Đề thi cuối kì 1 Ngữ văn 11 Cánh diều - Đề 13

ĐỀ SỐ 13
SỞ GD & ĐT HẢI PHÒNG
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
TRƯỜNG THPT ……………. NĂM HỌC 2023-2024 (Hải Phòng)
Môn: NGỮ VĂN – Lớp 11 CD
Thời gian làm bài: 90 phút
(không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm) Đọc văn bản sau:
(1) [..] Cô đơn thay là cảnh thân tù!
Tai mở rộng và lòng sôi rạo rực
Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức
Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu!
Nghe chim reo trong gió mạnh lên triều
Nghe vội vã tiếng dơi chiều đập cánh
Nghe lạc ngựa rùng chân bên giếng lạnh
Dưới đường xa nghe tiếng guốc đi về...
(2) […] Ôi! Bao nhiêu ảo tưởng của hồn ngây
Tôi phút bỗng như quên đời thê thảm
Ở ngoài kia... biết bao thân tù hãm
Đoạ đầy trong những hố thẳm không cùng!
Tôi chiều nay giam cấm hận trong lòng
Chỉ là một giữa loài người đau khổ
Tôi chỉ một con chim non bé nhỏ
Vứt trong lồng con giữa một lồng to
Chuyển đời quay theo tiếng gọi tự do
Tôi chỉ một giữa muôn người chiến đấu


Vẫn đứng thẳng trên đường đầy lửa máu
Chân kiêu căng không thoái bộ* bao giờ!
Xà lim số 1, lao Thừa Thiên, 29 - 4 -1939
(Trích Tâm tư trong tù, Thơ Tố Hữu, NXB Giáo dục, 1994, trang 91-92) Chú thích: * thoái bộ: lùi bước.
Trả lời các câu hỏi:
Câu 1. Nhân vật trữ tình trong đoạn trích là ai?
Câu 2. Khổ (2) sử dụng thể thơ nào?
Câu 3. Chỉ ra những âm thanh của “tiếng đời lăn náo nức” xuất hiện trong khổ (1).
Câu 4. Nêu tác dụng của biện pháp liệt kê được sử dụng trong khổ (1). Câu 5.
“Tôi chỉ một con chim non bé nhỏ
Vứt trong lồng con giữa một lồng to”
Anh/Chị hiểu như thế nào về ý nghĩa của hình ảnh “lồng con” và “lồng to” trong 2 dòng thơ trên?
Câu 6. Chỉ ra tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện qua khổ (1).
Câu 7. Anh/Chị nhận xét gì về phẩm chất của nhân vật trữ tình trong đoạn trích trên?
Câu 8. Từ đoạn trích, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ về mối quan hệ giữa cá nhân
và cộng đồng (trả lời trong khoảng từ 3-5 câu).
II. VIẾT (4.0 điểm)
Viết một bài luận (khoảng 500 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về quan điểm:
để theo đuổi lý tưởng cao đẹp, chúng ta “không thoái bộ” dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. HƯỚNG DẪN CHẤM

PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM I ĐỌC HIỂU 6.0
Nhân vật trữ tình trong đoạn trích: nhân vật Tôi (người 0.5 1
tù/người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi). 2 Thơ tám chữ. 0.5
Những âm thanh của “tiếng đời lăn náo nức” xuất hiện 0.5 3
trong khổ thơ (1): tiếng chim reo trong gió, tiếng dơi
chiều đập cánh, tiếng lạc ngựa, tiếng guốc đi về.
Nêu tác dụng của biện pháp liệt kê được sử dụng trong 1.0 khổ thơ (1): 4
- Câu thơ gợi hình, gợi cảm (tăng hiệu quả biểu đạt).
- Tái hiện cụ thể, sinh động thế giới bên ngoài.
- Thể hiện niềm khao khát tự do của tác giả.
“Tôi chỉ một con chim non bé nhỏ 1.0
Vứt trong lồng con giữa một lồng to” Ý nghĩa: 5
- Lồng con: buồng giam nơi tác giả bị giam cầm, tù hãm.
- Lồng to: vòng nô lệ của thực dân nơi cả dân tộc bị đô hộ, đọa đày.
Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện qua khổ 1.0 6
thơ (1): nỗi cô đơn và niềm khao khát tự do. 7
Phẩm chất của nhân vật trữ tình: 1.0
- Khao khát tranh đấu cho tự do. - Bản lĩnh kiên cường. - Lý tưởng cao đẹp.
- Có nhận thức đúng đắn về mối quan hệ giữa cá nhân


và cộng đồng, giữa cái Tôi và cái Ta. …
Thí sinh có thể trả lời theo suy nghĩ, quan điểm của cá 0.5 8
nhân nhưng cần lí giải một cách logic, phù hợp với
chuẩn mực đạo đức, pháp luật. II VIẾT 4.0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0.5
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn
đề, Kết bài khái quát được vấn đề
b. Xác định đúng yêu cầu của đề. 0.25
Không lùi bước trước khó khăn, quyết tâm theo đuổi lý tưởng cao đẹp.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
HS có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí
lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận 2.5
điểm; đảm bảo các yêu cầu sau:
- Giải thích:“Không thoái bộ” là không lùi bước trước
những khó khăn thử thách.
- Bàn luận: “Không thoái bộ” thể hiện ý chí quyết tâm,
là bản lĩnh, dũng khí, sự mạnh mẽ giúp chúng ta đương
đầu với khó khăn, kiên trì theo đuổi lý tưởng cao đẹp.
Vượt qua khó khăn, thử thách không phải là điều dễ
dàng, song ta phải luôn luôn dũng cảm đối mặt, không
được hèn nhát, nao núng, né tránh.
- Trong thực tế cuộc sống, có biết bao những tấm gương
về những con người vượt lên số phận, vượt lên hoàn
cảnh (các tấm gương xưa và nay).