Lý thuyết Sinh học 10 Cánh diều Bài 5: Các nguyên tố hóa học và nước

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) CH Đ Ủ Ề 4: THÀNH PH N Ầ HÓA H C Ọ C A Ủ T B Ế ÀO
BÀI 5: CÁC NGUYÊN TỐ HÓA H C Ọ VÀ NƯ C Ớ
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA H C Ọ
1. Các nguyên t hóa h ố c t ọ rong t bào ế - Có kho ng
ả 20 – 25% các nguyên tố hóa h c ọ t n ồ t i ạ trong tự nhiên là các nguyên tố cần thi t ế cho sinh v t ậ . - D a ự vào tỉ lệ ph n ầ trăm kh i ố lư ng ợ c ơ th , ể các nguyên t ố trong c ơ th ể sinh v t ậ đư c
ợ chia thành hai nhóm: nguyên t ố đ i ạ lư ng ợ (đa lư ng) ợ và nguyên tố vi lư ng. ợ
Tỉ lệ phần trăm m t ộ s nguyên ố t t ố rong c t ơ h ng ể ư i ờ Tiêu chi Nguyên t ô đ i a lư n ơ g Nguyên t ô vi lư n ơ g Ham lư ng ơ La nguyên t ô chi m ế La nguyên t ô chi m ế lư ng ơ r t ấ trong cơ lương l n ớ trong c ơ th . ê nhỏ, thư ng ờ nhỏ h n ơ 0,01 % thê khôi lư ng ơ c ơ th . ê
C, H, O, N, Ca, P, K, S, F, Cu, Fe, Zn, I, Na,… Đai di n ê … Vai tro La thanh ph n â ch u y u ế La thanh ph n â tham gia c u ấ cấu t o a nên cac h p ơ tao va ho t a hoa nhi u ê h p ơ chất chinh trong t
ế bao. chất tham gia cac ho t a đ ng ô Vi d : u Cac nguyên t ô C, sông c a u c ơ th ê nh ư enzyme, H, O, N la thanh ph n â hormone, s c ă t , ô … Vi d : u chu y u ế c u ấ t o
a nên Nguyên tô Fe chỉ chi m ế 0,005 M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) cac h p ơ ch t ấ chinh % kh i ô lư n ơ g cơ thê ngư i ờ trong tế bao như nư c, ớ nhưng la thanh ph n â không carbohydrate, lipid, thê thi u ế c a u hemoglobin protein va nucleic acid. trong h ng ồ c u â v i ớ ch c ứ năng vận chuy n ê O2. - Cơ thể thi u ế m t ộ số nguyên tố đ i ạ lư ng ợ và vi lư ng ợ có th ể gây ra m t ộ số r i ố lo n ạ v chuy ề n hóa ể và b nh. ệ + Ví d : ụ Ở ngư i ờ , n u ế thi u ế iondine, tuy n ế giáp sẽ phát tri n ể b t ấ thư ng ờ và dẫn đ n b ế ị bệnh bư u c ớ ổ. Ở th c v ự t ậ , thi u Fe gây ế b nh vàng ệ lá l ở á non. B nh ệ bư u ớ c ổ do thi u ế iodine Vàng lá non do thi u ế Fe 2. Carbon - Đ c ă đi m ể : Carbon có b n
ố electron tự do tham gia liên k t ế c ng ộ hóa trị v i ớ các nguyên t car ử
bon khác và các nguyên t khác ử nh O ư , N, P,… Cấu t o nguyên ạ t car ử bon - Vai tro: Nh ờ c u ấ t o ạ đ c ă bi t
ệ , các nguyên tử carbon t o ạ nên m ch ạ “xư ng ơ sống” c a ủ các h p ợ ch t ấ h u
ữ cơ chính có trong tế bào và t o ạ nên sự đa d ng ạ v c ề ấu trúc c a ủ các h p ch ợ t ấ . M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Carbon trong c u t ấ rúc c a ủ protein và lipid II. NƯ C Ớ 1. Cấu tạo hóa h c ọ và tính ch t ấ v t ậ lí, hóa h c c ọ a n ủ ư c ớ
- Mỗi phân tử nư c ớ có m t
ộ nguyên tử oxygen liên k t ế v i ớ hai nguyên tử hydrogen b ng ằ hai liên k t ế c ng hóa t ộ r . ị Cấu t o phân t ạ n ử ước M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Nư c ớ có tính phân c c: ự Trong phân t ử nư c, ớ nguyên t ử O có kh ả năng hút electron m nh ạ h n ơ nên c p
ă electron dung chung có xu hư ng ớ l ch ệ v ề phía oxygen. Do đó, đ u ầ oxygen c a ủ phân t ử nư c ớ s ẽ mang m t ộ ph n ầ đi n ệ tích âm và nguyên t H ử mang m t ộ ph n đi ầ n t ệ ích dư ng. ơ - Nh ờ tính ch t ấ phân c c, ự các phân tử nư c ớ liên k t ế v i ớ nhau và liên k t ế v i ớ nhi u ề phân tử khác b ng ằ liên k t ế hydrogen làm cho nư c ớ có tính ch t ấ đ c ộ đáo như có kh ả năng hoa tan nhi u ề ch t ấ , có nhi t ệ bay h i ơ cao, s c ư căng b ề m t ă l n,… ớ Liên k t ế gi a các phân t ữ n ử ước 2. Vai trò c a n ủ ư c ớ Nư c ớ có vai tro quan tr ng ọ đ i ố v i ớ s s ự ng c ố a ủ t bào và c ế t ơ h : ể - Nư c ớ chi m ế kho ng ả 70 – 90 % kh i ố lư ng
ợ tế bào và con là thành ph n ầ chính c a ủ d ch gi ị an bào, huy t ế tư ng, d ơ ch kh ị p,… ớ - Nư c
ớ là dung môi hoa tan nhi u h ề p ch ợ t ấ nh m ư u i ố , đư ng, pr ờ otein,… - Nư c
ớ là môi trư ng và nguyên l ờ i u cho ệ nhi u ề ph n ả ng t ư rong t bào. ế - Nư c ớ là môi trư ng v ờ n ậ chuy n các ể ch t ấ . - Nước giúp đi u ề hoa nhi t ệ độ cơ thể nh
ờ sự phá vỡ và hình thành các liên k t ế hydrogen gi a các ữ phân t n ử ư c. ớ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85