ổ h c ứ th c ự hi n ệ : Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ - GV cho HS đ c ọ và tr l ả ời câu h i ỏ ở ví d m ụ ở đ u bà ầ i h c ọ . M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ
- HS quan sát hình ảnh đ t ể r l ả ời cho câu h i ỏ mà GV đ a ư ra. Bư c ớ 3: Báo cáo k t q ế u h ả o t đ ạ n ộ g và th o l ả u n ậ - HS trả lời câu h i ỏ mở đ u: ầ Thông tin đư c ợ lan truy n
ề trong không gian nhờ các sóng mà mắt thư ng k ờ
hông quan sát được. Bư c
ớ 4: Đánh giá k t q ế u , th ả c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - GV ti p nh ế
ận và nhận xét câu trả l i ờ c a ủ HS. - GV d n ẫ d t
ắ HS vào bài: “Như các em đã trả l i
ờ ở trên, thông tin đư c ợ lan truy n ề trong
không gian nhờ các sóng mà m t ắ thư ng
ờ không quan sát đư c ợ . V y
ậ cụ thể các sóng này đư c ợ truy n
ề như thế nào chúng ta cùng tìm hi u ể trong bài h c
ọ hôm nay Bài 11: Sóng đi n ệ t ” ừ B. HO T Ạ Đ N Ộ G HÌNH THÀNH KI N Ế TH C Ứ Hoạt đ n ộ g 1. Tìm hi u ể v s ề óng đi n ệ t . ừ a. M c
ụ tiêu: HS nhận bi t ế và hi u ể đư c ợ khái ni m ệ sóng đi n ệ t , ừ thang sóng đi n ệ t , ừ bi t ế đư c ợ sóng đi n ệ t l ừ à sóng ngang. b. N i ộ dung: - GV cho HS đ c ọ phần đ c ọ hi u t ể rong m c ụ I, GV đ a ư ra câu h i ỏ và yêu c u H ầ S tr l ả i ờ .
- GV yêu cầu HS và liên h t ệ ìm các ví d t ụ h c ự t đ ế gi ể úp các em hi u ể đư c ợ rõ h n ơ v ề - HS thực hi n yê ệ u cầu của giáo viên c. S n ả ph m h ẩ c ọ t p ậ : - HS nêu được khái ni m ệ sóng đi n t ệ , t ừ hang sóng đi n ệ t . ừ d. T c ổ h c ứ ho t đ ạ n ộ g: HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN S N Ả PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ I. Sóng đi n ệ từ - GV yêu c u ầ HS đ c ọ sách m c ụ I và cho bi t ế khái - Sóng đi n ệ t ừ là đi n ệ t ừ trư ng ờ lan truy n ề ni m ệ sóng đi n t ệ , t ừ hang sóng đi n ệ t . ừ trong không gian. - Nh n ậ xét về sóng đi n ệ t , ừ t c ố độ c a ủ sóng đi n ệ từ -Sóng đi n
ệ từ là sóng ngang, khi truy n ề truyền trong chân không? trong chân không sóng đi n ệ từ có t c ố độ
-Ánh sáng có phải sóng đi n ệ t không? ừ Vì sao? 3.108m/s -Ánh sáng là sóng đi n t ệ . ừ Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - Sóng đi n ệ từ bao g m ồ m t ộ d i ả r ng ộ t n ầ - HS đ c ọ thông tin SGK, phát bi u ể trả l i ờ cho câu h i ỏ số (hoặc bư c ớ sóng) g i ọ là thang sóng c a ủ GV đi n ệ t . ừ Bư c ớ 3: Báo cáo k t q ế u h ả o t đ ạ n ộ g và th o l ả u n ậ - GV m i ờ 1 - 2 b n ạ đ ng ứ t i
