Lý thuyết Sinh học 10 Cánh diều Bài 16: Công nghệ tế bào

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) CH Đ Ủ Ề 8: CÔNG NGH Ệ TẾ BÀO BÀI 16: CÔNG NGH Ệ T B Ế ÀO I. CÔNG NGH Ệ TẾ BÀO - Khai ni m
ê : Công nghê tế bào là m t ộ lĩnh v c ự c a ủ công nghê sinh h c, ọ bao gồm cac quy trình kĩ thu t ậ ch n ọ t o ạ và nuôi c y ấ t ế bào, mô trong ng ố nghi m ê (in vitro) nh m
ằ duy trì và tăng sinh tế bào, mô; từ đó s n ả xu t ấ cac s n ả ph m ẩ ph c v ụ đ ụ i ờ sống con ngư i ờ . Cây trồng t o ạ ra t công ừ ngh t ệ ế bào - Công nghê tế bào đư c ợ phat tri n ể d a ự trên n n ề t ng ả k t ế h p ợ c a ủ m t ộ số lĩnh v c nh ự s ư inh h c t ọ bào, s ế inh h c phân t ọ ,… ử
- Công nghê tế bào bao g m ồ công nghê tế bào th c ự v t ậ và công nghê t ế bào đ ng v ộ t ậ .
II. NGUYÊN LÍ CÔNG NGH Ệ T B Ế ÀO - Nguyên li: Công ngh ê t ế bào d a ự trên nguyên li v t ề inh toàn năng c a ủ t ế bào, kh năng bi ả êt hóa và ph n ả bi t ê hóa c a t ủ bào: ế Biệt hóa và ph n ả bi t
ệ hóa trong công ngh t ệ ế bào + Tinh toàn năng c a ủ t bào ế là kh ả năng m t ộ t
ế bào phân chia, phat tri n t ể hành mô, c quan, c ơ ơ th hoàn ch ể nh t ỉ rong môi trư ng t ờ hich h p. ợ M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) + Bi t ê hóa là qua trình m t ộ t ế bào bi n ế đ i ổ thành m t ộ lo i ạ t ế bào m i ớ , có tinh chuyên hóa về c u ấ trúc và ch c
ứ năng; từ đó phân hóa thành cac mô, cơ quan đ c ặ thù trong cơ th . ể Minh h a ọ quá trình bi t ệ hóa + Ph n ả bi t
ê hóa là qua trình kich ho t ạ tế bào đã bi t ê hóa thành tế bào m i ớ gi m ả ho c
ặ không còn tinh chuyên hóa về c u ấ trúc và ch c ứ năng. Tế bào sinh dư ng ỡ khi đư c ợ kich ho t ạ ph n ả bi t
ê hóa sẽ hình thành mô s o ẹ ở th c ự v t ậ và t bào ế gốc ở đ ng v ộ t ậ .
- Tinh toàn năng, khả năng bi t ê hóa và ph n ả bi t ê hóa có s ự khac nhau gi a ư tế bào đ ng ộ v t ậ và t bào ế th c ự v t ậ : + Ph n ả bi t ê hóa có thể th c ự hi n ê đư c ợ ở h u ầ h t ế cac lo i ạ tế bào khac nhau c a ủ c t ơ h t ể h c ự v t ậ . + Ph n ả bi t ê hóa ở t ế bào đ ng ộ v t ậ thư ng ờ khó th c ự hi n ê h n ơ t ế bào th c ự v t ậ . Tinh toàn năng, kh ả năng bi t ê hóa và ph n ả bi t ê hóa c a ủ t ế bào đ ng ộ v t ậ có sự khac bi t ê r t ấ l n gi ớ a cac l ư o i ạ t bào, m ế ô và cơ quan. III. M T Ộ S Ố THÀNH T U Ự CỦA CÔNG NGH Ệ T B Ế ÀO TH C Ự V T Ậ
1. Nhân nhanh các gi ng cây t ố r ng ồ - Quy trình: Từ m nh ả la, thân, r ,… ễ c a ủ cây m , ẹ tr i ả qua giai đo n ạ ph n ả bi t ê hóa, công nghê nhân gi ng ố in vitro đã t o ạ ra mô s o, ẹ tai sinh ch i ồ từ mô s o, ẹ t đó phat ừ tri n t ể hành nhi u cây ề con. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả )
Nhân nhanh giông cây trồng t m ừ nh ả mô lá - Ưng d ng ụ c a vi ủ nhân giống: + Nhân nhanh cac gi ng ố cây tr ng, ồ đ c ặ bi t ê là cac gi ng ố quý hi m ế như cac cây dư c ợ li u, ê cây gỗ quý, cây thu c ộ loài n m ằ trong sach đỏ (vi d : ụ lan kim tuy n, s ế âm ng c ọ linh),…
Vi nhân giông cây sâm ng c ọ linh + T o ạ ra cac gi ng ố cây s ch ạ b nh ê virus (kĩ thu t ậ nuôi c y ấ mô phân sinh, t o ạ h t ạ giống nhân t o) ạ . + T o ạ ra nguyên li u ê kh i ở đ u
ầ cho cac quy trình nuôi d ch ị huy n ề phù tế bào th c v ự t ậ , chuy n ể gene vào t bào ế th c ự v t ậ . 2. Tạo gi ng ố cây tr ng m ồ i ớ 2.1. Dung h p t ơ bao t ê r n â - Dung h p ợ tế bào tr n ầ là kĩ thu t ậ lo i
ạ bỏ thành tế bào và lai gi a ư cac t ế bào cùng loài ho c ặ khac loài. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Quy trình: Lo i ạ b ỏ thành t ế bào đ ể t o ạ t ế bào tr n ầ → Dung h p ợ t ế bào tr n ầ đ t ể o ạ t bào l ế ai → Nuôi c y ấ in vitro t bào ế lai đ t ể o gi ạ ống cây lai. Dung h p t ợ bào t ế r n ầ
cây cà chua và khoai ơ tây - ng d Ư ng: ụ + T o ạ cây lai mang cac đ c ặ tinh t t ố c a
ủ hai dòng tế bào ban đ u ầ mà b ng ằ phư ng ơ phap sinh s n ả h u ư tinh thông thư ng ờ không th ể t o ạ ra đư c. ợ Vi d : ụ t o ạ cây pomato mang đ c ặ đi m ể c a c ủ cây cà chua và cây khoai ả tây. + Dung h p ợ dòng tế bào tr n ầ đ n ơ b i ộ (n) v i ớ dòng t ế bào tr n ầ lư ng ỡ b i ộ (2n) cùng loài được sử d ng ụ trong t o ạ cac gi ng ố cây tam b i ộ (3n) không h t ạ . Vi d : ụ d a ư h u không h ấ t ạ , bư i ở và cam không h t ạ ,… D a h ư ấu và cam không h t ạ
2.2. Tao gi ng cây t ô r ng bi ô n đ ê i ô gene - Chuy n ể cac gene khang sâu b nh, ê khang thu c ố di t ê c ỏ ho c ặ cac gene h ỗ trợ nâng cao chất lư ng cây t ợ rồng trên cây đ u ậ tư ng, khoai ơ tây, ngô, bông,… M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85