Đề Tốt nghiệp Ngữ Văn 2024 theo đề tham khảo (Đề 10)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2024
Bài thi: NGỮ VĂN – ĐỀ 10
Thời gian làm bài: 120 phút không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản:
Nhiều người nhầm tưởng rằng hạnh phúc phụ thuộc vào hoàn cảnh mỗi người gặp phải. Nhưng trên
thực tế, không phải hoàn cảnh quyết định mà là cách lý giải của mỗi chúng ta. Điều này giải thích tại
sao cùng một hoàn cảnh, cùng một sự việc nhưng lại đem đến ý nghĩa khác nhau cho những người khác nhau.
Hiểu được bản chất của suy nghĩ sẽ tạo cho chúng ta tâm trạng yên ổn, thái độ sống trung lập, những
cảm xúc tích cực và thỏa mãn. Khi tâm trí không bị ràng buộc vào những gì chúng ta suy nghĩ đến,
đặc biệt đó lại là suy nghĩ tiêu cực, chúng ta sẽ có được cảm giác vui vẻ và dễ chịu. Điều này không
có nghĩa rằng chúng ta không cần phải suy nghĩ. Trái lại, suy nghĩ là điều cần thiết yếu – không thể
thiếu với mỗi người. Chỉ có những suy nghĩ tiêu cực – nguyên nhân của nỗi đau và bất hạnh là
không đáng để ta lưu tâm. Bên cạnh đó, việc giữ cho mình một đầu óc thư giãn chính là cách tạo ra
khoảng trống cần thiết giúp chúng ta tiếp nhận những điều mới, những ý tưởng sáng tạo, nó cho
phép chúng ta có sự điều chỉnh nhẹ nhàng, mang đến sự mới mẻ và thú vị trong cuộc sống.
Khi biết điều chỉnh suy nghĩ của mình một cách nhẹ nhàng theo hướng tích cực, bạn sẽ dễ dàng lắng
nghe mọi người trong tình yêu thương, sẵn sàng tiếp thu những lời góp ý, thậm chí là những lời phê
bình và biến nó thành động lực để tiến bộ.
(Trích Hạt giống hạnh phúc - Richard Carlson, Hoài Giang và Thế Lâm dịch, NXB Tổng hợp TP.HCM, 2011, trang 32-33)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.
Câu 2. Theo đoạn trích, hiểu được bản chất của suy nghĩ sẽ giúp gì cho chúng ta?
Câu 3. Nêu tác dụng của một biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong câu văn sau:
Việc giữ cho mình một đầu óc thư giãn chính là cách tạo ra khoảng trống cần thiết giúp chúng ta
tiếp nhận những điều mới, những ý tưởng sáng tạo, nó cho phép chúng ta có sự điều chỉnh nhẹ
nhàng, mang đến sự mới mẻ và thú vị trong cuộc sống.
Câu 4. Anh/ chị có đồng ý với ý kiến “Khi biết điều chỉnh suy nghĩ của mình một cách nhẹ nhàng
theo hướng tích cực, bạn sẽ dễ dàng lắng nghe mọi người trong tình yêu thương, sẵn sàng tiếp thu
những lời góp ý, thậm chí là những lời phê bình và biến nó thành động lực để tiến bộ”? Hãy lí giải.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)


Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ
của anh/ chị về cách thức đơn giản hóa suy nghĩ của bản thân để có một cuộc sống tích cực.
Câu 2 (5,0 điểm)
- Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu...
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
Nhớ từng rừng nửa bờ tre
Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy.
(Trích Việt Bắc, Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, tr.110)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét về tính dân tộc được thể hiện trong đoạn thơ.

MA TRẬN
Mức độ nhận thức Vận dụng Tổng % Nhận biết Thông hiểu Vận dụng cao Tổng TT Kĩ năng Thời Thời Thời Thời Số Thời điểm Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ gian gian gian gian câu gian (%) (%) (%) (%) (phút) (phút) (phút)
(phút) hỏi (phút) 1 Đọc hiểu 15 10 10 5 5 5 0 0 04 20 30 Viết đoạn 2 văn nghị 5 5 5 5 5 5 5 10 01 25 20 luận xã hội Viết bài 3 nghị luận 20 10 15 10 10 20 5 35 01 75 50 văn học Tổng 40 25 30 20 20 30 10 45 06 120 100 Tỉ lệ % 40 30 20 10 100 Tỉ lệ chung 70 30 100 Lưu ý:
- Tất cả các câu hỏi trong đề kiểm tra là câu hỏi tự luận.
- Cách tính điểm của mỗi câu hỏi được quy định chi tiết trong Đáp án và hướng dẫn chấm.

HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1
Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: nghị luận. 0,75
Theo đoạn trích, “Hiều được bản chất của suy nghĩ sẽ tạo cho chúng ta 0,75 2
tâm trạng yên ổn, thái độ sống trung lập, những cảm xúc tích cực và thỏa mãn”.
Biện pháp liệt kê được sử dụng trọng câu văn: 1,0
- “những điều mới”, “những ý tưởng sáng tạo"
- “sự điều chỉnh nhẹ nhàng". "sư mới mẻ”, “thú vị”. 3
Tác dụng: Nêu đầy đủ chi tiết lợi ích của việc biết giữ cho mình một đầu
óc thư giãn. Đồng thời giúp sự diễn đạt trở nên sinh động, hấp dẫn và sức thuyết phục hơn.
HS có cách trả lời và lý giải sao cho phù hợp và thuyết phục. 0,5 Gợi ý:
Tôi đồng ý với ý kiến “Khi biết điều chỉnh suy nghĩ của mình một cách
nhẹ nhàng theo hướng tích cực, bạn sẽ dễ dàng lắng nghe mọi người trong
tình yêu thương, sẵn sàng tiếp thu những lời góp ý, thậm chí là những lời 4
phê bình và biến nó thành động lực để tiến bộ:. Bởi vì khi suy nghĩ của
chúng ta tích cực, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái, tâm lý ổn định, làm chủ
được cảm xúc của bản thân, mối quan hệ với mọi người cũng diễn ra theo
chiều hướng tích cực. Từ đó, chúng ta sẽ dễ dàng tiếp thu những lời góp ý,
phê bình từ họ và biến nó thành động lực để tiến bộ. ... II LÀM VĂN 7,0
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ về cách thức đơn 2,0 1
giản hóa suy nghĩ của bản thân để có một cuộc sống tích cực.
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng –
phân – hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25
Cách thức đơn giản hóa suy nghĩ của bản thân để có một cuộc sống tích cực.
c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0