Trắc nghiệm Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 Lịch sử 12

ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) CHỦ Đ 6 Ề PHONG TRÀO GI I Ả PHÓNG DÂN T C Ộ 1939 – 1945 I. VI T Ệ NAM TRONG NH N Ữ G NĂM CHI N Ế TRANH THẾ GI I Ớ THỨ HAI (1939 - 1945)
1. Tình hình chính trị - Ngày 1 - 9 - 1939, Chi n ế tranh thế gi i ớ thứ hai bùng n .
ổ Ngày 3 - 9 - 1939, Pháp tuyên chi n ế v i ớ Đ c ứ . Sau khi tham chi n, ế chính phủ Pháp th c ự hi n ệ chính sách thù đ c ị h đ i ố v i ớ các l c ự lư ng ợ ti n ế b t ộ rong nư c
ớ và phong trào cách mạng c ở ác thu c ộ đ a ị . - Tháng 6 - 1940, Pháp đ u ầ hàng Đ c ứ . Ở Đông Dư ng, ơ chính quy n ề m i ớ c a ủ Pháp th c ự hi n ệ m t ộ loạt chính sách v vé ơ t s c ứ ngư i ờ , s c ứ c a ủ c a ủ Vi t ệ Nam d c ố vào cu c ộ chi n t ế ranh. - Cu i
ố tháng 9 - 1940, quân Nh t ậ vư t ợ biên gi i ớ Vi t ệ - Trung vào mi n ề B c ắ Vi t ệ Nam. Quân Pháp nhanh chóng đ u ầ hàng. Phát xít Nh t ậ gi nguyê ữ n b ộ máy th ng ố tr ịc a ủ th c
ự dân Pháp, dùng nó để bóc l t ộ kinh tế ph c ụ vụ cho nhu c u ầ chi n
ế tranh và đàn áp phong trào cách m ng. ạ Vi t ệ Nam bị đ t ặ dư i ớ ách th ng ố trị c a ủ Nh t ậ - Pháp. - Ở Vi t
ệ Nam lúc này không chỉ có nh ng ữ đ ng
ả phái thân Pháp mà cả nh ng ữ đ ng ả phái thân Nhật, như Đại Vi t ệ , Ph c ụ Qu c ố ... Nh t ậ và tay sai ra s c ứ tuyên truy n ề l a ừ b p ị về văn minh và s c ứ mạnh c a ủ Nhật, v t ề huy t ế Đại Đông Á, d n ọ đư ng c ờ ho Nh t ậ h t ấ c ng P ẳ háp. - Tháng 6 - 1941, Đ c ứ t n ấ công Liên Xô. Cu c ộ chi n ế đ u ấ c a
ủ nhân dân Liên Xô trong cu c ộ chiến tranh v qu ệ c ố đã c vũ m ổ
ạnh mẽ phong trào cách mạng Vi t ệ Nam.
2. Tình hình kinh t - xã h ế i ộ a. Kinh tế - Th c
ự dân Pháp thi hành chính sách “Kinh t
ế ch ỉhuy”. Chúng tăng m c ứ thu ế cũ, đ t ặ thêm m c ứ thuế m i ớ ... đ ng ồ th i ờ sa th i ả b t ớ công nhân, viên ch c ứ , gi m ả ti n ề lư ng, ơ
tăng giờ làm... Chúng ki m ể soát gắt gao s n xu ả ất và phân ph i ố , n đ ấ nh gi ị á c ... ả
- Khi Nhật và Đông Dư ng, ơ Pháp bu c ộ ph i ả để cho Nh t ậ sử d ng ụ phư ng ơ ti n ệ giao thông kiểm soát h t ệ h ng ố đư ng ờ s t ắ và các tàu bi n. ể Nh t ậ còn b t ắ chính quy n ề th c ự dân Pháp h ng nă ằ m n p ộ cho chúng khoản tiền l n ớ - Quân Nh t ậ còn cư p ớ ru ng ộ đ t ấ c a ủ nông dân, b t ắ nông dân nh ổ lúa, ngô đ ể tr ng ồ đay, th u ầ dầu ph c ụ v c
