Giáo án Sóng dừng Vật lí 11 Kết nối tri thức

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Trư n
ờ g:...................
Họ và tên giáo viên: ……………………
T :............................ ổ
Ngày soạn …………………… BÀI 13: SÓNG D N Ừ G (2 TI T) Ế I. MỤC TIÊU 1. Ki n ế th c ứ - Mô tả đư c ợ hi n t ệ ư ng ơ sóng d ng ừ trên m t ộ s i ợ dây và nêu đư c ợ đi u ki ề n đ ệ c ể ó sóng d ng. ừ - Giải thích đư c ợ hi n t ệ ư ng ợ sóng d ng . ừ - Nêu và viết đư c ợ đi u ki ề n đ ệ c ể ó sóng d ng t ừ rên m t ộ s i ợ dây trong trư ng h ờ p ợ có hai đ u c ầ đ ố nh ị và dây có m t ộ đầu cố đ nh ị , m t ộ đầu tự do . - Giải thích đư c ợ s t ự o t ạ hành sóng d ng t ừ rong m t ộ s l ố o i ạ nh c ạ c . ụ 2. Phát tri n ể năng l c ự - Năng l c ự chung: • Năng l c ự tự h c ọ :
+ Tự giác tìm tòi, khám phá để lĩnh h i ộ đư c ợ ki n ế th c ứ và bi t
ế liên hệ các ví dụ có trong th c ự tế về sóng d ng. ừ + Bi t
ế nâng cao khả năng tự đ c ọ hi u S ể GK.
+ Có tinh thần xây d ng bà ự i, h p t ợ ác làm vi c ệ nhóm. • Năng l c ự phư ng ơ pháp: Đề xu t ấ , thi t ế kế và ti n ế hành làm thí nghi m ệ và xử lý k t ế quả thí nghi m ệ • Năng l c ự trao đ i ổ thông tin: Sử d ng ụ ngôn ngữ để th o ả lu n ậ trong nhóm, báo cáo k t ế quả đ t ạ đư c ợ sau khi hoàn thành nhi m ệ v . ụ - Năng l c ự vật lí: • Trả l i ờ đư c ợ câu h i ỏ sóng d ng ừ là gì? • Nêu đư c ợ các đặc đi m ể sóng d ng, đi ừ u ki ề n đ ệ c ể ó sóng d ng ừ • Vận d ng ụ đư c ợ ki n ế th c ứ về sóng d ng ừ để gi i
ả các bài toán liên quan và các hi n ệ tư ng ợ trong cu c ộ s ng. ố 3. Phát tri n ể ph m c ẩ h t ấ ● Chăm ch ,ỉ tích c c ự xây d ng ự bài. ● Chủ đ ng t ộ rong vi c ệ tìm tòi, nghiên c u và ứ lĩnh h i ộ ki n t ế h c ứ .
● Có tinh thần trách nhi m ệ , h p
ợ tác trong quá trình th o l ả u n c ậ hung. II. THI T Ế B D Ị Y Ạ H C Ọ VÀ H C Ọ LI U Ệ 1. Đ i ố với giáo viên: ● SGK, SGV, Giáo án. ● Các video, hình nh s ả d ử ng t ụ rong bài h c ọ . ● Các ví d l ụ ấy ngoài. ● Các đ dùng đ ồ t ể i n ế hành thí nghi m ệ . ● Máy chiếu (n u c ế ó). 2. Đ i ố với h c
ọ sinh: SGK, vở ghi, giấy nháp, bút, thư c ớ k . ẻ III. TI N Ế TRÌNH D Y Ạ H C Ọ A. HO T
Ạ ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a. M c ụ tiêu: Hoạt đ ng ộ này, từ m t ộ ho t ạ đ ng ộ tư ng ơ đ i ố quen thu c ộ nh ng ư sẽ đư c ợ mô tả b ng ằ
thuật ngữ vật lí, không b ng ằ ngôn ngữ h ng ằ ngày, t o ạ cho HS s ự hào h ng ứ trong vi c ệ tìm hi u ể n i ộ dung bài h c ọ . b. N i ộ dung: - GV yêu cầu HS tr l ả i ờ câu h i ỏ m đ ở u bà ầ i h c ọ . M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) c. Sản ph m h ẩ c ọ t p ậ : Bư c ớ đầu HS đ a ư ra đư c ợ nh n xé ậ t v quá ề trình th c ự hi n c ệ a ủ ho t ạ đ ng. ộ d. T c ổ h c ứ th c ự hi n ệ : Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - GV cho HS đ c ọ và tr l ả i ờ câu h i ỏ ví ở d m ụ đ ở u bà ầ i h c ọ . Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ - HS quan sát hình nh đ ả t ể r l ả i ờ cho câu h i ỏ mà GV đ a ư ra. Bư c ớ 3: Báo cáo k t q ế u h ả o t đ ạ n ộ g và th o l ả u n ậ - HS tr l ả i ờ câu h i ỏ m đ ở u:
ầ Theo như quan sát, ta thấy: + Chi u dài ề các ng ố c a đàn l ủ à khác nhau.
