100 Công thức mở bài công phá mọi đề Nghị luận văn học

100 CÔNG THỨC MỞ BÀI
CÔNG PHÁ MỌI LOẠI ĐỀ NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
A. LÝ THUYẾT VỀ MỞ BÀI 1. Định nghĩa ở bài Mở bài là :
- Giới thiệu vấn đề cần bàn luận trong bài làm cơ sở cho phần thân bài và kết bài.
- Kêu gợi,tạo không khí cho người đọc với vấn đề cần nêu. 2. Yêu câu mở bài
- Nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài.
- Chỉ được phép nêu những ý khái quát về vấn đề cần nghị luận.
3. Các bí quyết viết mở bài:
Bí quyết số 1: Lấy đề tài làm tiêu chí để viết
Bất kì các tác phẩm văn học ào cũng thuộc một đề tài nào đó.Hiểu
đề này cùng với kiến thức lí luận văn học “Đề tài là phạm vi hiện
thực được phản ánh tring tác phẩm”,các em dễ dàng gioies thiệu
vấn đề một cách rành mạch.Theo đó có vô số đề tài khác nhau mà
các em có thể quy phạm để khai triển: tình yêu,gia đình,số phận
người nông dân,làng quê,chiến tranh cách mạng…
Ví dụ,đề bài “Cảm nhận của em về tâm trạng của người con gái khi
yêu trong bvafi thơ sóng của nữ sĩ Xuân Quỳnh”.
Mở bài: Tình yêu là đề trài quen thuộc của thi ca.Một đề tài
không mới nhưng chưa bao giờ cũ .Viết về một đề tài không mới lại
thể hiện thàn công,đó là dấu hiệu của một tài năng .Với bài thơ
Sóng,Xuân Quỳnh đã cho độc giả thấy được tâm trạng ki yêu của
người cobn gái ,có phần e dè,nhút nhát nhưng cũng không kém
phần mãnh liệt dữ dội .
Bí quyết số 2: Tạo sự đối lập để gây ấn tượng:
Thể nào là tạo sự đối lập? Có nghĩa là tạo ra sự tương phản,đối
ngược với vấn đề được dẫn ra rong đề bài. So với cách mở bài trực
tiếp thì cách mở bài này thường gây ấn tượng ngay với người
đọc,đồng thời tạo cho người đọc cảm giác thích thú lôi cuốn,nhập
tâm đọc ngay từ phần thân bài với toàn bộ chú tâm.Lợi thế dễ thấy
của cách mở bài này là người viết nhanh chóng lấy được thiện cảm cho người đọc.
Bí quyết số 3: Lấy tác giả làm tiêu chí viết: 1
Làm sao để cách mở bài trực tiếp từ người sáng tạo tác phẩm vẫn
súc tích,học sinh chỉ cần nghi nhớ điểm đặc biệt của nhà thơ,nhà
văn.Nếu tác giả có phong cách thì đi từ phong cách của tác giả.
Bí quyết số 4: So sánh.
So sánh là cách đói chiếu 2 hoặc hiều đối tượng với nhau ở phương
diện giống nhau,khác nhau hoặc cả 2.Tác dụng của so sánh là giúp
người đọc dễ thấy rõ bản chất của vấn đề đang nói trong tương
quan với đối tượng khác.Mở bài theo cách so sánh không khó,vì vấn
đề của nghị luận căn học trong chương trình THCS-THPT thường là
trung tâm của đời sống văn học-tác phẩm.
Một vấn đề văn học thường có nhiều tác giả,nhiều đất
nước,nhiều thời đại quan tâm,phản ánh trong những bó hoa ngôn
từ.Cách mở bài so sánh gây thích thú với người đọc vì nó chứng tỏ
người viết có kiến thức văn học phong phú.Có nhiều cách làm ở bài
theo dạng so sánh. Tác phẩm thì cs tác giả,đề tài,chủ đề,nội
dung,cảm hứng,thể loại,giai đoạn,giá trị,nhân vật …nên người viết
có thể đối chiếu điểm giống nhau,khác nahu hoặc vừa giống vừa
khác của một trong các vấn đề đó.
So sánh hai hoặc hơn hai đối tượng.Cách so sánh nhiều đối tượng
đòi hỏi thêm kĩ năng xâu chuỗi,tổng hợp kiến thức của người
viết.Người viết có đất để “khoe tài” với kiểu mở bài này.Đó là ưu
điểm nhưng nếu không khéo có thể làm lu mờ vấn đề đang bàn vì
đối tượng so sánh nổi bật hơn
Bí quyết số 5: Lấy hoàn cảnh sáng tác làm tiêu chí đề viết
Hầu hết ác tác phẩm văn chương đề có một “cơ duyên” khiến tác
giả không thể không viết.Đi từ hoàn cảnh sáng tác ,học sinh chỉ cần
khéo léo lồng tên tác giả tác phẩm vào và không quên vấn đề nghị luận là trọn vẹn.