ụ ho nhu cầu chiến tranh. - Nhật yêu c u ầ chính quy n ề th c ự dân Pháp xu t ấ c ng ả các nguyên li u ệ chi n ế lư c ợ sang Nh t ậ v i ớ giá r s ẻ o v i ớ giá c a ủ th t ị rư ng ờ th gi ế i ớ nh t ư han, s t ắ , cao su, xi măng v.v... - M t ộ số công ti c a ủ Nh t ậ đ u ầ t và ư o nh ng ữ ngành ph c ụ v ụ cho nhu c u ầ quân s nh ự kha ư i thác
mangan, sắt Thái Nguyên, ph t ố phát L ở ào Cai, crôm ở Thanh Hóa. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) b. Xã h i ộ
- Chính sách vơ vét bóc l t ộ c a ủ Pháp - Nh t ậ đã đ y ẩ nhân dân ta t i ớ chỗ cùng c c ự . H u ậ qu ả là cu i
ố năm 1944 đến năm 1945 có t i ớ 2 tri u ệ đ ng bà ồ o ta ch t ế đói. - Tất cả các giai c p, ấ t ng ầ l p ớ xã h i ộ ở nư c ớ ta, trừ b n ọ tay sai đế qu c ố , đ i ạ đ a ị chủ t ư s n ả mại bản, đ u b ề ị nh h ả ư ng ở b i ở chính sách bóc l t ộ c a ủ Pháp - Nh t ậ . + Công nhân bị bóc l t ộ n ng ặ nề ph i ả làm vi c ệ từ 10 đ n ế 12 gi / ờ ngày, ti n ề lư ng ơ gi m ả , giá cả sinh hoạt đắt đ . ỏ + Nông dân ph i ả ch u ị s u ư cao, thu ế n ng, ặ ph i
ả đi lính, đi phu, b ịcư ng ỡ b c ứ nh ổ lúa tr ng ồ đay, thầu dầu. + Ti u ể tư s n ả trí th c ứ , viên ch c ứ m t ấ vi c ệ làm ho c ặ bị gi m ả lư ng; ơ ti u ể thư ng ơ bán ế hàng,
nhiều tiểu chủ phải ng ng s ừ n xu ả ất. + Tư sản dân t c ộ v a
ừ bị chính sách “Kinh tế ch ỉhuy” làm cho phá s n, ả v a ừ b ịthi t ệ h i ạ v ề s c ứ mua c a ủ nhân dân giảm sút. + Đ a ị chủ v a ừ và nhỏ bị thi t ệ h i ạ và bị phá s n ả vì chi n ế tranh, do ph i ả n p ộ thóc t , ạ ch u ị thuế cao. Nh ng ữ bi n ế chuy n ể đó c a
ủ tình hình thế gi i ớ và trong nư c ớ đ t ặ ra cho Đ ng ả ta ph i ả n m ắ b t ắ k p t ị h i
ờ tình hình có đánh giá chính xác, đ r ề a đư ng l ờ i ố đ u t ấ ranh phù h p. ợ II. PHONG TRÀO GI I Ả PHÓNG DÂN T C Ộ T
Ừ THÁNG 9 - 1939 Đ N Ế THÁNG 3 - 1945 1. Nh n ữ g cu c ộ đấu tranh m đ ở u ầ th i ờ kì gi i ả phóng dân t c ộ 1939 - 1941 a) Ch t ủ rư n ơ g chuy n ể hư n ớ g đ u ấ tranh c a Đ ủ n ả g C n ộ g s n ả Đông Dư n ơ g Tháng 11 - 1939, H i ộ nghị Ban ch p ấ hành Trung ư ng ơ Đ ng ả l n ầ thứ 6 đư c ợ tri u ệ t p ậ t i ạ Bà Đi m