+ Vật chất dao đ ng l ộ à c t ộ khí trong ng. ố
+ Âm phát ra trầm hay b ng ổ là do t n s ầ k ố hác nhau. Bư c
ớ 4: Đánh giá k t q ế u , t ả h c ự hi n ệ nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ - GV ti p
ế nhận và nhận xét câu trả l i ờ c a ủ HS.
- GV dẫn dắt HS vào bài: “Khi ta vỗ tay vào mi ng ệ ng, ố c t
ộ không khí trong ng ố dao đ ng v ộ à t o r ạ a sóng d ng, ừ độ dài c a ủ m i ỗ ng
ố khác nhau, nên các n t ố nh c
ạ phát ra cũng thay đ i ổ . V y ạ sóng d ng ừ
là gì, có đặc điểm nh t ư h nào, c ế
húng ta cùng đi tìm hi u ể B ở ài 13. Sóng d ng ừ .” B. HO T
Ạ ĐỘNG HÌNH THÀNH KI N Ế TH C Ứ Hoạt đ n ộ g 1. Th c ự hi n ệ thí nghi m t ệ o s ạ óng d n ừ g trên s i ợ dây. a. M c
ụ tiêu: HS nhận bi t ế đư c ợ các d ng ụ cụ trong thí nghi m ệ ; n m ắ đư c ợ trình t , ự thao tác ti n ế hành thí nghi m ệ ; th c ự hi n đ ệ ư c ợ thí nghi m ệ ; ghi l i ạ và phân tích k t ế qu t ả hí nghi m ệ . b. N i ộ dung: - GV cho HS đ c ọ m c ụ I, GV đ a ư ra câu h i ỏ và yêu c u H ầ S hoàn thành PHT s 1. ố - HS th c ự hi n yê ệ u cầu c a ủ giáo viên c. Sản ph m h ẩ c ọ t p ậ : - HS nêu đư c ợ khái ni m ệ chuy n ể đ ng ộ th ng ẳ bi n ế đ i ổ , chuy n ể đ ng ộ nhanh d n ầ đ u, ề chuy n ể đ ng ộ chậm dần đều. - HS lấy đư c ợ ví d v ụ c ề huy n đ ể ng nha ộ nh dần, chuy n đ ể ng c ộ hậm dần. d. Tổ chức hoạt động: HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN S N Ả PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ I. THÍ NGHI M Ệ T O Ạ SÓNG D N Ừ G - GV yêu c u ầ HS đ c ọ sách m c ụ I và th c ự hi n ệ các 1. D n ụ g c : ụ yêu cầu c a ủ PHT s 1. ố - Giá thí nghi m ệ . - Dây đàn h i ồ PQ. - B rung. ộ - Máy phát âm tần. 2. Các bư c ớ ti n ế hành: 3. Th c ự nghi m: ệ (trong đi u ề ki n ệ không đủ để ti n ế hành Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ tr c ự ti p ế thí nghi m ệ , có thể cho hs xem - HS đ c ọ thông tin SGK, phát bi u ể trả l i ờ cho câu h i ỏ video thí nghi m ệ về d ng c ụ . ụ https://www.youtube.com/watch? M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - HS ti n ế hành thí nghi m ệ . v=gbMCwntYCr4&t=35s - Ghi lại các k t ế quả. 4. Nhận xét: - Phân tích k t ế quả - Có nh ng ữ đi m ể dao đ ng ộ v i ớ biên độ Bư c ớ 3: Báo cáo k t q ế u h ả o t đ ạ n ộ g và th o l ả u n ậ l n, ớ có nh ng ữ đi m ể đ ng ứ yên. Các đi m ể - GV m i ờ 1 - 2 b n ạ đ ng ứ t i
ạ chỗ trình bày câu trả l i ờ này cách đều nhau. cho câu h i ỏ . - Trên S i
ợ dây hình thành các bó, khi thay - GV m i ờ HS khác nh n xé ậ t, b s ổ ung. đ i
ổ tần số thì số bó thay đ i ổ , các t n ầ số Bư c ớ 4: Đánh giá k t ế qu , ả th c ự hi n ệ nhi m
ệ vụ này cách đều nhau m t ộ khoảng nhất đ nh. ị h c ọ t p ậ
