Giáo án Tin 11 Khoa học máy tính Cánh diều

CHỦ ĐỀ A: MÁY TÍNH VÀ XÃ HỘI TRI THỨC
THẾ GIỚI THIẾT BỊ SỐ - HỆ ĐIỀU HÀNH VÀ PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
BÀI 1: BÊN TRONG MÁY TÍNH
Thời gian thực hiện: 2 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Nhận biết được sơ đồ của các mạch logic AND, OR, NOT;
- Hiểu và giải thích được vai trò của các mạch logic trong thực hiện các tính toán nhị phân.
- Nêu được tên, nhận diện được hình dạng, mô tả được chức năng và giải thích được đơn vị đo
hiệu năng của các bộ phận chính bên trong máy tính. 2. Năng lực
Góp phần hình thành và phát triển năng lực tin học và năng lực chung với các biểu hiện cụ thể sau:
Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ: Biết lựa chọn các nguồn tài liệu học tập phù hợp.
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Xác định và tìm hiểu được các thông tin liên
quan đến vấn đề, đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề trong bài học.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thực hiện tốt nhiệm vụ trong hoạt động nhóm.
Năng lực tin học:
+ Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, theo nhóm và thể hiện sự sáng tạo.
+ Góp phần phát triển năng lực năng lực sử dụng và quản lí các phương tiện công nghệ
thông tin và truyền thông. Giao tiếp và hợp tác qua hoạt động nhóm và trao đổi công việc với giáo viên.
+ Giao lưu bạn bè qua các kênh truyền thông số để tham khảo và trao đổi ý kiến. 3. Phẩm chất
- Nghiêm túc, tập trung, tích cực chủ động, có ý thức trách nhiệm, tính cẩn thận khi làm việc
nhóm, phẩm chất làm việc chăm chỉ, chuyên cần để hoàn thành một nhiệm vụ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Thiết bị dạy học:  Máy tính hoặc Laptop;
 Học liệu, kế hoạch bài dạy, phiếu học tập, bài giảng điện tử. - Học liệu:
 Sách giáo khoa, Sách giáo viên;
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG


a. Mục tiêu: Tạo tâm thế vui vẻ, hứng khởi cho HS trước khi vào bài học mới; kích thích sự tò mò cho người học.
b. Nội dung: GV cho HS liên hệ thực tế đến việc sử dụng các thiết bị số của bản thân để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS dựa vào kiến thức và hiểu biết cá nhân để đưa ra câu trả lời.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đặt câu hỏi: Em hãy cho biết CPU là gì và làm nhiệm vụ gì trong máy tính.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe, suy nghĩ và đưa ra câu trả lời dựa trên trải nghiệm sử dụng các thiết bị số của bản thân.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời HS trả lời câu hỏi.
- Các HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương câu trả lời của HS.
- GV dẫn dắt vào nội dung bài mới: Trong chương trình tin học ở các lớp dưới, em đã biết cấu
trúc chung của máy tính bao gồm: bộ xử lí trung tâm, bộ nhớ trong, bộ nhớ ngoài, các thiết bị
vào - ra. Em có biết cụ thể trong máy tính có những bộ phận nào không? Bài học ngày hôm
nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu những bộ phận này - Bài 1. Bên trong máy tính
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2.1 Hoạt động 1: Các cổng logic và tính toán nhị phân
a. Mục tiêu: HS nhận biết được sơ đồ của các mạch logic AND, OR, NOT; giải thích được vai
trò của các mạch logic trong thực hiện các tính toán nhị phân
b. Nội dung: GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1, thảo luận nhóm và xây dựng kiến thức
mới, trả lời Hoạt động 1 SGK trang 5.
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời Hoạt động 1 SGK trang 5; nêu được sơ đồ của các mạch
logic AND, OR, NOT và vai trò của các mạch logic trong thực hiện các tính toán nhị phân;
d. Tổ chức hoạt động: NHIỆM VỤ
CÁCH THỨC TỔ CHỨC
Chuyển giao GV nêu câu hỏi và yêu cầu HS trao đổi với bạn bên cạnh để tìm câu nhiệm vụ trả lời.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi với bạn cùng bàn. Thực hiện
GV quan sát học sinh tự học, thảo luận, trợ giúp kịp thời khi các em nhiệm vụ cần hỗ trợ.
GV có thể gợi ý cho các em.
Báo cáo, thảo GV: Gọi đại diện 1 học sinh trình bày câu trả lời luận HS báo cáo kết quả.


