Trắc nghiệm Phong trào dân chủ 1936-1939 Lịch sử 12

ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) CHỦ Đ 5 Ề
PHONG TRÀO DÂN CH 1936 – 1939 Ủ I. VI T Ệ NAM TRONG NH N Ữ G NĂM 1936 -1939
1. Tình hình chính trị - Từ đầu nh ng ữ năm 30 c a ủ thế kỉ XX, b n ọ phát xít c m ầ quy n ề ở m t ộ s ố nư c ớ nh ư Đ c ứ , I-ta- li-a, Nhật Bản ráo ri t
ế chạy đua vũ trang, chuẩn b c ị hiến tranh thế gi i ớ . - Tháng 7 - 1935, Qu c ố tế C ng ộ s n ả ti n ế hành Đ i ạ h i ộ l n ầ th ứ VII t i ạ Mát-xc - ơ va (Liên Xô). Đại h i ộ quy t ế đ nh ị nhi u ề v n ấ đề tr ng ọ đ i ạ , như xác đ nh ị k ẻ thù và nhi m ệ v ụ trư c ớ m t ắ c a ủ giai c p ấ công nhân là ch ng ố ch ủ nghĩa phát xít nh m ằ m c ụ tiêu đ u ấ tranh giành dân ch , ủ b o ả v ệ hòa bình, thành
lập mặt trận nhân dân r ng ộ rãi. - Tháng 4 - 1936, M t ặ tr n nhâ ậ n dân lên c m ầ quy n ề P ở háp. Chính ph ủ m i ớ đã cho thi hành m t ộ s c ố ải cách tiến bộ c ở ác nư c ớ thu c ộ đ a ị . - Đ i ố v i ớ Đông Dư ng, ơ chính ph ủ Pháp c ử phái đoàn sang đi u
ề tra tình hình Đông Dư ng, ơ thay toàn quy n ề m i ớ , s a ử đ i ổ Lu t ậ b u ầ c ử vào Vi n ệ dân bi u, ể ân xá m t ộ s ố tù chính tr ,ị n i ớ r ng ộ quy n ề tự do báo chí v.v... - Lúc này ở Vi t ệ Nam, nhi u ề đ ng ả phái chính trị ra ho t ạ đ ng, ộ trong đó có đ ng ả cách m ng, ạ đảng theo xu hư ng ớ c i ả lư ng, ơ đ ng ả ph n ả đ ng ộ v.v... Các đ ng ả t n ậ d ng ụ cơ h i ộ , đ y ẩ m nh ạ ho t ạ đ ng, ộ tranh giành nh ả hư ng ở trong qu n
ầ chúng. Tuy nhiên, chỉ có Đ ng ả C ng ộ s n ả Đông Dư ng ơ là
đảng mạnh nhất, có tổ ch c ứ chặt chẽ và có ch t ủ rư ng ơ rõ ràng.
2. Tình hình kinh t -xã h ế i ộ - Sau cu c ộ kh ng ủ ho ng ả kinh tế thế gi i ớ 1929 - 1933, chính quy n ề th c ự dân Pháp ở Đông Dư ng t ơ ập trung đầu t , kha ư i thác thu c ộ đ a ị đ bù đ ể ắp s t ự hi u h ế t ụ cho kinh t “ ế chính qu c ố ”. + Về nông nghi p, ệ chính sách c a ủ nhà nư c ớ th c ự dân t o ạ m i ọ đi u ề ki n ệ cho tư b n ả Pháp chiếm đoạt ru ng ộ đất c a
ủ nông dân, làm cho 2/3 nông dân không có ru ng ho ộ c ặ ch c ỉ ó ít ru ng. ộ + Về công nghi p,
ệ ngành khai thác mỏ đư c ợ đ y ẩ m nh. ạ T ng ổ s n ả lư ng ợ khai m ỏ năm 1939 là 29,5 tri u đ ệ ng. ồ + Về thư ng ơ nghi p, ệ nhà nư c ớ th c ự dân đ c ộ quy n ề bán thu c ố phi n, ệ rư u, ợ mu i ố , thu đư c ợ l i ợ nhuận rất cao. Hàng xu t ấ kh u ẩ chủ y u ế là kho ng ả s n, ả nông s n. ả Nh p ậ c ng ả máy móc thi t ế bị và
hàng công nghiệp tiêu dùng. Nhìn chung, nh ng
ữ năm 1936 - 1939 là th i ờ kì ph c ụ h i ồ và phát tri n ể n n ề kinh t ế ở Vi t ệ Nam, nh ng
ư chỉ tập trung vào m t
ộ số ngành đáp ng ứ các nhu c u ầ c a ủ chi n ế tranh. N n ề kinh tế Vi t ệ Nam
vẫn lạc hậu và l t ệ hu c ộ kinh t P ế háp. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - Đ i ờ s ng ố các t ng ầ l p ớ nhân dân v n ẫ g p ặ nhi u
ề khó khăn do chính sách tăng thuế c a ủ nhà nư c ớ th c ự dân phong kiến. + Số công nhân th t ấ nghi p ệ còn nhi u. ề Ngay cả nh ng ữ ngư i ờ có vi c ệ làm, m c ứ lư ng ơ v n ẫ không bằng th i ờ kì kh ng ho ủ ảng.
