Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo (đề 2)

ĐỀ 2
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 20… – 20….
Môn: Ngữ văn – Lớp 11 ĐỀ SỐ 2
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: MÓN NGON HÀ NỘI
Kỳ lạ đến thế là cùng, Hà Nội ạ!
Hà Nội… ngon… quá xá! Hà Nội ngon không mãi chỉ ngon về những miếng ngon đặc biệt, nhưng
ngon từ cách ăn uống ngon đi, ngon từ cách rào hàng quà ngon xuống, ngon từ cách trình bày ngon tới,
ngon từ thái miếng thịt, chia miếng bánh ngon lui.
[…] Miếng ngon của Hà Nội có phải đâu là thứ đó mà thôi, Hà Nội ngon là ngon từ cái dưa, quả cà,
trách mắm; Hà Nội ngon là từ bát canh hoa lý nấu suông, mấy cái trứng cáy chưng lên ăn với gạo. Mễ Trì
hay đĩa rau muống xào có gia thêm một chút mắm tôm, Hà Nội ngon là ngon từ miếng cá kho với nước
mía ăn với gạo tám thơm vào đầu mùa đông, mấy bìa đậu sống ở Phú Thụy chám với mắm tôm chanh ớt
vào một ngày oi bức hay một chén sấu dầm nhắm nhót một ngày đìu hiu vào cuối thu.
Thực vậy, ăn một bữa cháo ám mà thiếu thìa là, cải cúc thì còn ra trò gì? Thưởng thức một bữa
mắm tôm chua, mà về gia vị không tìm được mấy cánh lá bạc hà hay một chút rau thơm, nhất định
không thể nào toàn bích. Cũng vậy, người nội trợ muốn làm ăn khéo tay đến mấy đi nữa, mà canh dưa
nấu lạc thiếu rau diếp và mùi tô điểm, hay ăn cuốn mà không có giấm cái, thang mà không có mắm tôm,
thì cũng không thể làm cho ta mãn nguyện. Ôi là miếng ngon Hà Nội! Cái ngon thiên hình vạn trạng làm
cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn; cái ngon làm cho người ta thương mến nước non, thương
mến từ cái cây, ngọn cỏ thương đi, thương mến từ con cá, miếng thịt của đồng bào mà thương lại; cái
ngon làm cho người ta tự bắt buộc phải quý hóa từ mấy lá thìa là, cải cúc, từ một xóc cua đồng, từ mấy
ngọn húng láng của những người nơi thôn ổ đã chăm chút trồng nên […]
Cái ngon của Hà Nội thật là phiền toái mà kiểu cách. Người vợ thương chồng muốn làm nên một
miếng ăn ngon, thực quả đã công phu; những công phu, vất vả đến chừng nào đi nữa mà thấy chồng
sung sướng thì cũng đã thấy được đền bù đầy đủ lắm rồi... Huống chi, nhiều lúc, miếng ăn ngon lại còn
trói buộc tinh thần người ta lại với nhau, tưởng như không có cách gì khả dĩ chia lìa được...
Một buổi kia, thân thể anh cũng mỏi mệt như linh hồn anh, anh tự nhiên thấy nhớ đến một bát
canh rau sắng do tự tay vợ nấu, một đĩa chè kho vợ quấy, một con chim ngói nhồi cốm nấm hương, và
thịt thăn do vợ hầm. Những món ăn đó có những liên hệ tinh thần bí mật và tế nhị nối ta với gia đình,
làm cho ta không thể nào quên được. Đi xa, có khi nhớ mà se sắt cả lòng, ăn uống mất cả dâng lên nghẹn


họng. Ta tương tư tất cả những miếng ngon Hà Nội đã chiếm lòng ta. Một ngọn gió thay chiều, một trận
mưa xanh lạnh, một con chim hót, một cánh hoa rơi, một câu hát của người thiếu phụ ru con trên võng...
đều nhắc nhở ta nhờ đến một thời trên, một miếng ngon đặc biệt của Hà Nội mến yêu. [...]
