Đề thi cuối học kì 1 Ngữ Văn 7 Chân trời sáng tạo (Đề 5)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN ĐỀ THI HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2022 – 2023
Môn: Ngữ văn – Lớp 7 ĐỀ SỐ 5
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Phần 1: Đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: MỘT CHÚT HỒN QUÊ
Dọc triền đê ven sông Thái Bình quê tôi mùa này xanh tốt bời bời, đủ các
loại cây cỏ. Có loại cây do con người gieo trồng như ngô, khoai, đỗ, lạc. Có loại
cây lại do tự nhiên mà mọc lên như cỏ dại, dền gai, rau sam. Nhưng có một loại
cây ít người chú ý đến, đó là cây rau khúc.
Rau khúc có hai loại: Nếp và tẻ. Cây khúc tẻ có dáng thân cao, lá to và dầy.
Hái một lúc đã đầy rổ. Tuy vậy, loại khúc tẻ này ít người ưa chuộng, vì nó không
thơm, không ngậy bằng rau khúc nếp. Khúc nếp thân cây thấp, nhỏ nằm sát mặt
đất, lá phiến mỏng. Mặt trên của lá có phủ một lớp phấn trắng nhỏ li ti.
Mẹ tôi bảo: “Khúc nếp thường mọc lẫn với cỏ. Cỏ thì cao hơn, nên khi hái
phải vạch cỏ mới tìm thấy. Những người ngại khó, ngại khổ thì chỉ hái được khúc
tẻ thôi”. Công đoạn nấu xôi khúc là cả một nghệ thuật tinh tế. Lá khúc được hái về
rửa sạch, để ráo nước, rồi đưa vào cối giã nhuyễn. Sau đó hòa với nước sạch, lọc
hết lá, chỉ còn nước trong. Gạo nếp phải chọn kĩ, không sạn, không sót một hạt
thóc và được giã lại cho hết cám. Những hạt gạo mầu trắng đục, mẩy đều, thơm tho
mùi đồng bãi, mùi lúa vào đòng.
Người ta thường ví các cô gái xinh đẹp bằng câu: “Mỏng mày hay hạt” chắc
từ hạt gạo này chăng? Nhìn rá gạo đến thích mắt. Sục bàn tay vào mát rười rượi.
Vốc nắm gạo lên, từng hạt gạo trơn bóng đùa nhau chảy qua kẽ tay. Xòe bàn tay


vẫn sạch. Gạo được vo kĩ, để ráo rồi ngâm vào nước lá khúc vài giờ. Khi vớt ra để
ráo nước rồi đổ vào chõ đồ thành xôi. Xôi chín, mở vung ra. Chao ôi, một mùi
thơm ngậy nồng nàn tỏa lan nức mũi ai bất chợt qua ngõ. Chưa hết. Xôi được dỡ ra
cái sàng cho nguội hẳn, lại đổ vào chõ đồ thêm lần nữa. Hạt gạo nếp lúc này mới
căng mọng như trái chín. Nhìn đã thèm. Mẹ tôi bảo: “Loại xôi khúc này thường
mang ra đền, ra chùa dâng lên lễ Phật, lễ Thánh. Nhất là những ngày hội làng”.
Hội làng tôi ba năm mở một lần. Mâm lễ của gia chủ đủ to, dù sang trọng
đến đâu, nếu không có đĩa xôi nấu bằng lá rau khúc thì cũng coi như chưa dâng lễ.
Bởi đó là hồn cốt, là phong tục của quê tôi dâng lên các đấng thần linh chứng giám
cho tấm lòng thành của người dân làng nơi thôn dã... (Nguyễn Sỹ Đoàn)
Câu 1: Văn bản trên thuộc thể loại nào? A. Truyện ngắn B. Tùy bút C. Tản văn D. Hồi kí
Câu 2: Có những phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong văn bản trên? A. Tự sự, miêu tả
B. Tự sự, miêu tả, biểu cảm C. Biểu cảm, nghị luận D. Miêu tả, thuyết minh
Câu 3: Bánh khúc là: A. Văn hóa ẩm thực B. Văn hóa phi vật thể C. Văn hóa nghệ thuật D. Văn hóa dân gian