+ Nông dân không đủ ru ng ộ cày. Họ còn ch u ị m c ứ đ a ị tô cao và nhi u ề thủ đo n ạ bóc l t ộ khác c a ủ đ a ị chủ cư ng hà ờ o, nh ng h ữ t ủ c ụ cư i ớ cheo, đình đám... + Tư s n ả dân t c ộ có ít v n ố nên chỉ l p ậ đư c ợ nh ng ữ công ty nh , ỏ ph i ả ch u ị thu ế cao, b ịt ư b n ả Pháp chèn ép. + Nhi u ề ngư i ờ trong gi i ớ ti u ể tư s n ả trí th c ứ th t ấ nghi p. ệ Công ch c ứ nh n ậ đư c ợ m c ứ lư ng ơ
thấp. Các tầng lóp lao đ ng khá ộ c phải ch u t ị hu khóa ế nặng n , s ề inh hoạt đắt đ . ỏ Đ i ờ s ng ố đa s
ố nhân dân khó khăn, c c ự kh . ổ Chính vì th ế h
ọ hăng hái tham gia phong trào đ u ấ
tranh đòi tự do, c m ơ áo dư i ớ s l ự ãnh đ o c ạ a Đ ủ ng C ả ng ộ s n Đ ả ông Dư ng. ơ
II. PHONG TRÀO DÂN CH 1936 - 1939 Ủ 1. Ch tr ủ ư n ơ g c a Đ ủ n ả g trong nh n ữ g năm 1936 - 1939 - Tháng 7 - 1936, H i ộ nghị Ban ch p ấ hành Trung ư ng ơ Đ ng ả C ng ộ s n ả Đông Dư ng ơ do Lê H ng ồ Phong chủ trì h p ọ ở Thư ng ợ H i ả (Trung Qu c ố ). H i ộ nghị d a ự theo Nghị quy t ế Đ i ạ h i ộ l n ầ thứ VII c a ủ Qu c ố tế C ng ộ s n,
ả căn cứ vào tình hình cụ thể ở Vi t ệ Nam để đ nh ị ra đư ng ờ l i ố và phư ng ơ pháp đấu tranh. - H i ộ nghị xác đ nh: ị nhi m ệ vụ chi n ế lư c ợ c a ủ cách m ng ạ tư s n ả dân quy n ề Đông Dư ng ơ là ch ng ố đế qu c ố và phong ki n; ế nhi m ệ vụ tr c ự ti p, ế trư c ớ m t ắ là đ u ấ tranh ch ng ố ch ế đ ộ ph n ả đ ng ộ thu c ộ đ a ị , ch ng ố phát xít, ch ng ố nguy c c ơ hi n ế tranh, đòi t do, dâ ự n sinh, dân ch , c ủ m ơ áo và hòa bình. - Phư ng ơ pháp đ u ấ tranh là k t ế h p ợ các hình th c ứ công khai và bí m t ậ , h p ợ pháp và b t ấ h p ợ pháp. - H i ộ ngh c ị hủ trư ng
ơ thành lập Mặt trận th ng
ố nhất nhân dân phản đ Đ ế ông Dư ng. ơ - Đảng C ng ộ sản Đông Dư ng kê ơ u g i ọ các đ ng ả phái chính tr , ị các t c ổ h c ứ qu n ầ chúng và nhân dân Đông Dư ng ơ hành đ ng, ộ đ u ấ tranh cho dân ch . ủ Phong trào đ u ấ tranh c a ủ qu n ầ chúng lan r ng ộ trong cả nư c ớ . - Ti p ế đó, H i ộ nghị Trung ư ng ơ các năm 1937 và 1938 b ổ sung và phát tri n ể n i ộ dung c ơ b n ả c a ủ Nghị quy t ế H i ộ ngh ịTrung ư ng ơ tháng 7 - 1936. T i ạ H i ộ ngh ịBan ch p ấ hành Trung ư ng ơ tháng 3 - 1938, M t ặ tr n ậ th ng ố nh t ấ nhân dân ph n ả đế Đông Dư ng ơ đ i