ạ chỗ trình bày câu trả l i ờ cho câu h i ỏ . - GV m i ờ HS khác nh n xé ậ t, b s ổ ung. Bư c ớ 4: Đánh giá k t ế qu , ả th c ự hi n ệ nhi m ệ vụ h c ọ t p ậ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả )
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn ki n t ế h c ứ . => GV k t ế lu n ậ l i ạ khái ni m ệ , tính ch t ấ c a ủ sóng đi n t ệ . ừ Hoạt đ n ộ g 2. Tìm hi u ể thang sóng đi n ệ t . ừ a. M c ụ tiêu: - Hi u ể đư c ợ sự khác nhau về bư c ớ sóng (hay t n ầ s ) ố c a ủ các lo i ạ sóng đi n ệ t ừ d n ẫ đến s khá ự
c nhau về tính chất và công d ng ụ c a ủ chúng. - Bi t ế được d i ả bư c ớ sóng, tính ch t ấ cơ b n, ả ngu n ồ phát, ng ứ d ng ụ c a ủ ánh sáng nhìn thấy, tia h ng ngo ồ
ại, tia tử ngoại, sóng vô tuy n, ế tia R n ghe ơ n, tia gamma. b. N i ộ dung: GV chia l p ớ thành 6 nhóm nh , ỏ giao nhi m ệ vụ cho t ng ừ nhóm từ ti t ế trư c ớ tìm hi u ể v
ề ánh sáng nhìn thấy, tia h ng ồ ngo i ạ , tia t ử ngo i ạ , sóng vô tuy n, ế tia R n ghe ơ n, tia gamma. c. S n ả ph m h ẩ c ọ t p ậ : - Bài báo cáo c a ủ các nhóm h c ọ sinh. d. T c ổ h c ứ ho t đ ạ n ộ g: HO T Ạ ĐỘNG C A Ủ GV - HS DỰ KI N Ế S N Ả PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ II. Thang sóng đi n ệ từ - GV chia l p ớ thành 6 nhóm nh , ỏ giao nhi m ệ
-Sự khác nhau về bước sóng (hay t n ầ s ) ố c a ủ v c ụ ho t ng ừ nhóm từ tiết trư c ớ các loại sóng đi n ệ từ đã d n ẫ đ n ế sự khác Nhóm 1: Tìm hi u v ể ề ánh sáng nhìn thấy
nhau về tính chất và công d ng c ụ ủa chúng. Nhóm 2: Tìm hi u v ể ề tia h ng ngo ồ ại Nhóm 3: Tìm hi u v ể ề tia t ngo ử ại Nhóm 4: Tìm hi u v ể ề sóng vô tuyến Nhóm 5: Tìm hi u v ể ề tia R n ghe ơ n Nhóm 6: Tìm hi u v ể ề tia gamma Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - HS làm vi c ệ theo nhóm nh n ậ nhi m ệ v , ụ phân công
các thành viên trong nhóm chuẩn bị bài báo cáo. Bư c ớ 3: Báo cáo k t ế quả ho t ạ đ n ộ g và th o ả lu n ậ - Đại di n ệ lần lư t
ợ các nhóm lên trình bày bài báo cáo của nhóm. -Các nhóm khác l ng ắ nghe, nh n ậ xét, đ a ư ra các câu h i
ỏ thảo luận cho nhóm báo cáo. 1.Ánh sáng nhìn th y ấ Bư c ớ 4: Đánh giá k t ế qu , ả th c ự hi n ệ nhi m
ệ vụ -Quang phổ c a ủ ánh sáng nhìn th y ấ là m t ộ d i ả h c ọ t p ậ
màu liên tục từ tím đ n đ ế . ỏ - GV đánh giá, nh n ậ xét, t ng ổ k t ế và chuy n
ể sang - Bước sóng ánh sáng nhìn th y ấ n m ằ trong n i ộ dung luyện tập.
