Chuyên đề Phép chia hết, phép chia có dư Toán lớp 3 nâng cao Cánh diều

PHÉP CHIA HẾT, PHÉP CHIA CÓ DƯ
I. KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ: Trong phép chia có dư:
- Số bị chia = số chia x thương + số dư
- Số chia = (Số bị chia - số dư): thương
- Số dư lớn nhất trong phép chia là số nhỏ hơn số chia 1 đơn vị
- Số dư nhỏ nhất trong phép chia là 1
Lưu ý: Số dư luôn nhỏ hơn số chia
II. MỘT SỐ DẠNG TOÁN:
Dạng 1: Thực hiện phép chia hết, phép chia có dư
Dạng 2: Tìm thành phần chưa biết
Ví dụ 1: Tìm số tự nhiên x biết:
a)38 : x=5 (dư 3) b) x :7=5 (dư 6) Bài làm:
a)38 : x=5 (dư 3) b) x :7=5 (dư 6) x=(38−3):5 x=(5×7)+6 x=35:5 x=35+6 x=7 x=41
Ví dụ 2: Trong một phép chia có dư, số dư lớn nhất: có thể là 3, thương bằng 6. Tìm số chia và số bị chia của phép chia đó. Bài làm:
Số chia lớn nhất có thể sẽ nhỏ hơn số chia 1 đơn vị Vậy số chia là: 3+1=4 Số bị chia là: 6×4 +3=27
Dạng 3: Giải bài toán có lời văn:
Ví dụ 3: Một tiểu đội gồm 35 người muốn qua sông, nhưng mỗi thuyền chỉ chở được 5 người kể cả
người lái thuyền. Hỏi cần ít nhất bao nhiêu thuyền để chở hết tiểu đội đó? Bài làm:
Mỗi thuyền chỉ chở được số khách là: 5−1=4 (người) Ta có: 35 :4=8 (dư 3)
3 người khách chưa có chỗ ngồi nên cần thêm 1 chuyến nữa.
Cần ít nhất số thuyền là: 8+1=9 (thuyền) Đáp số: 9 thuyền III. BÀI TẬP ÁP DỤNG Bài 1:
Tìm số tự nhiên x, biết: a)
x:7=3 (dư 5) b) 39: x=6 (dư 3)
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… b)
x: 6=9 (dư 1) d) 47: x=5 (dư 2)
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 2:
Có 68kg gạo chia vào các túi, mỗi túi đựng được 5kg. Hỏi cần ít nhất bao nhiêu túi để đựng hết số gạo đó?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
1
Bài 3.
Trong một phép chia có dư, số dư lớn nhất có thể là , thương bằng . Tìm số chia và số bị chia của phép chia đó.
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… IV. LUYỆN TẬP Bài 1.
Điền đúng (Đ) hoặc sai (S) ô trống. a)
chia cho được thương là và số dư là b)
chia cho được thương là và số dư là c)
chia cho được thương là d)
chia cho được thương là và số dư là Bài 2.
Điền các số thích hợp vào chỗ chấm:
Trong một phép chia có dư:
a) Với số chia là thì các số dư có thể là:
…………………………………………………………………..
b) Với số chia là thì số dư lớn nhất là:
…………………………………………………………………….
c) Với số chia là (n khác 0) thì số dư lớn nhất là:
…………………………………………………………
d) Nếu số dư lớn nhất là thì số chia là:
…………………………………………………………………… e) Số dư lớn nhất là thì số chia là:
……………………………………………………………………….. Bài 3.
Tìm số tự nhiên , biết: a) = 3 (dư 2) b) (dư 3)
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………… Bài 4.
Trong một phép chia có dư, số dư lớn nhất có thể là , thương bằng . Tìm số chia và số bị chia của phép chia đó.
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 5.
Trong phép chia có dư, số chia bằng , thương bằng
và số dư là số dư lớn nhất có thể. Tìm
số bị chia của phép chia đó.
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 6.
Trong một phép chia có dư, lấy số bị chia trừ đi tích của số chia và số thương ta được đơn vị.
Tìm số dư trong phép chia đó.
2

….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 7.
Để lắp ráp một chiếc ô tô thì cần bánh xe. Một xưởng lắp ráp ô tô có bánh xe thì lắp
được bao nhiêu chiếc ô tô và còn thừa bao nhiêu bánh?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 8. Cửa hàng có
vải hoa, may mỗi bộ quần áo hết
vải. Hỏi cửa hàng có thể may được
nhiều nhất bao nhiêu bộ quần áo và còn thừa bao nhiêu mét vải?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….………………………………………………………………………………………………… Bài 9.
Có một số lít dầu, nếu đem chia vào mỗi thùng lít thì được thùng và dư lít. Hỏi nếu chia
vào mỗi thùng lít thì được mấy thùng và dư bao nhiêu lít?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 10. Người ta điều xe taxi để chở
du khách, mỗi xe taxi chở được người (không kể người lái
xe). Hỏi phải điều ít nhất bao nhiêu taxi để chở hết số khách đó?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 11. Tìm một số biết rằng số đó nhân với thì có kết quả bằng cộng với
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 12. Bình lấy một số chia cho thì được thương bằng
và số dư là . Hỏi số đó chia cho thì
được số dư bằng bao nhiêu?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 13. An có một số kẹo, An chia thành túi mỗi túi có
cái thì còn dư lại cái. Nếu số kẹo đó
chia vào các túi, mỗi túi cái thì chia được bao nhiêu túi kẹo?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 14. Một số tự nhiên chia cho được thương là
và dư . Hỏi lấy số đó chia cho thì được
thương là bao nhiêu? Số dư là bao nhiêu?
3

….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 15. Một cửa hàng có
gạo tám thơm đóng vào các bao nhỏ, mỗi bao . Hỏi cần ít nhất bao
nhiêu bao để chứa hết số gạo đó?
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
Bài 16. Tìm một số biết khi chia số đó cho thì được thương là số bé nhất có hai chữ số và số dư là số lớn nhất có thể.
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………
4