GV: Yêu cầu các bạn khác nhận xét, bổ sung (nếu có).
HS: Nhận xét, góp ý bổ sung bài của bạn (nếu có). Kết luận,
- GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức cho học sinh. nhận định
2.2 Hoạt động 2: Những bộ phận chính bên trong máy tính
a. Mục tiêu: HS nêu được tên, nhận diện được hình dạng, mô tả được chức năng của các bộ
phận chính bên trong máy tính
b. Nội dung: GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục 2 SGK, thực hiện HĐ 2 SGK trang 7
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời Hoạt động 2 SGK trang 7.
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS tìm hiểu thông tin mục 2 SGK trang 7 – 8 rồi thảo luận trả lời câu hỏi Hoạt động 2 SGK trang 7:
Em hãy kể tên những bộ phận bên trong máy tính mà em biết và cho biết bộ phận nào của máy tính là quan trọng nhất
- GV yêu cầu HS khi trình bày những bộ phận bên trong máy tính phải mô tả cả chức năng
tương ứng với bộ phận đó
- GV cho HS thảo luận tìm hiểu:
+ Dung lượng lưu trữ là gì?
+ Hiện nay, dung lượng lưu trữ của máy tính có thể lên tới bao nhiêu?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS suy nghĩ, trả lời Hoạt động 2 SGK trang 7.
- HS lắng nghe yêu cầu của GV và trả lời câu hỏi.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS trong quá trình học tập.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày câu trả lời Hoạt động 2 SGK trang 7.
- Các HS còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, tuyên dương, sau đó chuyển sang nội dung tiếp theo
2.3 Hoạt động 3: Hiệu năng của máy tính
a. Mục tiêu: HS giải thích được đơn vị đo hiệu năng của các bộ phận chính bên trong máy tính
b. Nội dung: GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục 3 SGK, thảo luận nhóm và xây dựng kiến thức mới
c. Sản phẩm học tập: HS nêu tên và giải thích được đơn vị đo hiệu năng của máy tính như GHz, GB,...
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS tìm hiểu thông tin mục 3 SGK trang 8 rồi thảo luận các nội dung:


+ Hiệu năng của máy tính được đánh giá thông qua các đại lượng nào?
+ Nêu thông số kĩ thuật cần quan tâm của CPU? Nêu đơn vị đo hiệu năng của CPU?
Hiện nay, CPU có tốc độ bao nhiêu?
+ Nêu thông số kĩ thuật cần quan tâm của RAM? Nêu đơn vị đo hiệu năng của RAM?
Hiện nay, RAM có tốc độ bao nhiêu?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đọc thông tin mục 3 SGK trang 8, thảo luận tìm hiểu về hiệu năng của máy tính.
- HS lắng nghe yêu cầu của GV và trả lời câu hỏi.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS trong quá trình học tập.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày kết quả thảo luận
- Các HS còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, tuyên dương, sau đó chuyển sang nội dung luyện tập
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức, hoàn thành bài tập trắc nghiệm và bài tập phần Luyện tập.
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thảo luận, trả lời câu hỏi trắc nghiệm và Luyện tập 1, 2 SGK trang 9
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm và Luyện tập 1, 2 SGK trang 9.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV giao nhiệm vụ cho HS: Khoanh tròn vào câu đặt trước câu trả lời đúng
Câu 1. Thiết bị nào là thành phần quan trọng nhất của máy tính? A. Đĩa cứng B. CPU C. RAM D. ROM
Câu 2. Bộ phận nào dưới đây đóng vai trò làm nền giao tiếp giữa CPU, RAM và các linh
kiện điện tử phục vụ cho việc kết nối với các thiết bị ngoại vi? A. ROM
B. Thiết bị lưu trữ C. Main board
D. Dung lượng lưu trữ
Câu 3. Ý nào sau đây đúng khi nói về bộ nhớ RAM?
A. Lưu trữ chương trình giúp khởi động các chức năng cơ bản của máy tính
B. Lưu trữ tạm thời trong quá trình tính toán của máy tính, dữ liệu sẽ bị mất khi máy tính
bị mất điện hoặc khởi động lại
C. Lưu trữ dữ liệu lâu dài và không bị mất đi khi máy tính tắt nguồn
D. Lưu trữ tổng dung lượng của ổ cứng HDD, ổ cứng SSD
Câu 4. Biểu diễn số 14 từ hệ thập phân sang hệ nhị phân ta được A. 1011 B. 1101 C. 1001 D. 1110
Câu 5. Kết quả của phép cộng 11001 + 10110 trong hệ nhị phân là A. 101111 B. 110111 C. 111011 D. 111101