ổ tên thành Mặt trận th ng ố nh t ấ dân ch Đ ủ ông Dư ng ơ , g i
ọ tắt là Mặt trận dân chủ Đông Dư ng ơ . 2. Nh n ữ g phong trào đ u ấ tranh tiêu bi u ể
a) Phong trào Đông Dư n ơ g đ i ạ h i ộ M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - Đư c ợ tin Qu c ố h i ộ Pháp c ử phái đoàn sang đi u
ề tra tình hình Đông Dư ng, ơ Đ ng ả ch ủ trư ng ơ phát đ ng ộ và tổ ch c ứ các t ng ầ l p ớ nhân dân h p ọ h i ộ th o, ả ra b n ả nguy n ệ v ng ọ đ ể g i ử t i ớ phái đoàn. Đảng cũng kêu g i
ọ các đảng phái chính tr , c ị ác tổ ch c
ứ quần chúng cùng tham gia. - Trư c ớ sự lan r ng ộ c a ủ phong trào, b n ọ ph n ả đ ng ộ thu c ộ đ a
ị đàn áp và chia rẽ qu n ầ chúng.
Ngày 15 - 9 - 1936, chúng ra l nh ệ gi i ả tán y ủ ban hành đ ng, ộ c m ấ h i ộ h p, ọ t c ị h thu các báo c ổ đ ng ộ cho Đông Dư ng đ ơ ại h i ộ . - Phong trào Đông Dư ng ơ đ i ạ h i
ộ nhanh chóng bị đàn áp nh ng ư cũng đ t ạ đư c ợ m c ụ đích c a ủ mình. Đông đ o ả qu n ầ chúng giác ng ộ đã đ ng ứ lên đoàn k t ế đ u ấ tranh đòi quy n ề s ng. ố Đ ng ả C ng ộ s n ả Đông Dư ng ơ thu đư c ợ m t ộ số kinh nghi m ệ về phát đ ng ộ và lãnh đ o ạ phong trào đ u ấ tranh công khai, h p phá ợ p.
b) Phong trào đ u
ấ tranh đòi t do, dâ ự
n sinh, dân chủ - Sáu tháng cu i ố năm 1936 có 361 cu c ộ đ u
ấ tranh, trong đó có 236 cu c ộ đ u ấ tranh c a ủ công nhân. Tiêu bi u ể là cu c
ộ bãi công ngày 23 - 11 c a ủ công nhân Hòn Gai, C m ẩ Ph , ả Mông Dư ng... ơ đòi tăng lư ng
ơ 25%. Ngày này trở thành ngày h i ộ truy n ề th ng c ố a ủ công nhân m . ỏ - Năm 1937, có 400 cu c ộ bãi công c a ủ công nhân. Tiêu bi u ể là cu c ộ đ u ấ tranh c a ủ công nhân xe l a ử Nam Đông Dư ng
ơ ngày 9 - 7 - 1937 và mỏ than Vàng Danh ngày 28 - 9 - 1937. 15 cu c ộ đ u ấ tranh c a ủ nông dân đòi gi m ả tô, gi m ả t c ứ ... Ti u ể thư ng ơ ở Hà N i ộ , H i ả Phòng, các thành ph ố và th ịxã khác bãi th , ị đòi giảm thu c ế h , t ợ huế hàng.