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn ki n t ế h c ứ . => GV k t ế lu n ậ hi n ệ tư ng ợ sóng xu t ấ hi n ệ trên s i ợ dây là sóng d ng. ừ Hoạt đ n ộ g 2. Tìm hi u ể sóng d n ừ g và các đ c ặ đi m c ể a ủ sóng d n ừ g. a. M c ụ tiêu: - HS nêu đư c ợ khái ni m ệ sóng d ng, ừ nêu đư c ợ các đ c ặ đi m ể c a ủ sóng d ng, ừ về b ng ụ sóng, nút sóng... b. N i ộ dung: GV tổ ch c ứ cho HS tìm hi u S ể GK đ nê ể u đư c ợ các đ c ặ đi m ể c a ủ sóng d ng ừ c. Sản ph m h ẩ c ọ t p ậ : - Nêu đư c ợ khái ni m ệ sóng d ng và ừ các đặc đi m ể c a ủ sóng d ng ừ d. T c ổ h c ứ ho t đ ạ n ộ g: HO T Ạ Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS DỰ KI N Ế S N Ả PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ II. Giải thích s t ự o th ạ ành sóng d n ừ g - GV cho HS tự đ c ọ SGK ph n
ầ II.1. và từ thí 1. Đặc đi m c ể a ủ sóng d n ừ g nghi m ệ ở phần I, hư ng ớ d n ẫ HS th o ả lu n ậ để từ - Sóng d ng ừ là sự giao thoa c a ủ hai sóng cùng đó h c ọ sinh nêu đư c ợ khái ni m ệ sóng d ng, ừ
chỉ ra biên độ cùng tần số lan truy n ề ngư c ợ nhau các đặc điểm c a ủ sóng d ng. ừ trên m t ộ phư ng t ơ ruy n s ề óng. Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - Khi có sóng d ng, ừ có nh ng ữ đi m ể luôn luôn - HS theo dõi SGK, tự đ c ọ ph n ầ II.1 và trả l i ờ các đ ng ứ yên g i ọ là nút sóng và nh ng ữ đi m ể luôn câu h i ỏ theo yêu cầu c a ủ GV. dao đ ng ộ v i ớ biên đ c ộ c c ự đ i ạ g i ọ là b ng ụ - Th o ả lu n
ậ nhóm để tìm câu trả l i ờ cho câu h i ỏ sóng. theo yêu cầu c a ủ giáo viên. - Hai nút sóng ho c ặ hai b ng ụ sóng g n ầ nhau Bư c ớ 3: Báo cáo k t ế quả ho t ạ đ n ộ g và th o ả lu n ậ nhất cách nhau khoảng . - GV m i ờ 1 bạn đ ng ứ t i ạ chỗ tr l ả i ờ câu h i ỏ - M t ộ nút và 1 b ng ụ li n ề k ề cách nhau kho ng ả - GV m i ờ HS khác nh n xé ậ t câu tr ả l i ờ cũng nh ư bài . làm c a ủ bạn, b s ổ ung ý ki n. ế Bư c ớ 4: Đánh giá k t ế qu , ả th c ự hi n ệ nhi m ệ vụ h c ọ t p ậ - GV đánh giá, nh n ậ xét, t ng ổ k t ế và chuy n ể sang n i ộ dung tiếp theo. => K t ế lu n ậ : Nắm đư c ợ kho ng ả cách gi a ữ các nút và b ng ụ để gi i ả quy t ế các bài toán đ m ế số b ng, ụ nút và xác đ nh đi ị ều ki n ệ có sóng d ng. ừ Hoạt đ n ộ g 3. Tìm hi u ể đi u ề ki n ệ đ c ể ó sóng d n ừ g. a. M c
ụ tiêu: HS nêu đư c ợ đi u ề ki n ệ đ ể có sóng d ng ừ trên s i ợ dây mà 2 đ u ầ đ u ề là nút., t ừ đó đ m ế đư c ợ s nút ố và b ng. ụ b. N i ộ dung: - GV cho HS đ c ọ ph n đ ầ c ọ hi u t ể rong m c ụ II.2, GV đ a ư ra câu h i ỏ và yêu c u H ầ S tr l ả i ờ PHT s 3 ố - GV yêu c u ầ HS v n ậ d ng ụ về kho ng ả cách gi a ữ các nút và các b ng ụ đ ể tìm ra đi u ề ki n ệ có sóng d ng. ừ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - HS th c ự hi n yê ệ u cầu c a ủ giáo viên c. Sản ph m h ẩ c ọ t p ậ : - HS nêu đư c ợ đi u ki ề n c ệ ó d ng, ừ đ m ế đư c ợ s nút ố và s b ố ng. ụ d. Tổ chức hoạt động: HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN SẢN PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m v ệ h ụ c ọ t p ậ 2. Đi u ề ki n ệ đ c ể ó dóng d n ừ g - GV yêu c u ầ HS đ c ọ sách m c ụ II.2 và th o ả - Đi u ề ki n ệ để có sóng d ng ừ trên dây v i ớ hai luận, trả l i ờ PHT s 3? ố đầu cố đ nh ị là chi u ề dài dây b ng ằ s ố nguyên l n ầ n a ử bư c ớ sóng Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ - HS trả l i ờ các câu h i ỏ trong PHT - HS d a ự vào đ ồ th ịhình 13.3 đ ể hoàn thành các câu h i ỏ trong PHT. Bư c ớ 3: Báo cáo k t ế quả ho t ạ đ n ộ g và th o ả lu n ậ - GV m i ờ 1 - 2 b n ạ đ ng ứ t i ạ chỗ trình bày câu trả l i ờ cho câu h i ỏ . - GV m i ờ HS khác nh n xé ậ t, b s ổ ung. Bư c ớ 4: Đánh giá k t ế qu , ả th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ ọc tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn ki n t ế h c ứ . Hoạt đ n ộ g 4. Tìm hi u ể sóng d n ừ g trong các nh c ạ c . ụ a. M c
ụ tiêu: HS tìm hi u s ể hì ự nh thành sóng d ng ừ trong các nh c ạ c . ụ b. N i ộ dung: - GV cho HS đ c ọ ph n ầ đ c ọ hi u ể trong m c ụ III, GV đ a ư ra câu h i ỏ và yêu c u ầ HS trả l i ờ câu h i ỏ theo PHT số 4. - GV yêu c u ầ HS v n ậ d ng ụ ki n ế th c ứ v ề sóng s ng ừ ở trên đ ể nêu đi u ề ki n ệ có sóng d ng ừ trong các nhạc cụ khí. - HS th c ự hi n yê ệ u cầu c a ủ giáo viên. c. Sản ph m h ẩ c ọ t p ậ : - HS giải thích đư c ợ s hì ự nh thành sóng d ng t ừ rên các nh c ạ c dâ ụ y và nh c ạ c khí ụ . - HS nêu đi u ki ề n c ệ ó sóng d ng ừ khi v t ậ đàn h i ồ m t ộ đ u c ầ đ ố nh, m ị t ộ đ u t ầ do. ự d. Tổ chức hoạt động: HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN S N Ả PH M Ẩ Bư c ớ 1: GV chuy n ể giao nhi m ệ vụ h c ọ
III. SÓNG DỪNG TRONG CÁC NH C Ạ CỤ. t p ậ 1. Sóng d n ừ g đ i ố v i ớ nh c ạ c d ụ ây - GV yêu c u ầ HS đ c ọ sách m c ụ III và m c ụ - Khi g y ả đàn, trên dây xu t ấ hi n ệ sóng d ng. ừ Do hai đ c ọ hi u ể và trả l i ờ các câu h i
ỏ trong PHT đầu cố đ nh, nê ị n là 2 nút. s 4 và ố sgk? - Bư c ớ sóng λ=2L, . Bư c ớ 2: HS th c ự hi n ệ nhi m ệ v h ụ c ọ t p ậ
- Khi đàn, tay nhấn dây làm chi u ề dài dây thay đ i ổ , - HS trả l i ờ các câu h i ỏ trong SGK tần s t ố hay đ i
ổ nên âm phát ra trầm b ng khá ổ c nhau. - HS d a
ự vào hình 13.6 và 13.7 để hoàn - H p đà ộ n đóng vai trò h p c ộ ng ộ hư ng đ ở khu ể c ế h thành các câu h i ỏ trong SGK. đại âm. 2. Sóng d n ừ g đ i ố v i ớ các nh c ạ cụ khí Bư c ớ 3: Báo cáo k t ế quả ho t ạ đ n
ộ g và - Sóng truy n t ề rong c t ộ khí c a ủ nh c ạ c t ụ o ra ạ sóng thảo luận d ng. ừ - GV m i ờ 1 - 2 b n ạ đ ng ứ t i
ạ chỗ trình bày - Khi th i ổ , thay đ i ổ vị trí lỗ b t ị làm thay đ i ổ chi u dà ề i câu trả l i ờ cho câu h i ỏ . c t ộ khí và phát ra các n t ố khác nhau. - Trư ng h ờ p m ợ t ộ đầu kín và m t ộ đầu h : ở M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4585