ể (Hóc Môn - Gia Đ nh) do N ị guy n ễ Văn C , ừ T ng ổ Bí th c ư h t ủ rì. - H i ộ nghị xác đ nh ị nhi m ệ v , ụ m c ụ tiêu đ u ấ tranh trư c ớ m t ắ c a ủ cách m ng ạ Đông Dư ng ơ là đánh đổ đế qu c ố và b n ọ tay sai, gi i ả phóng các dân t c ộ Đông Dư ng, ơ làm cho Đông Dư ng ơ hoàn toàn đ c ộ lập. - H i ộ nghị chủ trư ng ơ t m ạ gác kh u ẩ hi u ệ t c ị h thu ru ng ộ đ t ấ c a ủ đ ế qu c ố và đ a ị ch ủ ph n ả b i ộ quyền l i ợ c a ủ dân t c ộ , ch ng ố tô cao, lãi n ng. ặ Kh u ẩ hi u ệ l p ậ chính quy n ề Xô vi t ế công - nông - binh đư c ợ thay th b ế ằng khẩu hi u ệ chính quy n D ề ân chủ c ng hòa ộ . - Về phư ng ơ pháp đ u ấ tranh, Đ ng ả chuy n ể từ đ u
ấ tranh đòi dân sinh, dân ch ủ sang đ u ấ tranh đánh đổ chính quy n ề c a ủ đế qu c ố và tay sai; t ừ ho t ạ đ ng ộ h p ợ pháp, n a ử h p ợ pháp sang ho t ạ đ ng ộ bí mật, bất h p phá ợ p. - Đảng chủ trư ng ơ thành l p ậ M t ặ tr n ậ th ng ố nh t ấ dân t c ộ ph n ả đ ế Đông Dư ng ơ thay cho M t ặ trận dân ch Đ ủ ông Dư ng. ơ Nghị quy t ế H i ộ nghị Trung ư ng ơ Đ ng ả l n
ầ thứ 6 (tháng 11 - 1939) đánh d u ấ sự mở đ u ầ cho việc thay đ i ổ ch t ủ rư ng ơ đấu tranh c a ủ Đ ng. ả M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) b) Nh n ữ g cu c
ộ đấu tranh mở đ u ầ th i ờ kì m i ớ - Cu c ộ kh i
ở nghĩa Bắc S n (27 - 9 - 1940) ơ Mặc dù th c ự dân Pháp đã như ng ợ bộ m i ọ yêu sách, Nh t ậ v n ẫ th c ự hi n ệ k ế ho c ạ h đánh chi m ế Đông Dư ng. ơ
+ Ngày 22 - 9 - 1940, quân Nh t ậ vư t ợ qua biên gi i ớ Vi t ệ - Trung, đánh chi m ế L ng ạ S n, ơ ném bom Hải Phòng, đổ b l ộ ên Đ S ồ n. ơ + Ở Lạng S n, ơ quân Pháp b ịt n ổ th t ấ n ng ặ n . ề S ố l n ớ quân Pháp đ u ầ hàng, s ố còn l i ạ rút ch y ạ
về Thái Nguyên qua đư ng B ờ c ắ S n. ơ
+ Đêm ngày 27 - 9 - 1940, nhân dân B c ắ S n ơ dư i ớ s l ự ãnh đ o ạ c a ủ Đ ng ả b đ ộ a ị phư ng ơ đã n i ổ
dậy đánh quân Pháp, chi m ế đ n ồ M ỏ Nhài. Ng y ụ quy n ề ở B c ắ S n
ơ tan rã. Nhân dân làm ch ủ châu l ịvà các vùng lân cận. Đ i ộ du kích Bắc S n đ ơ ư c ợ thành lập. + Tuy Pháp và Nh t ậ mâu thu n ẫ v i ớ nhau nh ng ư đ u ề ho ng ả s ợ trư c ớ l c ự lư ng ợ cách m ng, ạ đã nhanh chóng c u ấ k t ế l i ạ . M y ấ hôm sau Nh t
ậ thả tù binh Pháp và cho quân Pháp tr ở l i ạ đóng các đ n ồ b t ố ở Lạng S n. ơ Th c ự dân Pháp ti n ế hành kh ng
ủ bố phong trào cách m ng ạ B c ẳ S n. ơ Chúng đ t ố phá làng bản, d n l
ồ àng, tập trung dân, bắt giết nh ng ng ữ ư i ờ tham gia kh i ở nghĩa.