Ôi nhớ biết mấy, cảm bao nhiêu! Tả làm sao được những cảm giác nhẹ nhàng và tế nhị của những buổi
sáng Chủ nhật lên chợ Đồng Xuân, ta đi vào khu hàng quà, cách dãy hàng cây, hàng cá mươi mười lăm
bước? Thật quả là “trên thì trời, dưới thì hàng quà”, ông ạ. Phải tới đó một hai lần rồi, người ta mới có
thể có một “khái niệm tổng quát” về miếng ngon Hà Nội và thấu hiểu rằng miếng ngon liên kết các giai
cấp xã hội với nhau chặt chẽ đến chừng nào. Tà áo màu tươi bay cạnh bộ com lê xám; vai áo tứ thân
phai màu sát với cái khăn quàng bằng nỉ màu vàng lợt. Người ta ngồi ở trên những cái ghế dài, thưởng
thức các miếng ngon Hà Nội, vui vẻ như anh em ruột thịt trong một nhà, người này thấy món nọ ngon
thì mách người kia, người kia thấy thức kia kém thì bảo cho người nọ. Hết thảy đều vui vẻ tươi cười. Và
trông thấy những cái miệng nhai dẻo quẹo, những con mắt như cười, những nét mặt nở nang, tươi
thắm ở trên những hàng quà tinh khiết đó, người ta cảm giác thấy đời ít nhất cũng có một cái gì ý vị […].
Quái lạ là cái miếng ngon! Mỗi thứ nhắc lại cho ta những kỷ niệm vui hay buồn, mỗi thứ nhắc lại
cho ta một thời kỳ đã qua đi không trở lại. Miếng ngon Hà Nội nhiều biết bao nhiêu! Yêu miếng ngon Hà
Nội nhiều biết chừng nào! [...]
Miếng ngon của Hà Nội bao giờ cũng thế, cũng trầm lặng như vậy và cũng tiết ra một hương thơm
như vậy. Hương thơm đó ngạt ngào, quyến luyến như một lời tâm sự của người xưa để lại cho người sau,
như một lời ân ái của tình nhân để lại cho tình nhân, như một lời tâm sự của một người anh yêu mến gởi
cho cô em gái. Bao giờ phai lạt được những niềm yêu thương ấy? Bao giờ “ăn Bắc” lại không có nghĩa là
ăn ngon? Ta mơ ước một ngày đất nước thanh bình, toàn dân sát cánh với nhau ăn mừng Đại Nhật bằng
một bữa tiệc vĩ đại có đủ hết cả những miếng ngon Hà Nội.
(https://goeco.link/1THKO)
Câu 1. Xác định đề tài chính của tùy bút Món ngon Hà Nội. A. Văn hóa ẩm thực.
B. Món ăn ngon của quê hương. C. Ẩm thực Hà Thành. D. Tình cảm vợ chồng.
Câu 2. Dòng nào nêu đặc điểm của văn bản Món ngon Hà Nội trên?
A. Chất trữ tình; chất truyện.
B. Dựa trên tiêu chí về đề tài.
C. Chất trữ tình; chất khảo cứu.
D. Chất trữ tình; hồi ức/ hồi tưởng.


Câu 3. Yếu tố tự sự thể hiện trong văn bản Món ngon Hà Nội là:
A. Lịch sử xuất hiện các món ăn ngon của Hà Nội.
B. Ký ức về việc thưởng thức các món ngon, về sự chế biến công phu, tinh tế.
C. Ký ức về việc thưởng thức các món ngon, về sự chế biến cầu kỳ của người vợ.
D. Câu chuyện/ các sự việc đời sống khơi gợi mạch cảm xúc, tình cảm của tác giả.
Câu 4. Những cảm hứng nào được kết hợp khi viết về đề tài ẩm thực của văn bản trên.
A. Cảm hứng lãng mạn, cảm hứng bi kịch.
B. Cảm hứng thế sự, cảm hứng anh hùng.
C. Cảm hứng văn hóa – lịch sử, cảm hứng trữ tình/ lãng mạn.
D. Cảm hứng văn hóa - lịch sử, cảm hứng anh hùng.
Câu 5. Mạch liên tưởng các câu chuyện về món ngon Hà Nội trong văn bản trên là:
A. Niềm nhớ thương, hoài vọng về con người, mảnh đất quê hương.
B. Thương nhớ quê hương và gia đình Bắc Việt.
C. Thể hiện thế giới tinh thần và đời sống tình cảm tác giả.
D. Thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, tính cách của người viết.
Câu 6. Sự kết hợp yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong câu có ý nghĩa gì?
