79 Đề thi Học sinh giỏi Ngữ Văn 7 sách mới (có đáp án)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN TIỀN HẢI Năm học 2024-2025 Môn: NGỮ VĂN 7
(Thời gian làm bài 120 phút)
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi: DẶN CON - Huy Cận -
Con lớn lên, con ơi
Nhưng con ơi, cha dặn
Yêu đời và yêu người
Trong trái tim vô hạn
Yêu tình yêu say đắm
Dành riêng chỗ, con nghe
Nghìn năm mặn muối đời;
Cho chói ngời tình bạn.
Yêu tạo vật thiên nhiên
Lớn lên con sẽ rõ
Yêu tổ tiên đất nước
Tình đó chẳng có nhiều
Yêu mộng đẹp nối liền
Lại càng nên chăm chút
Tuổi trẻ, già sau trước.
Cho đời thêm phì nhiêu.
Lòng con rồi tha thiết
Cha làm thơ dặn con
- Cha đoán chẳng sai đâu!
Mà cũng là tặng bạn
Cứ lòng cha cha biết
Ôi tình nghĩa vẹn tròn
Yêu người đến khổ đau.
Chẳng bao giờ nứt rạn.
(Trích Hạt lại gieo, NXB Văn học, 1984)
Câu 1 (1,0 điểm). Nêu chủ đề của bài thơ.
Câu 2 (1,0 điểm). Trong bài thơ, người cha dành cho con những tình cảm nào?
Câu 3 (2,0 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong khổ thơ sau:
Yêu tạo vật thiên nhiên
Yêu tổ tiên đất nước
Yêu mộng đẹp nối liền
Tuổi trẻ, già sau trước.
Câu 4 (2,0 điểm). Qua bài thơ trên, tác giả muốn gửi đến người đọc những thông điệp gì? (Trình bày trong
khoảng 3 - 5 câu).
PHẦN II. VIẾT (14,0 điểm)
Câu 1. (4,0 điểm).
Chỉ với một tài năng bình thường cộng với niềm tin kiên định, mọi người đều có thể đạt được kì tích. (Thomas Buxton)
Từ câu nói trên, hãy viết đoạn văn (từ 15 đến 20 dòng) nêu ý kiến của em về vai trò của niềm tin trong cuộc sống.
Câu 2. (10,0 điểm).
Phân tích nhân vật cái Ngần trong đoạn truyện sau:
Bố tôi vẫn thường nói với tôi: Nó khổ hơn con rất nhiều, con đừng tị bì với nó.
“Nó” là cái Ngần, con bé lang thang không có cha mẹ được bà tôi đem về nuôi trong một lần bà đi
tàu từ Hà Nội về. Bà tôi kể: lúc thấy nó ngơ ngơ ngác ngác một mình trên sân ga, quần áo rách rưới bẩn thỉu,
bà tôi động lòng hỏi han nó thì không hiểu sao nó òa khóc và đòi đi theo bà tôi. Nó chẳng nhớ tại sao nó
đến được đây. Nó cũng chẳng nhớ nó tên gì. Bắt đầu từ ngày đó, cuộc sống đang êm ả của tôi bị đảo lộn lung tung cả lên.
[...] Tới năm đầu đi học nó mới được bố đặt cho cái tên là Ngần. Cả nhà gọi nó là cái Ngần. Nó
quen dần với cái tên mới. Khi được gọi “Ngần ơi”, nó toét miệng cười. Nó gọi bà tôi bằng bà, bố tôi bằng
bố. Nghe ngọt không? Tôi nhiều lần quát nó: “Bà mày à? Bà của tao chứ... Bố tao chứ. Bố mày đấy à, đang
ở...”. Tôi chỉ tay về rặng núi xa tít phía chân trời. Nó nhìn theo, bần thần gạ tôi: “Cho em chung bà với...
chung bố với...”. Có thế chứ. Cuối cùng nó cũng hiểu thân phận nó và đã ngoan ngoãn xin tôi.
[...] Vèo một cái chúng tôi đã học lớp 9. Bà tôi dạo này yếu hẳn đi. Bà ho nhiều về đêm. Mâm cơm
hằng ngày của gia đình tôi không còn nhiều bát đĩa to đựng thức ăn như trước. Bố tôi hay ngồi tư lự sau
những buổi đi làm về. Mẹ tôi lại chuẩn bị sinh em bé. Tất cả việc đồng áng một mình bố tôi gánh vác. Tôi
và cái Ngần sau buổi học lăn ra làm giúp bố. Tối tối đến giờ học bài, bố bắt chúng tôi vào học:
- Năm nay vượt cấp, các con phải chú ý bài vở hơn đấy.