- Ý nghĩa và bài h c ọ kinh nghi m ệ c a k ủ h i ở nghĩa B c ắ S n ơ
+ Nó mở đầu cho phong trào đ u ấ tranh gi i ả phóng dân t c ộ sau khi có ch ủ trư ng ơ chuy n ể hư ng ớ đấu tranh c a ủ Đảng. + Kh i ở nghĩa B c ắ S n ơ giúp Đ ng ả ta rút ra nh ng ữ bài h c ọ quý báu v ề kh i ở nghĩa vũ trang, ch n ọ th i ờ c , quy ơ t ế tâm giành th ng l ắ i ợ . - Cu c ộ kh i
ở nghĩa Nam Kì (23 - 11 - 1940) + Tháng 11 - 1940 x y ả ra cu c ộ xung đ t ộ gi a ữ th c
ự dân Pháp và Xiêm (Thái Lan). Chính quy n ề th c ự dân Pháp b t ắ thanh niên Vi t
ệ Nam và Cao Miên đi làm bia đ ỡ đ n.
ạ Nhân dân Nam Kì và binh lính đấu tranh không đ a ư lính ra mặt tr n. ậ + Trong b i ố c nh ả đó, X ứ y ủ Nam Kì chu n ẩ b ịphát đ ng ộ nhân dân kh i ở nghĩa và c ử đ i ạ bi u ể ra Bắc xin chỉ th c ị a ủ Trung ư ng. ơ + Từ ngày 6 đ n ế 9 - 11 - 1940, H i ộ nghị Ban Ch p ấ hành Trung ư ng ơ l n ầ th ứ 7 đư c ợ tri u ệ t p ậ tại Đình B ng ả (Từ S n ơ - B c
ắ Ninh), đề ra chủ trư ng ơ trong tình hình m i ớ . H i ộ ngh ịquy t ế đ nh ị đình ch kh ỉ i ở nghĩa vũ trang N ở am Kì vì th i ờ c c ơ h a ư chín mu i ồ . + Ngư i
ờ mang ch ỉth ịhoãn kh i ở nghĩa Nam Kì c a ủ Trung ư ng ơ Đ ng ả khi v ề đ n ế Sài Gòn thì bị đ c ị h bắt. L nh ệ kh i ở nghĩa X ứ y ủ đã đ n ế t n ậ đ a ị phư ng ơ nên cu c ộ kh i ở nghĩa v n ẫ n ra ổ đúng th i ờ gian quy đ nh l ị
à rạng sáng ngày 23 - 11 - 1940. + Kh i
ở nghĩa bùng nổ từ mi n ề Đông đ n ế mi n ề Tây Nam B : ộ Biên Hòa, Gia Đ nh, ị Chợ L n, ớ Tân An, B n ế Tre, Trà Vinh, c n ầ Th , ơ Sóc Trăng, B c ạ Liêu, R c
ạ h Giá, Mĩ Tho, Vĩnh Long. Chính quy n ề
cách mạng đã thành lập nhi ở ều n i ơ . Từ trong kh i
ở nghĩa, lần đầu tiên xu t ấ hi n ệ c đ ờ s ỏ ao vàng. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) + Do kế ho c ạ h bị l , ộ th c ự dân Pháp đã k p ị th i ờ đ i
ố phó. Chúng cho máy bay ném bom tàn sát nhân dân nh ng ữ vùng n i
ổ dậy, bắt nhiều ngư i ờ . + L c ự lư ng ợ nghĩa quân còn l i ạ ph i ả rút v Đ ề ng ồ Tháp và U Minh đ c ể ng c ủ l ố c ự lư ng. ợ Cu c ộ kh i
ở nghĩa Nam Kì ch ng ứ tỏ tinh th n ầ yêu nư c ớ c a ủ các t ng ầ l p ớ nhân dân Vi t ệ Nam, sẵn sàng đ ng l ứ ên chi u đ ế ấu ch ng ố quân thù. - Cu c ộ binh bi n Đ ế ô Lư ng ơ (13 - 1 - 1941) Trong khi th c ự dân Pháp kh ng ủ bố dữ d i ộ nh ng ữ ngư i ờ tham gia kh i ở nghĩa Nam Kì, t i ạ mi n ề Trung, nh ng ữ binh lính ngư i ờ Vi t ệ trong quân đ i
ộ Pháp đã làm binh bi n, ế ch ng ố l i ạ vi c ệ Pháp đ a ư binh lính ngư i ờ Vi t ệ sang Lào đánh nhau v i ớ quân Thái Lan.
