Đề cương ôn tập giữa kì 1 Ngữ văn 8 Cánh diều

ĐỀ CƯƠNG NỘI DUNG ÔN TẬP KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 20…. – 20….
MÔN NGỮ VĂN 8 – CÁNH DIỀU
I. NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ÔN TẬP
A. Phần 1: Nội dung kiến thức cần ôn tập 1. Văn bản:
- Nhận biết được một số yêu tố hình thức của truyện ngắn: cốt truyện, nhân vật, chi
tiết, ngôi kể, ngôn ngữ,...
- Nhận biết và phân tích được đề tài, chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn
gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một
số căn cứ để xác định chủ đề.
- Nhận biết được một số yếu tố hình thức của thơ sáu chữ, bảy chữ (số chữ ở mỗi
dòng; vần, nhịp; từ ngữ, hình ảnh; bố cục, mạch cảm xúc;...) và tình cảm, cảm hứng
chủ đạo của người viết thể hiện qua bài thơ.
- Nhận biết được đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên,
cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản; liên hệ được thông tin trong văn
bản với nhữnh vấn đề của xã hội đương đại. a. Truyện ngắn Nội dung Kiến thức
Truyện ngắn là thể loại cỡ nhỏ của tác phẩm văn xuôi hư cấu, thường 1. Khái niệm
phản ánh một “khoảnh khắc”, một tình huống độc đáo, một sự kiện
gây ấn tượng mạnh, có ý nghĩa nhất trong cuộc đời nhân vật.
Kết cấu truyện ngắn không chia thành nhiều tuyến. Bút pháp trần 2. Kết cấu
thuật thường là chấm phá. 3. Yếu tố
Những chi tiết cô đúc, lối hành văn mang nhiều hàm ý. quan trọng nhất 4. Cốt Đa dạng PAGE \* MERGEFORMAT 22

truyện
b. Thơ sáu chữ, bảy chữ Nội dung Kiến thức 1. Số chữ,
+ Thơ sáu chữ: mỗi dòng có sáu chữ. dòng thơ
+ Thơ bảy chữ: mỗi dòng có bảy chữ.
+ Thơ sáu chữ: 2/2/2, 2/4 hoặc 4/2, 2. Ngắt nhịp + Thơ bảy chữ: 4/3. 3. Cách gieo
vần chân, vần liền, vần cách, vần lưng… vần
c. Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng trong tự nhiên Nội dung Kiến thức
- Là loại văn bản thông tin tập trung nêu lên và trả lời các câu hỏi như
sau: Hiện tượng đó là gì? Tại sao có hiện tượng đó? Chúng có lợi hay
có hại như thế nào? Cần làm gì để tận dụng lợi ích và khắc phục ảnh 1. Khái niệm
hưởng xấu của chúng?...
- Nội dung giải thích các câu hỏi phải xuất phát từ những kiến thức có cơ sở khoa học. 2. Mục đích
Cung cấp thông tin về hiện tượng tự nhiên.
d. Bảng hệ thống hóa thông tin về các văn bản đọc Loại,
Đặc điểm nổi bật Văn Bài Tác giả thể bản Nội dung Hình thức loại 1 Tôi đi Thanh
Truyện Truyện Tôi đi học kể lại kỷ - Bố cục theo học Tịnh ngắn
niệm trong sáng của tuổi dòng hồi tưởng,
học trò trong ngày tựu cảm nghĩ của
trường đầu tiên hết sức nhân vật tôi theo
chân thực, tinh tế qua dòng trình tự thời gian hồi ức của nhà văn. PAGE \* MERGEFORMAT 22

buổi tựu trường. - Đan xen yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm. - Nghệ thuật so sánh tạo hiệu quả diễn đạt cao, kết hợp các từ láy, tính từ, động từ giàu hình ảnh và sinh động. - Ngôn ngữ hình ảnh trong sáng, giàu chất thơ, nhẹ nhàng phù hợp với tâm trạng ngây thơ, rụt rè của những đứa trẻ trong buổi tựu trường đầu tiên.
Truyện ngắn thể hiện tình Nghệ thuật tự sự
thương giữa con người với kết hợp với miêu Gió
nhau trong hoàn cảnh khổ tả và biểu cảm lạnh Thạch
Truyện cực, khắc nghiệt. tinh tế cùng các đầu Lam ngắn thủ pháp đối lập, mùa miêu tả tâm lí xuất sắc. Người
Nguyễn Truyện Truyện nói về kí ức của - Nghệ thuật kể PAGE \* MERGEFORMAT 22


tác giả về người bà nội - chuyện hấp dẫn,
một người mẹ anh hùng đậm chất Nam
giàu đức hy sinh và đáng Bộ.
thương. Qua đó, gửi gắm - Cốt truyện gần mẹ
đến người đọc thông điệp gũi, dễ dàng Ngọc vườn ngắn
về sự biết ơn và kính trọng truyền tải nội Tư cau
những người đã hi sinh vì dung.
lí tưởng cách mạng, vì nền - Ngôn từ mộc
hòa bình độc lập và những mạc, giản dị người mẹ anh hùng. nhưng giàu cảm xúc. 2
Kí ức về người mẹ gắn - Sử dụng thể
liền với sự biết ơn cùng thơ thất ngôn, Lưu Thơ tình yêu tha thiết. cùng các biện Nắng Trọng bảy pháp tu từ linh mới Lư chữ hoạt. - Giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết. Nếu Mai Thơ
Văn bản viết về quê - Sử dụng linh mai em Liễu sáu
hương, mảnh đất Chiêm hoạt các biện về chữ
Hóa - một huyện nằm ở pháp tu từ: nhân Chiêm
phía bắc của tỉnh Tuyên hóa, điệp từ, điệp Hóa
Quang với những cảnh sắc ngữ.
khi mùa xuân về, nhằm - Miêu tả các
thể hiện tình yêu quê hình ảnh thiên
hương, nhớ về nguồn cội nhiên sinh động, của tác giả. nên thơ. PAGE \* MERGEFORMAT 22