- Trong tháng 1 và 2 - 1937 còn có nh ng ữ cu c ộ mít tinh và bi u ể tình l n ớ c a ủ nhân dân c ả nư c ớ nhằm bi u ể dư ng ơ l c ự lư ng
ợ khi Gô-đa - phái viên c a
ủ Chính phủ Pháp sang đi u ề tra tình hình Đông Dư ng và ơ Brê-vi-ê sang nhận ch c
ứ toàn quyền Đông Dư ng. ơ
- Trong tháng 3 và tháng 7, Trung ư ng ơ Đ ng ả C ng ộ s n ả Đông Dư ng ơ h p ọ để bàn v ề công tác quần chúng. Đ ng ả quy t ế đ nh ị l p ậ Công h i ộ thay Công h i ộ đ , ỏ Đoàn thanh niên ph n ả đế thay Đoàn thanh niên c ng ộ s n, ả H i ộ c u ứ tế bình dân thay H i ộ c u ứ t ế đ ỏ v.v... Ở nông thôn, l p ậ H i ộ c y ấ , H i ộ cày, H i ộ hi u ế hỉ v.v... Nh ng ữ hình th c ứ tổ ch c ứ linh ho t ạ , ho t ạ đ ng ộ công khai, n a ử công khai đã t p ậ h p ợ r ng rã ộ i các tầng l p ớ nhân dân tham gia. - Năm 1938, có 131 cu c ộ bãi công c a
ủ công nhân. Tuy số lư ng ợ cu c ộ đ u ấ tranh gi m ả so v i ớ năm trư c ớ , nh ng ư ch t ấ lư ng ợ cao h n ơ bi u ể hi n ệ ở trình độ giác ng ộ c a ủ qu n ầ chúng, kh u ẩ hi u ệ đ u ấ tranh, s phâ ự n ph i ố đấu tranh gi a ữ các đ a ị phư ng. ơ Cu i ố năm 1938 N ở am Kì x y ra ả n n đói ạ . Nông dân nhi u n ề i ơ bi u t ể ình. Đi n hì ể nh là cu c ộ bi u ể tình c a ủ h n
ơ 1000 nông dân Cà Mau tháng 10 - 1938. Phong trào đ u ấ tranh c a ủ ti u ể thư ng, ơ h c ọ sinh dâng cao. - Đặc bi t ệ là cu c ộ đ u
ấ tranh ngày 1 - 5 - 1938. L n ầ đ u ầ tiên, trong ngày Qu c ố tế Lao đ ng, ộ nhiều cu c ộ mít tinh đư c ợ tổ ch c ứ công khai ở Hà N i ộ , Sài Gòn và nhi u ề n i
ơ khác, đã thu hút đông đ o ả quần chúng tham gia. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả )
- Năm 1939, phong trào đấu tranh trong ba tháng đ u nă ầ m b gi ị m ả sút. T t ừ háng 4 phong trào lên dần và đ t ạ t i ớ đ nh
ỉ cao vào tháng 6. Phong trào t p ậ trung ở nh ng ữ trung tâm công nghi p ệ l n ớ nh ư Hà N i
ộ , Hải Phòng, Sài Gòn, Chợ L n... ớ c) Đ u ấ tranh ngh t ị rư n ờ g - Đấu tranh ngh t ị rư ng ờ là m t ộ lĩnh v c ự đ u t ấ ranh m i ớ mẻ c a ủ Đ ng C ả ng s ộ n Đ ả ông Dư ng. ơ - Trong cu c ộ b u ầ cử vào Vi n ệ dân bi u
ể Trung Kì tháng 8 - 1937, Đ ng ả v n ậ đ ng ộ nh ng ữ ngư i ờ
tiến bộ trong hàng ngũ trí th c ứ ra ng ứ c . ử Đ ng ả s ử d ng ụ báo chí đ ể tuyên truy n ề và v n ậ đ ng ộ c ử tri bỏ phi u ế cho nh ng ữ ngư i ờ này. K t ế quả là h u ầ h t ế các ng ứ cử viên do Đ ng ả v n ậ đ ng ộ ra ng ứ c ử đã trúng c . ử - Trong kì h p ọ c a ủ Vi n ệ dân bi u