khoảng từ 0,38μm đ n 0,76 ế μm - Ánh sáng đỏ có bư c ớ sóng dài nh t ấ 0,76μm, ánh sáng tím có bư c
ớ sóng ngắn nhất 0,38μm. - Ngu n
ồ phát ra ánh sáng nhìn th y ấ nh : ư M t ặ tr i ờ , tia ch p, ng ớ n l ọ ửa,… Tài li u đ ệ ược chia s b ẻ i ở website VnTeach.Com 2. Tia h n ồ g ngo i ạ (IR) - Tia h ng ồ ngo i ạ là sóng đi n ệ từ không nhìn thấy có bư c ớ sóng n m ằ trong kho ng ả từ 0,76μm đ n 1m ế m. - Ngu n ồ phát tia h ng ồ ngo i ạ : V t ậ có nhi t ệ độ cao h n ơ môi trư ng
ờ xung quanh thì phát đư c ợ tia h ng ồ ngo i
ạ . VD: bóng đèn dây tóc, b p ế gas, bếp than,… -Tia h ng ồ ngo i ạ có tính ch t ấ tuân theo đ nh ị luật truy n ề th ng, ẳ ph n ả x , ạ khúc xạ và gây M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) đư c ợ hi n ệ tư ng ợ nhi u ễ x , ạ giao thoa như ánh sáng thông thư ng. ờ -Đặc tr ng ư n i ổ b t ậ c a ủ tia h ng ồ ngo i ạ là tác d ng nhi ụ t ệ . - ng Ứ d ng: ụ b p ế đi n, ệ lò nư ng, ớ đi u ề khi n ể t xa ừ ,.. 3. Tia t n ử goại (UV) - Là sóng đi n ệ từ không nhìn th y ấ có bư c ớ
sóng nằm trong khoảng 10nm đ n 400nm ế - Ngu n ồ phát tia tử ngo i ạ : V t ậ có nhi t ệ độ
trên 2000oC thì phát ra tia tử ngo i ạ , nhi t ệ độ c a ủ vật càng cao thì bư c ớ sóng tử ngo i ạ càng nh . ỏ VD: h qua ồ ng đi n, ệ đèn h i ơ th y ủ ngân - Tia tử ngo i ạ có tính ch t ấ tác d ng ụ lên phim nh, ả
kích thích sự phát quang c a ủ nhi u ề ch t ấ ,
làm ion hóa không khí, có tác d ng s ụ inh h c ọ … - ng Ứ d ng: ụ công nghệ di t ệ khu n, ẩ ti t ệ trùng th c ự phẩm trư c
ớ khi đóng gói, khử trùng d ng c ụ ụ y tế,… 4. Sóng vô tuy n ế - Sóng vô tuy n ế có bư c ớ sóng n m ằ trong khoảng từ 1mm đ n 100km ế - Sóng vô tuy n ế đư c ợ phát ra từ anten và đư c ợ sử d ng
ụ để “mang” các thông tin như
âm thanh, hình ảnh đi rất xa. - Sóng VHF (bư c ớ sóng r t ấ ng n) ắ từ 1m đ n ế 10m, sóng UHF (bư c ớ sóng c c ự ng n) ắ từ 10cm đ n ế 1m có thể truy n ề th ng ẳ đ n ế máy
thu, không bị phản xạ b i ở tầng đi n l ệ i. - ng Ứ d ng: ụ Sử d ng ụ cho các đài phát thanh và truyền hình đ a ị phư ng ơ - Sóng viba (bư c ớ sóng kho ng ả vài cm) đư c ợ sử d ng ụ cho vi n ễ thông qu c ố tế và chuy n ể tiếp truy n
ề hình qua vê tinh thông tin và cho mạng đi n t ệ hoại di đ ng qua ộ tháp vi ba. 5. Sóng R n ơ ghen (tia X) - Tia X có bư c ớ sóng nhỏ h n ơ tia tử ngo i ạ
(khoảng từ 30pm đến 3nm) - Ngu n
ồ phát tia X: Các electron chuy n ể đ ng ộ v i ớ t c ố độ cao t i ớ đ p ậ vào t m ấ kim lo i ạ có nguyên tử lư ng l ợ n t ớ rong ng ố tia X. - ng Ứ d ng: ụ Chu n ẩ đoán và ch a ữ trị m t ộ số b nh ệ trong y h c ọ , tìm khuy t ế t t ậ trong các v t ậ đúc bằng kim lo i ạ , ki m ể tra hành lí hành khách. 6. Tia gamma (γ) - Có bư c ớ sóng nhỏ nh t ấ trong thang sóng đi n t ệ ,
ừ khoảng từ 10-5nm đến 0,1nm - ng Ứ d ng: ụ dùng trong ph u ẫ thu t ậ , đi u ề trị các căn b nh ệ liên quan đ n ế kh i ố u, dị d ng ạ mạch máu; ng ứ d ng ụ trong lĩnh v c ự công nghi p, ệ phát hi n ệ các khuy t ế t t ậ b ng ằ hình M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585