Tôi với cái Ngần hai đứa không giao ước nhưng đều cố đạt điểm tốt để bố vui lòng. Tuy khác lớp
nhau nhưng chúng tôi đều biết được kết quả học tập của nhau. Tôi là học sinh giỏi của lớp A thì nó cũng
là học sinh giỏi của lớp C. Kì thi tốt nghiệp, đám học trò lo xanh mặt. Tôi với cái Ngần thì “Yên chí làm
bài xong bọn tớ sẽ viện trợ” – chúng tôi đùa với bạn như thế. Năm đó chúng tôi thi xong tốt nghiệp phải
thi tiếp lên lớp 10. Buổi báo tin danh sách trúng tuyển vào trường phổ thông trung học tôi không tin vào
mắt mình nữa: Cái Ngần không đỗ lớp 10.
Khi tôi báo tin này với bố, bố tôi bỏ buổi cày, phóng xe đạp hộc tốc xuống trường huyện. Mẹ tôi hỏi
lại tôi: “Sao cái Ngần lại không đỗ?”. Bà tôi thì rên rẩm: “Đúng là học tài thi phận. Rõ khổ”. Rồi bà lại
ho khan từng hồi dài...
Cái Ngần về, mặt buồn buồn. Tôi hỏi. Nó trả lời qua quýt: “Em bị điểm liệt”. Bố tôi đạp xe từ
trường về, thở dài: “Cái Ngần không đỗ rồi, bị một môn điểm liệt.” Không, tôi không tin được. Tất cả các
môn cái Ngần đều học khá. Có môn còn giỏi nữa. Vấn đề gì đây. Tôi quyết định cất công tìm hiểu. Có đứa
mách: “Không hiểu sao cái Ngần chép đề xong cứ ngồi im khóc thầm. Thầy giám thị hỏi thì nó trả lời ấp
úng là không hiểu bài, không làm được”. Tôi nóng ruột: “Hôm đó thi môn gì?”
Đứa bạn trả lời: “Môn Địa lý”.
Người tôi run lên. “Môn Địa lý nó còn học giỏi hơn cả tôi. Đề năm nay không khó... Đúng rồi...”.
Tôi chạy về nhà, lôi nó ra sau bếp:
- Sao mày cố tình không làm bài thi môn Địa lý?
Lúc đầu nó chống chế: - Em không nhớ bài...
- Nói láo, tôi quát lên - Mày cố tình không làm. Bài đó tao với mày đã từng kiểm tra lẫn nhau.
Cái Ngần cúi đầu. Tôi nhìn qua làn tóc mai của nó. Những giọt nước mắt đang từ từ lăn trên gò má
nó. Tôi khóc òa lên:
- Mày muốn ở nhà làm giúp bố phải không. Mày thấy bà ốm nên mày muốn ở nhà phải không? Mày
muốn dành cho tao đi học phải không? Sao lại thế...
Bố tôi từ đồng về đứng sau chúng tôi lúc nào không biết. Người lẳng lặng dựng chiếc cuốc vào góc
hè, mắt cũng đỏ hoe.
(Trích truyện ngắn Cái Ngần, Hạ Huyền, in trong Những truyện hay viết cho thiếu nhi, NXB Giáo dục) --------HẾT--------
Họ và tên thí sinh:.................................................. Số báo danh:............
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM TIỀN HẢI
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN Năm học 2024-2025 Môn: NGỮ VĂN 7 (Gồm 04 trang) PHẦN CÂU
NỘI DUNG CẦN ĐẠT ĐIỂM I
Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi 6,0 Đọc 1
Chủ đề của bài thơ: Ngợi ca tình phụ tử thiêng liêng sâu nặng thể hiện qua 1,0 hiểu
lời dạy bảo con về lẽ sống đẹp và mong muốn con khôn lớn trưởng thành.
(HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách nhưng phải phù hợp chủ đề của bài thơ) Hướng dẫn chấm:
- Trả lời đúng chủ đề bài thơ: 1,0 điểm
- Trả lời chung chung chưa rõ ý: 0,5 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 2
Trong bài thơ, người cha đã dành cho con những tình cảm: yêu thương, quan 1,0
tâm, dạy bảo con bằng những lời ân tình, mong muốn con trưởng thành, có
những tình cảm tốt đẹp.
(HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách nhưng phải đảm bảo được các ý trên.) Hướng dẫn chấm:
- Trả lời đúng các ý như đáp án: 1,0 điểm
- Trả lời chung chung, thiếu ý: 0,5 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 3
- Biện pháp tu từ: Điệp ngữ yêu 2,0 - Tác dụng:
+ Giúp cho lời thơ nhịp nhàng, sinh động, gợi hình, gợi cảm.
+ Nhấn mạnh tình yêu của con người với thiên nhiên, nguồn cội, những mộng ước tươi đẹp.
+ Thể hiện tình yêu thương, mong muốn của người cha dành cho con. Hướng dẫn chấm:
- Chỉ ra được biện pháp tu từ điệp ngữ: 0,5 điểm
- Nêu được 3 tác dụng: 1,5 điểm (mỗi tác dụng: 0,5 điểm)
- Không chỉ ra biện pháp tu từ điệp ngữ mà chỉ nêu tác dụng: 0 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 4
- Đảm bảo đúng hình thức của một đoạn văn, trình bày sạch sẽ, không mắc 2,0
lỗi chính tả, ngữ pháp.
- Thông điệp phải có ý nghĩa tích cực, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và
pháp luật. Học sinh có thể diễn đạt nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau:
+ Bài thơ nhắn nhủ tới mỗi người trên hành trình trưởng thành cần có những tình cảm tốt đẹp.
+ Yêu mến và trân trọng tình cảm bạn bè.
+ Làm con phải vâng lời, thấu hiểu, biết ơn những tình cảm và mong muốn của cha mẹ. +... Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức: 0,5 điểm - Nội dung:
+ Trả lời được 2 thông điệp trở lên: 1,5 điểm
+ Nêu được 1 thông điệp: 0,75 điểm
+ Trả lời còn chung chung: 0,25 điểm
+ Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm II 1 Câu 1. 4,0 Viết I. Yêu cầu chung:
- Học sinh biết kết hợp các kĩ năng để viết một đoạn văn nghị luận trình bày
suy nghĩ về một ý kiến.
- Văn viết mạch lạc, lí lẽ và bằng chứng thuyết phục.
II. Yêu cầu cụ thể:
1. Về hình thức trình bày: 0,5
- Bài viết đảm bảo hình thức của một đoạn văn nghị luận, đảm bảo đủ số dòng quy định.
- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo các yêu cầu trên: 0,5 điểm.
- Thiếu phần hoặc có phần lệch lạc, xa đề: 0,25 điểm.
2. Về nội dung trình bày: 3,0
a. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5
Vai trò của niềm tin trong cuộc sống.
Hướng dẫn chấm:
- Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,5 điểm.
- Xác định chưa đầy đủ: 0,25 điểm.
- Xác định sai vấn đề: không cho điểm
b. Triển khai vấn đề nghị luận: 2,5
Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo được những ý cơ bản sau:
- Khẳng định ý kiến: Chỉ với một tài năng bình thường cộng với niềm tin kiên
định, mọi người đều có thể đạt được kì tích. (Thomas Buxton)
- Niềm tin có vai trò quan trọng trong cuộc sống: giúp ta hướng tới những
điều tốt đẹp, luôn lạc quan, yêu đời; có sức mạnh vượt qua những khó khăn,
thử thách; tự tin, bản lĩnh, dễ dàng chạm tới thành công; …
HS lấy bằng chứng phù hợp. Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo đầy đủ những nội dung trên; lập luận chặt chẽ, thuyết phục; bằng
chứng tiêu biểu, phù hợp: 2,0 - 2,5 điểm.
- Lập luận tương đối chặt chẽ, thuyết phục; lí lẽ xác đáng song thiếu bằng
chứng hoặc bằng chứng chưa tiêu biểu: 1,25 – 1,75 điểm.
- Lập luận chưa chặt chẽ, thuyết phục; bằng chứng chưa tiêu biểu: tối đa 1,0 điểm.
- Các trường hợp khác: Giám khảo linh hoạt cho điểm. 3. Sáng tạo: 0,5
- Có cách diễn đạt hay, sáng tạo.
- Có những suy nghĩ riêng sâu sắc, phù hợp. Hướng dẫn chấm:
- Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm; 02 yêu cầu: 0,5 điểm. 2 Câu 2. 10,0 I. Yêu cầu chung:
- Học sinh biết kết hợp các kĩ năng để viết một bài văn phân tích đặc điểm
nhân vật trong tác phẩm văn học.
- Văn viết mạch lạc, lí lẽ và bằng chứng thuyết phục.
II. Yêu cầu cụ thể:
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: 0,5
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.. Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo yêu cầu trên: 0,5 điểm.