“Cái ngon thiên hình vạn trạng làm cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn; cái ngon
làm cho người ta thương mến nước non, thương mến từ cái cây, ngọn cỏ thương đi, thương mến từ con
cá, miếng thịt của đồng bào mà thương lại; cái ngon làm cho người ta tự bắt buộc phải quý hóa từ mấy
lá thìa là, cải cúc, từ một xóc cua đồng, từ mấy ngọn húng láng của những người nơi thôn ổ đã chăm chút trồng nên”.
A. Thể hiện lối thưởng thức hương hoa đất trời tinh tế của người Hà Thành.
B. Sự khéo léo, tinh tế trong việc chọn nguyên liệu, chế biến các món ngon.
C. Thưởng thức món ngon khơi nguồn mạch thương nhớ về nơi chôn rau cả rốn.
D. Thưởng thức món ăn chính là việc cảm nhận cái tinh túy/vẻ đẹp của hồn người, hồn đất quê hương.
Câu 7. Vì sao tác giả cho rằng “Những món ăn đó có những liên hệ tinh thần bị mật và tế nhị nối ta với
gia đình, làm cho ta không thể nào quên được”?


A. Vì mỗi món ăn gắn liền với một kỷ niệm/kí ức của gia đình.
B. Vì món ăn gắn liền với cỏ cây, sản vật gia đình, quê hương.
C. Vì gắn với tấm lòng của người chế biến, gợi nhắc vẻ đẹp tinh túy của quê hương.
D. Vì việc thưởng thức các món ăn được nhìn qua lăng kính hoài niệm.
Câu 8. Qua dòng cảm xúc hồi tưởng về các món ăn, tác giả đã phát hiện những vẻ đẹp nào trong văn hóa
ẩm thực của người Hà Thành?
A. Gu chế biến món ăn giàu tính thẩm mĩ, văn hóa-lịch sử.
B. Lối thưởng thức hương hoa cuộc sống thanh lịch, tinh tế gắn liền với nỗi nhớ về nơi chôn rau cắt rốn.
C. Sau các món ăn, đó là nét đẹp cần mẫn, sáng tạo của con người.
D. Văn hóa ẩm thực luôn gắn liền với hương sắc quê hương.
Câu 9. Dòng nào không nói lên lối diễn đạt độc đáo của Vũ Bằng trong đoạn sau? Từ “Kỳ lạ đến thế là
cùng” ... “đến chia miếng bánh ngon lui”?
A. Câu văn biền ngẫu, đăng đối tạo phong vị cổ điển man mác.
B. Nhịp điệu hài hòa, uyển chuyển tạo cung bậc cảm xúc người lữ thứ.
C. Hệ thống từ ngữ tương phản thể hiện sự đa dạng, phong phú của đối tượng.
D. Dùng thành phần gọi đáp, thành phần cảm thán biểu lộ tình cảm người viết.
Câu 10. Mục đích của tác giả trong tùy bút Món ngon Hà Nội là:
A. Thể hiện niềm tự hào với di sản văn hóa tinh thần dân tộc.
B. Ca ngợi nét độc đáo của ẩm thực Hà Thành, ý thức trân trọng giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
C. Bộc lộ tình yêu quê hương và ẩm thực Bắc Việt.
D. Khám phá nét độc đáo trong thưởng thức món ngon Bắc Việt.
Câu 11. Dòng nào không nêu lên đặc sắc nghệ thuật của tùy bút Món ngon Hà Nội:
A. Lời trần thuật của cái Tôi nhiều vai, đậm chất thơ.
B. Giọng điệu ngợi ca say sưa, hồi cố giàu tính đối thoại.
C. Ngôn từ gợi cảm, giàu nhạc tính.
D. Hình ảnh giàu liên tưởng, có tính khảo cứu văn hóa - lịch sử.