Câu 4: Dựa vào văn bản trên, hãy sắp xếp các bước làm xôi khúc theo thứ tự đúng trong văn bản:
(1) Lá khúc hái về rửa sạch, để ráo nước, rồi cho vào cối giã
(2) Gạo được vo kĩ, để ráo rồi ngâm vào nước lá khúc vài giờ
(3) Xôi được dỡ ra cái sàng cho nguội hẳn, lại đổ vào chõ đồ thêm lần nữa
(4) Lá khúc giã nhuyễn được hòa với nước sạch, lọc hết lá, chỉ còn nước trong
(5) Vớt gạo đã được ngâm ra để ráo nước rồi đổ vào chõ đồ thành xôi A. 1 – 2 – 3 – 4 – 5 B. 3 – 1 – 2 – 4 – 5 C. 1 – 4 – 2 – 5 – 3 D. 3 – 4 – 1 – 5 – 2
Câu 5: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu văn “Hạt gạo nếp lúc này mới
căng mọng như trái chín”? A. So sánh B. Nhân hóa C. Ẩn dụ D. Hoán dụ
Câu 6: Phó từ trong câu văn “Mâm lễ của gia chủ đủ to, dù sang trọng đến đâu,
nếu không có đĩa xôi nấu bằng lá rau khúc thì cũng coi như chưa dâng lễ.” là những từ ngữ nào? A. đủ, dù, thì, chưa B. đủ, không, cũng, chưa C. to, không, thì, chưa D. đâu, bằng, thì, cũng


Câu 7: Ý nghĩa của câu văn “Khúc nếp thường mọc lẫn với cỏ. Cỏ thì cao hơn,
nên khi hái phải vạch cỏ mới tìm thấy. Những người ngại khó, ngại khổ thì chỉ hái
được khúc tẻ thôi” là gì?
A. Cần có sự kiên nhẫn, tỉ mỉ thì sẽ hái được lá khúc nếp
B. Phê phán những người lười nhác, không chịu khó khi đi hái lá khúc
C. Sự đa dạng của lá khúc nếp và tẻ trong việc làm bánh khúc
D. Không nên đi hái lá khúc nếp vì sẽ gặp phải nhiều khó khăn
Câu 8: Vì sao mọi người hay ví các cô gái xinh đẹp bằng câu: “Mỏng mày hay hạt”?
A. Xuất phát từ việc chọn hạt giống của nhà nông, hạt mỏng mày là hạt chắc, tốt
B. Mượn hình ảnh cây lúa để ví von vẻ đẹp của một người phụ nữ thời xưa
C. Vì các loại hạt có hình dáng giống của một người con gái
D. Xuất phát từ những câu nói hằng ngày của người xưa
Câu 9: Thái độ của tác giả thể hiện trong bài viết như thế nào? Em có đồng ý với
thái độ đó không? Vì sao?
Câu 10: Nêu thông điệp có ý nghĩa nhất mà em cảm nhận được từ đoạn văn sau:
“Hội làng tôi ba năm mở một lần. Mâm lễ của gia chủ đủ to, dù sang trọng đến
đâu, nếu không có đĩa xôi nấu bằng lá rau khúc thì cũng coi như chưa dâng lễ. Bởi
đó là hồn cốt, là phong tục của quê tôi dâng lên các đấng thần linh chứng giám
cho tấm lòng thành của người dân làng nơi thôn dã...”. Liên hệ với thực tế ở quê em.
Phần 2: Viết (4 điểm)
Dựa vào nội dung văn bản “Chiếc lá cuối cùng” của tác giả Ô Hen-ri em đã được
học ở lớp 6 và văn bản “Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng””, hãy
viết bài văn phân tích đặc điểm của nhân vật Giôn-xi. HƯỚNG DẪN CHẤM