Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 12 Kết nối tri thức (Đề 6)

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
Phần 1: Đọc hiểu (5,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
Con về quê cũ trời thưa vắng
Ngõ cúc buồn tênh dậu cúc già
Bên thềm trầu úa không người hái
Cau đã mấy mùa quên trổ hoa.
Nhớ xưa bóng ngoại nghiêng chiều nắng
Tóc trắng cùng mây trắng dưới trời
Xoè tay ngoại đếm từng thu cuối
Con nào hay biết mỗi thu vơi?
Con đi mỗi bước xa, xa mãi
Dáng ngoại bên hiện. Nắng tắt dần
Lá nghiêng về cội con tìm ngoại
Tê tái chiều buông tím góc sân
(Nhớ ngoại, in trong Giữ lửa, Bảo Ngọc, NXB Hội Nhà văn, 2015)
Câu 1 (1,0 điểm): Sự việc khơi nguồn cảm hứng cho bài thơ là gì?
Câu 2 (1,0 điểm): Những loài cây nào được tác giả nhắc tới khi miêu tả khuôn viên nhà ngoại?
Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra tác dụng của điệp từ “trắng” trong câu thơ Tóc
trắng cùng mây trắng dưới trời.
Câu 4 (1,0 điểm): Anh/ chị có cảm nhận gì về mối quan hệ giữa cảnh vật
và tâm trạng chủ thể trữ tình trong bài thơ?
Câu 5 (1,0 điểm): Theo anh/ chị, bài thơ thể hiện sự nhớ thương đối với
người bà hay chỉ mượn câu chuyện “con tìm ngoại” để bộc lộ những suy
tư về lẽ vô thường trong đời?
Phần 2: Viết (5,0 điểm)
Trong Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh có viết: VỢ NGƯỜI BẠN TÙ BẠN TÙ THỔI SÁO
ĐẾN NHÀ LAO THĂM CHỒNG
Anh ở trong song sắt,
Bỗng nghe trong ngục
Em ở ngoài song sắt; sáo vi vu,
Gần nhau chỉ tấc gang,
Khúc nhạc tình quê
Mà cách nhau trời vực; chuyển điệu sầu;
Miệng nói chẳng nên lời, Muôn dặm quan hà,
Chỉ còn nhờ khoé mắt; khôn xiết nỗi,
Chưa nói, lệ tuôn tràn,
Lên lầu ai đó ngóng
Cảnh tình đáng thương thật! trông nhau. (https:// (https:// www.thivien.net) www.thivien.net)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh vẻ đẹp tâm hồn tác giả Hồ
Chí Minh được thể hiện trong 02 bài thơ trên. HƯỚNG DẪN GIẢI
Phần 1: Đọc hiểu (5,0 điểm) Câu Đáp án Điểm
Sự kiện khơi nguồn cảm hứng là chủ thể trữ tình 1 1,0 điểm
(người cháu) về thăm quê cũ.
Những loài cây được nhắc tới khi miêu tả không gian 2 1,0 điểm
nhà ngoại: hoa cúc, trầu, cau.
Tác dụng của điệp từ “trắng” trong câu thơ Tóc trắng
cùng mây trắng dưới trời miêu tả hình tượng người bà 3 1,0 điểm
tuổi đã cao (tóc trắng) màu tóc hoà vào màu mây trời;
gợi sự lớn lao của người bà. 4
Cảnh vật trong bài thơ có sự hoà nhập với tâm trạng 1,0 điểm
của chủ thể trữ tình: bài thơ miêu tả cảnh vật hiện tại
khi “con về quê cũ” thấy khuôn viên nhà ngoại trống
trải (dậu cúc già”, “trầu úa”, “cau quên trổ hoa”); đối
diện với cảnh trời chiều thấy “chiều buông tím góc
sân”; mỗi hình ảnh từ bức tranh cảnh vật nơi quê cũ,
khuôn viên nhà ngoại đều là biểu hiện của nỗi ngậm
ngùi, tê tái trong lòng người.
Có thể trả lời theo nhiều cách, trong đó có thể đồng
tình, không đồng tình với một trong hai quan điểm
hoặc nếu quan điểm theo hướng cả hai ý kiến đều 5
không mẫu thuẫn mà là những tầng ý nghĩa khác nhau 1,0 điểm
của bài thơ. Song, dù nêu quan điểm theo hướng nào
cũng cần bảo đảm sức thuyết phục của lập luận khi
bảo vệ quan điểm của mình.
Phần 2: Viết (5.0 điểm) Câu Đáp án Điểm
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn 0,5 điểm
đề, kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Viết bài văn nghị luận về vẻ đẹp tâm hồn tác giả Hồ 0,5 điểm
Chí Minh thể hiện trong 02 bài thơ thuộc tập thơ Nhật kí trong tù.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm 3,0 điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần
vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới:
* Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, vấn đề nghị