Lý thuyết Địa lý 7 Cánh diều Bài 9: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên của Châu Phi

BÀI 9. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI, VÀ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU PHI
I. Vị trí địa lí và phạm vi châu Phi
- Vị trí địa lí:
+ Phần lục địa kéo dài từ khoảng 47o20’B đến 34o52’N.
+ Đại bộ phận lãnh thổ nằm giữa hai đường chí tuyến, tương đối cân xứng hai bên đường xích đạo.
+ Được bao bọc bởi các biển và đại dương, tiếp giáp với lục địa Á – Âu qua biển
Địa Trung Hải và Biển Đỏ.
- Hình dạng: châu Phi có dạng hình khối “mập mạp”, đường bờ biển ít bị chia cắt,
có rất ít các vịnh biển và bán đảo lớn.
- Kích thước: diện tích khoảng 30,3 triệu km² (lớn thứ 3 thế giới).


II. Đặc điểm thiên nhiên
1. Địa hình và khoáng sản - Địa hình:
+ Toàn bộ châu Phi được xem như một khối cao nguyên khổng lồ, độ cao trung
bình 750m, chủ yếu là sơn nguyên xen bồn địa thấp, có rất ít núi cao và đồng bằng thấp.
+ Ở Bắc Phi có dãy núi trẻ At-lat, các đồng bằng ven biển Địa Trung Hải.
+ Phía nam là hoang mạc Xa-ha-ra.
+ Phần lớn Nam phi có độ cao trung bình hơn 1000m.


+ Các sơn nguyên cao tập trung ở phía đông, phần trung tâm là các bồn địa, thung
lũng sâu, nhiều hồ hẹp và dài...
- Khoáng sản: phong phú, nhiều kim loại quý hiếm, trữ lượng lớn: vàng, kim
cương, dầu mỏ, phốt phát,…
Hoạt động khai thác vàng tại châu Phi 2. Khí hậu
- Đặc điểm: Khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới.
+ Nhiệt độ trung bình năm trên 20°C
+ Lượng mưa tương đối ít giảm dần từ xích đạo về phía hai chí tuyến
+ Hình thành những sa mạc lớn, lan ra sát biển.
- Nguyên nhân: chịu tác động của vị trí địa lí, hình dạng lãnh thổ, địa hình, các
dòng biển nóng, lạnh ven bờ

3. Sông, hồ
- Mạng lưới sông, hồ kém phát triển và phân bố không đều. Phần lớn sông có nhiều thác ghềnh.
- Các hồ lớn hầu hết có nguồn gốc kiến tạo và tập trung ở Đông Phi. Các hồ có
diện tích rộng và độ sâu lớn => tích trữ một khối nước ngọt phong phú.
- Các sông, hồ có giá trị cho giao thông, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt con người.