Lý thuyết Tin học 10 Cánh diều Chủ đề A(CS) Bài 1: Hệ nhị phân và ứng dụng

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Chủ đ
ề Acs. Máy tính và xã h i ộ tri th c ứ CS – Bi u di ể n t ễ hông tin Bài 1. H nh ệ phâ ị n và ng d ứ ng ụ 1. Các phép toán bit a) Đ nh nghĩ ị a Các phép toán bit là n n ề t ng ả ho t ạ đ ng c ộ a ủ máy tính. B n ố phép toán bit c s ơ ở là NOT, AND, OR và XOR. Phép toán NOT
Phép toán NOT là phép toán có m t ộ số h ng ạ và cho k t ế quả ngư c ợ v i ớ đ u ầ vào. B ng 1: ả B ng phép t ả oán NOT
Phép toán AND (phép nhân logic) Phép toán AND cho k t
ế quả là 1 khi và chỉ khi cả hai bit toán h ng ạ đ u ề là 1; k t ế qu l ả à 0 trong nh ng t ữ rư ng h ờ p còn l ợ i ạ . B ng 2: ả B ng phép t ả oán AND
Phép toán OR (phép c ng l ộ
ogic) hay XOR (phép OR lo i ạ tr ) ừ Phép toán OR cho k t ế qu l ả à 0 khi và ch khi ỉ c hai ả bit toán h ng đ ạ u l ề à 0. Phép toán XOR cho k t
ế quả là 1 khi và chỉ khi hai bit toán h ng ạ trái ngư c ợ nhau. B ng ả 3: B ng ả phép toán OR và XOR M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả )
b) Các phép toán bit v i ớ dãy bit
Bốn phép toán cơ sở NOT, AND, OR và XOR đư c ợ áp d ng ụ cho các dãy bit theo cách nh s ư au: - Phép toán m t ộ toán h ng ạ NOT đư c ợ th c ự hi n ệ v i ớ t ng ừ bit trong dãy. Phép toán NOT cũng g i
ọ là phép bù (complement). Bit chit nh n ậ hai giá tr ị0 ho c ặ 1, nên phần bù c a
ủ 0 là 1, phần bù c a 1 l ủ à 0. - Các phép toán hai h ng ạ AND, OR và XOR đư c ợ th c ự hi n ệ v i ớ t ng ừ c p ặ bit t hai ừ toán h ng dòng c ạ t ộ tư ng ơ ng v ứ i
ớ nhau. Các dãy bít có cùng đ dài ộ . Ví d : ụ 2. H nh ệ phân và ị ng d ứ ng ụ a) H nh ệ p ị hân Hệ nhị phân (hệ đ m
ế cơ số 2): chỉ dùng hai kí số 0 và 1, giá trị c a ủ kí số tăng gấp 2 lần khi d ch ị sang trái m t ộ v t ị rí c t ộ . Cơ số trong m t ộ h đ ệ m ế - Số tự nhiên quen thu c ộ là cách bi u ể di n ễ số trong hệ th p ậ phân (hệ cơ số 10). M t ộ dãy kí số bi u ể di n ễ m t ộ giá trị số lư ng. ợ Cứ d ch ị thêm m t ộ vị trí M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) c t ộ , từ ph i
ả sang trái thì giá trị kí số đư c ợ tăng thêm 10 l n, ầ 10 là c ơ số c a ủ hệ đ m ế th p phân. ậ
- Số nhị phân là cách bi u ể di n
ễ số trong hệ nhị phân (hệ đ m ế cơ số 2). Cứ dịch thêm m t ộ v t ị rí c t ộ thì giá tr c ị a ủ kí s đ ố ư c ợ tăng thêm 2 l n. H ầ nh ệ phân ị
chỉ dùng hai kí số 0 và 1. Mỗi số nh phân đ ị u l ề à m t ộ dãy bit. Ví dụ:
101101 (cơ số 2) → 1 × 25 + 0 × 24 + 1 × 23 + 1 × 22 + 0 × 21 + 1 × 20 = 45 (cơ số 10) b) Chuy n đ ể i ổ s nguyên d ố ư ng ơ h ở t ệ h p p ậ hân sang h n ệ h phân ị Hình 16.1 Chuy n ể m t ộ s t ố h p
ậ phân thành dãy bit là s nh ố phân t ị ư ng ơ ng ứ Chú ý: - Khi ph n ầ nguyên c a ủ k t ế quả là 0 thì k t
ế thúc. Dãy các kí số 0 và 1 ghi l i ạ phần d các phép chi ư a sẽ t o t
ạ hành số nhị phân c n t ầ ìm. - Để chuy n ể số nguyên dư ng ơ n b t ấ kì ở hệ th p
ậ phân sang hệ nhị phân, ta làm tư ng t ơ . ự
c) Phép c ng và phép nhâ ộ n hai s nguyên t ố rong h n ệ h p ị hân Phép c ng ộ - Phép c ng
ộ hai số trong hệ nhị phân th c ự hi n ệ v i ớ hai dãy bit theo quy t c ắ c ng ộ hai số trong hệ th p ậ phân và “vi t ế 0, ghi nh ớ 1, n u ế có” trư c ớ khi c ng ộ c t ộ bên trái. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - B ng ả c ng ộ cơ sở gi ng ố phép toán XOR, nh ng ữ trư ng ờ h p ợ c ả hai toán h ng ạ đ u b ề ng ằ 1 thì k t ế qu l ả à “vi t ế 0 nh 1”. ớ B ng c ả ng ộ c s ơ ở Phép nhân
- Phép nhân hai số trong hệ nhị phân th c ự hi n ệ v i ớ hai dãy bit bi u ể di n ễ toán h ng ạ và theo quy t c ắ tư ng t ơ nh ự h ư t ệ h p phân. ậ B ng nhân c ả ơ sở giống v i ớ phép toán AND B ng nhân c ả ơ sở Ví dụ: Minh h a ọ t ng b ừ ư c l
ớ àm phép tính nhân x = 100101 v i ớ y 101. d) Vai trò c a h ủ nh ệ p ị hân trong tin h c ọ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85