Lý thuyết Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 16: Chu kì tế bào và nguyên phân

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) CHƯ N Ơ G 5: CHU KÌ T B Ế ÀO VÀ PHÂN BÀO BÀI 16: CHU KÌ T B
Ế ÀO VÀ NGUYÊN PHÂN I. CHU KÌ T B Ế ÀO SI Ở NH V T Ậ NHÂN TH C Ự - Khái ni m ệ chu kì t ế bào: Chu kì t ế bào là kho ng ả th i ờ gian t ừ khi t ế bào đư c ợ sinh ra, l n
ớ lên và phân chia thành hai tế bào con. - Các sự ki n ệ chính c a
ủ chu kì tế bào: Chu kì tế bào g m ồ 2 giai đo n ạ g m ồ kì
trung gian và quá trình nguyên phân. Cac giai đo n a trong chu ki t bao ê
+ Kì trung gian là giai đo n ạ sinh trư ng ở c a ủ t ế bào, đư c ợ chia nh ỏ thành các pha G1, S và G2.
+ Quá trình nguyên phân g m
ồ phân chia nhân và phân chia t ế bào ch t ấ . Phân chia nhân di n
ễ ra theo 4 kì là kì đ u, kì ầ gi a, kì ữ sau và kì cu i ố . Giai Pha Mô tả đoạn Kì
Pha G1: Sinh Diễn ra sự gia tăng kích thước tế bào; hình M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả )
thành thêm các bào quan như ti thể, ribosome,
…; tổng hợp và tích lũy các chất. Cuối pha G1 có
trưởng, cơ sở cho điểm kiểm soát G1/S giúp tế bào đưa ra “quyết nhân đôi DNA
định” có nhân đôi DNA để sau đó bước vào phân bào hay không. Di n
ễ ra sự nhân đôi ADN d n ẫ đ n ế nhân đôi NST t o
ạ thành NST kép. NST từ thể đ n ơ chuy n ể sang thể kép g m ồ hai nhi m ễ s c ắ chị Pha S: Nhân đôi em giống h t
ệ nhau và dính nhau ở tâm đ ng. ộ trung Ngoài ra, ở tế bào đ ng ộ v t ậ còn di n ễ ra sự gian nhân đôi trung t . ử
Diễn ra sự tiếp tục gia tăng kích thước tế bào,
chuẩn bị các chất cần thiết cho sự phân chia
như tổng hợp protein có vai trò đối với sự hình
Pha G2: Sinh thành thoi phân bào,… Cuối pha G2 có điểm
trưởng và chuẩn kiểm soát G2/M giúp hệ thống kiểm soát của tế bị cho phân bào
bào “rà soát” quá trình nhân đôi DNA xem đã
hoàn tất và mọi sai sót đã được sửa chữa hay chưa. Kì đ u ầ Kì gi a ữ Kì sau Tế bào ng ng ừ sinh trư ng ở và toàn bộ năng Phân Kì cuối lư ng ợ đư c ợ t p
ậ trung vào phân chia tế bào. Pha M bào Phân Trong pha này có đi m ể ki m ể soát M đi u ề chia tế khi n hoàn t ể ất quá trình phân bào. bào chất M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Th i ờ gian c n t ầ hi t ế đ hoàn t ể hành m t ộ chu kì t bào l ế à r t ấ khác nhau: + Chu kì t ế bào c a ủ sinh v t ậ nhân th c ự dài h n ơ và ph c ư t p ạ h n ơ so v i ớ chu kì c a ủ t
ế bào nhân sơ do tế bào nhân th c ự có kích thư c ớ và s ố lư ng ợ NST l n ớ h n ơ nhi u s ề o v i ớ kích thư c ớ và s l ố ư ng N ợ ST c a ủ t bào nhân s ế . ơ + Th i ờ gian c n ầ thi t ế đ ể hoàn thành m t ộ chu kì t ế bào là r t ấ khác nhau gi a ữ các lo i ạ t bào c ế a cung ủ m t ộ c t ơ h . ể - Mối quan h ệ gi a ữ các giai đo n ạ c a ủ chu kì t ế bào: Các giai đo n ạ c a ủ chu kì tế bào có m i ố quan hệ ch t ặ ch ẽ v i ớ nhau và vi c ệ chuy n ể t ừ giai đo n ạ này sang giai đo n ạ khác đư c ợ hệ th ng ố ki m
ể soát chu kì tế bào đi u ề khi n ể m t ộ cách nghiêm ng t ặ , đ m ả b o ả cho chu kì t bào di ế n r ễ a bình thư ng. ờ - Đi m ể ki m ể soát chu kì t ế bào: Đi m ể ki m
ể soát chu kì tế bào là các tín hi u ệ kích ho t ạ quá trình truy n ề tin tế bào đ a ư ra các đáp ng ư đi ti p ế hay d ng ừ chu kì t bào. ế Gồm: + T i ạ đi m ể ki m
ể soát G1/S, tế bào sẽ đ a ư ra “quy t ế đ nh” ị nhân đôi DNA đ ể sau đó bư c
ớ vào phân bào hay không. + T i ạ đi m ể ki m ể soát G2/M, hệ th ng
ố “rà soát” quá trình nhân đôi DNA xem đã hoàn tất ch a ư và m i ọ sai sót đã đư c ợ s a ch ữ a ữ hay ch a. ư + T i ạ đi m ể ki m
ể soát thoi phân bào, hệ th ng ố ki m ể soát chu kì t ế bào “rà soát” xem t t ấ c các ả NST đã g n ắ v i ớ các vi ng c ố a ủ thoi phân bào hay ch a. ư N u ế ch a ư
hoàn tất, chu kì t bào cũng ế s d ẽ ng l ừ i ạ . M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) M t ộ số đi m ể ki m
ể soat chính trong t bao ê II. NGUYÊN PHÂN
- Nguyên phân (phân bào nguyên nhi m ễ ) x y ả ra đ i ố v i ớ sinh v t ậ nhân th c, ự các ở t bào ế sinh dư ng và các t ơ bào s ế inh d c s u ơ khai.
- Gồm: phân chia nhân và phân chia t ế bào ch t
ấ . Trong đó, phân chia nhân đư c ợ chia thành 4 kì (kì đ u, ầ kì gi a, ữ kì sau và kì cu i ố ), th c ự ch t ấ là phân chia v t ậ ch t ấ di truy n ( ề DNA, NST) m t ộ cách đ ng đ ồ u cho hai ề t bào ế con. 1. Phân chia nhân - Trư c ớ khi bư c
ớ vào quá trình phân chia nhân, tế bào tr i ả qua kì trung gian. Trong đó, có s phân đôi ự c a ủ nhi m ễ sắc th t ể o ạ thành nhi m ễ s c ắ th kép. ể M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 4 85