ể tháng 9 - 1938, các nghị viên dân bi u ể đã bác b ỏ đư c ợ d ự án
thuế thân và thuế điền thổ c a ủ chính ph t ủ hu c ộ đ a ị . - Năm 1938, trong cu c ộ tranh cử vào Vi n ệ dân bi u ể B c ắ Kì, 15 ng ứ c ử viên c a ủ M t ặ tr n ậ dân chủ đã trúng c . ử M t ặ tr n
ậ dân chủ còn giành th ng ắ l i ợ trong H i ộ đ ng ồ kinh t ế lí tài Đông Dư ng ơ - cơ
quan “dân cử” cao nhất Đ ở ông Dư ng. ơ - Năm 1939, di n ễ ra cu c ộ tuy n ể cử vào H i ộ đ ng ồ Qu n ả h t ạ Nam Kì. Trong cu c ộ tuy n ể c ử này,
Mặt trận dân chủ bị th t ấ b i ạ do nh ng ữ thủ đo n ạ thâm đ c ộ c a ủ b n ọ ph n ả đ ng ộ thu c ộ đ a ị , do n i ộ bộ Mặt trận dân ch ý ki ủ n t ế hi u ế th ng nh ố ất. Đảng C ng ộ s n ả Đông Dư ng ơ quy t ế đ nh ị tham gia đ u
ấ tranh công khai ở nghị trư ng ờ nh m ằ m c ụ đích mở r ng ộ l c ự lư ng ợ c a ủ M t ặ tr n ậ dân ch ủ và v c ạ h tr n ầ chính sách ph n ả đ ng ộ c a ủ b n ọ th c ự
dân và tay sai, bênh v c ự quy n l ề i ợ c a nhân dân. ủ
d) Đấu tranh trên lĩnh v c ự báo chỉ - Đây cũng là lĩnh v c ự đ u ấ tranh m i ớ mẻ c a ủ Đ ng. ả Nh ng ữ ngư i ờ c ng ộ s n ả tìm m i ọ cách xu t ấ bản sách báo. T nă ừ
m 1937, báo chí công khai c a ủ Đ ng phá ả t tri n ể nhanh chóng. - Các báo c a ủ Đ ng ả tuyên truy n, ề gi i ớ thi u
ệ về chủ nghĩa Mác - Lênin, Đ ng ả C ng ộ s n ả Đông Dư ng, L ơ iên Xô, Qu c ố t C ế ng s ộ
ản, Mặt trận nhân dân Pháp v.v... - Báo chí cách m ng
ạ trở thành mũi xung kích trong nh ng ữ phong trào l n ớ c a ủ cu c ộ v n ậ đ ng ộ dân ch , ủ dân sinh th i
ờ kì 1936 - 1939 như “Đông Dư ng ơ đ i ạ h i
ộ ”, “đón” Gô-đa và Brê-vi-ê, nh ng ữ cu c
ộ bầu cử và đấu tranh ngh t ị rư ng ờ v.v... - Trong th i ờ gian này, nhi u
ề sách chính trị - lí lu n ậ đư c ợ xu t ấ b n ả công khai ho c ặ đ a ư t ừ Pháp về. Nhi u ề tác phẩm hi n ệ th c ự phê phán ra đ i ờ như Bư c ớ đư ng ờ cùng c a ủ Nguy n ễ Công Hoan; Tắt
đèn, Lều chõng c a ủ Ngô T t ấ T ;
ố Giông tố, Số đỏ c a ủ Vũ Tr ng ọ Ph ng; ụ thơ cách m ng ạ c a ủ Tố H u; ữ k c
ị h có tác phẩm Kim ti n ề c a ủ Vi Huy n Đ ề ắc, Đ i ờ cô L u ự c a ủ Trần H u ữ Trang. - Cu i ố năm 1937, Đ ng ả phát đ ng ộ phong trào truy n ề bá chữ Qu c ố ng ữ nh m ằ giúp qu n ầ chúng lao đ ng ộ đ c ọ sách báo, nâng cao s hi ự ểu biết v c
ề hính trị và cách mạng. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85