Bí quyết số 6: Lấy giai đoạn làm tiêu chí viết
Mỗi thời kì lịch sử,giai đoạn lịch sử lại có những bối cảnh xã hội
khác nhau ảnh hưởng ít nhiều trực tiếp hoặc gián tiếp đến giá trị nội
dung,giá trị nghệ thuật của tác phẩm.Đi từ giai đoạn,thời kì văn học
sẽ gắn hiện thực cuộc sống với nhà văn-tác phẩm-bạn đọc.Cách mở
bài này dành cho những học sinh kiểu “triết học gia” ham tìm tòi,ưa
lí luận nhờ đó dễ tạo điểm nhấn cho bài văn.
Bí quyết số 7: Lấy chủ đề làm tiêu chí để viết
Cũng như đề tài,bất kì tác phẩm nào cũng có một hoặc hơn một
chủ đề nào đó.Nếu đề tài là hiện thực cuộc sống được phản ánh 2
trong tác phẩm thì viết về đề tài đó nhà văn muốn gửi gắm thông
điệp gì,viết để ;làm gì chính là chủ đề của tác phẩm văn học.
Bí quyết số 8: Lấy thể loại làm tiêu chí để viết
Không có một tác phẩm nào không thuôc một thể loại nào đó.Mỗi
thể loại văn học lại có những đặc điểm riêng. Người viết dựa vào
đặc trưng của thể loại để giải mã nghệ thuật trong tác phẩm
Bí quyết số 9: Lấy nhân vật hoặc hình tượng để viết
Có nhiều cách để đi từ nhân vật,hình tượng hoặc một câu văn,câu
thơ “đinh” của tác phẩm. Nhân vật đối với tác phẩm tự sự,hình
tượng/hình ảnh trong trác phẩm trữ tìnhcos ý nghĩa như những
chiếc đinh để tác giả treo trên đó những “lời gửi”
Bí quyết số 10: Lấy sự bất ngờ làm tiêu chí gây ấn tượng
Tạo ra điều bất ngờ được viết ngay trong phần mở bài khiến
người đọc cảm thấy sốc hoặc cảm thấy lạ.Điều này sẽ gây ấn tượng
nhất định đối với người đọc. 3
B. ỨNG DỤNG THỰC TIỄN
Bí quyết số 1: Lấy đề tài làm tiêu chí để viết
Ví dụ,đề bài : Cảm nhận của em về tâm trạng của người con gái khi
yêu trong bài thơ “Sóng” của nữ sĩ Xuân Quỳnh”
→ Xác định đề tài : Tình yêu
Ta có thể mở bài: Tình yêu là đề tài quen thuộc của thi ca.Một đề
tài không mới nhưng chưa bao giờ cũ.Viết về đề tài không ới nhưng
lại thể hiện thành công,đó là dấu hiệu của một tài năng.Với bài thơ
sóng,Xuân Quỳnh đã cho độc giả thấy được những cảm xúc tâm
trạng,những sắc thái tình cảm vừa phong phú phức tạp lại vừa thiết
tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ đang rạo rực khát khao yêu đương.
Bí quyết số 2: Tạo sự đối lập gây ấn tượng
Ví dụ đề bài: Cảm nhận của em về tâm trạng của người con gái khi
yêu trong bài thơ “Sóng” của nữ sĩ Xuân Quỳnh”
Ta có thể mở bài : Cùng viết về tình yêu nếu Xuân Diệu lấy biển để
làm thi liệu sáng tác thì Xuân Quỳnh lại dùng hình tượng sóng để
khơi nguồn cảm hứng. Đếm với bài thơ sóng,độc giả có thể cảm
nhận rõ nét nhất những cảm xúc tâm trạng,những sắc thái tình cảm
vừa phong phú phức tạp lại vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim
phụ nữ đang rạo rực khát khao yêu đương.
Bí quyết số 3: Lấy tác giả làm tiêu chí để viết (các này CỰC KÌ DỄ SỬ DỤNG)
Ví dụ,đề bài : Cảm nhận của em về tâm trạng của người con gái khi
yêu trong bài thơ “Sóng” của nữ sĩ Xuân Quỳnh”
Ta thấy đặc điểm của nhà thơ Xuân Quỳnh là: Số phận bất
hạnh,luôn khát khao hạnh phúc đủ đầy,tiếng htow giàu trắc ẩn,tập
thơ nổi tiếng: Tự hát,Hoa dọc chiến hào…
Ta có thể mở bài: Xuân Quỳnh với bài thơ “Sóng”-một bài thơ duy
nhất trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”đã để lại trong lòng người
đọc một ấn tượng khó quên. Đọc bài thơ ta thấy rõ tác giả đã mượn
hình tượng sóng để diễn tả những cảm xúc tâm trạng nnhuwxng sắc
thái tình cảm vừa phong phú phức tạp lại vừa thiết tha sôi nổi của
một trái tim phụ nữ đang rạo rực khát khao yêu đương.
Bí quyết số 4: Dùng so sánh để gây ấn tượng
Ví dụ,đề bài : Cảm nhận của em về tâm trạng của người con gái khi
yêu trong bài thơ “Sóng” của nữ sĩ Xuân Quỳnh” 4