+ Ngày 13-1-1941, binh lính đ n ồ Ch R ợ ng ạ (Ngh ệ An) dư i ớ s c ự h ỉhuy c a ủ Đ i ộ Cung (Nguy n ễ Văn Cung) đã n i ổ d y ậ . T i ố hôm đó, h ọ đã đánh chi m ế đ n ồ Đô Lư ng ơ r i ồ lên ô tô ti n ế v ề Vinh đ ể ph i ố h p ợ v i ớ binh lính ở đây chi m ế thành. Nh ng ư kế ho c ạ h không th c ự hi n ệ đư c ợ . Quân Pháp đã k p ị th i ờ đ i ố phó. Hôm sau, toàn b bi ộ nh lính tham gia n i ổ d y b ậ b ị t
ắ . Ngày 11 - 2 - 1941, Đ i ộ Cung b s ị a vào tay giặc. + Ngày 24 - 4 - 1941, th c ự dân Pháp x ử b n ắ Đ i ộ Cung cùng 10 đ ng ồ chí c a ủ ông. Nhi u ề ngư i ờ
khác bị kết án khổ sai đ a ư đi đày. K t
ế luận: Trong th i ờ gian 3 tháng, 3 cu c ộ n i ổ d y ậ n i ố ti p ế n ổ ra ở 3 mi n ề đ t ấ nư c ớ , do nhi u ề tầng l p
ớ nhân dân và binh lính tham gia đã nêu cao tinh th n ầ b t ấ khu t ấ c a ủ dân t c ộ . Các cu c ộ n i ổ d y ậ đều thất bại vì đi u ề ki n ệ ch a ư chín mu i ồ , nh ng ư “Đó là nh ng ữ ti ng ế súng báo hi u ệ cho cu c ộ kh i ở nghĩa toàn qu c ố , là bư c
ớ đầu đấu tranh bằng vũ l c ự c a c ủ ác dân t c ộ Đông Dư ng ơ ”. 2. Công cu c ộ chu n ẩ b ị T n ổ g kh i
ở nghĩa vũ trang giành chính quy n ề a) Nguy n ễ Ái Qu c ố tr c ự ti p ế lãnh đ o ạ cách m n
ạ g, hoàn ch n ỉ h ch ủ trư n ơ g chuy n ể hư n ớ g đ u ấ tranh - Ngày 28 - 1 - 1941, Nguy n ễ Ái Qu c ố về nư c ớ tr c ự ti p ế lãnh đ o ạ cách m ng. ạ Sau m t ộ th i ờ gian chuẩn b ,ị Ngư i ờ tri u ệ t p ậ và chủ trì H i ộ ngh T ị rung ư ng ơ l n ầ th ứ 8 t i ạ P c ắ Bó (Hà Qu ng ả - Cao
Bằng) từ ngày 10 đến 19 - 5 - 1941. - H i ộ nghị kh ng ẳ đ nh ị chủ trư ng ơ đúng đ n ắ c a ủ h i ộ nghị Trung ư ng ơ l n ầ thứ 6 (tháng 11 - 1939) và l n
ầ thứ 7 (tháng 11 - 1940), nh ng ư đề cao h n ơ n a ữ là nhi m ệ v ụ gi i ả phóng dân t c ộ , đ a ư nó lên hàng đ u. ầ “Cu c ộ cách m ng ạ Đông Dư ng ơ trong giai đo n ạ hi n ệ t i ạ là m t ộ cu c ộ cách m ng ạ dân t c ộ giải phóng”. - H i ộ nghị t m ạ gác kh u ẩ hi u ệ “đánh đổ đ a ị ch , ủ chia ru ng ộ đ t ấ cho dân cày” thay b ng ằ kh u ẩ hi u ệ “t c ị h thu ru ng ộ đ t ấ c a ủ b n ọ đế qu c ố Vi t
ệ gian chia cho dân cày nghèo”, th c ự hi n ệ gi m ả tô, gi m ả t c ứ . M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85