Giáo án Ammonia và một số hợp chất ammonium Hóa học 11 Chân trời sáng tạo

Trường:................... Họ và tên giáo viên:
Tổ:............................ ……………………
BÀI 4: AMMONIA VÀ MỘT SỐ HỢP CHẤT AMMONIUM I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Mô tả được công thức Lewis và hình học của phân tử ammonia.
- Dựa vào đặc điểm cấu tạo của phân tử ammonia, giải thích được tính chất vật lí (tính tan), tính
chất hóa học (tính base, tính khử). Viết được phương trình hóa học minh họa.
- Vận dụng được kiến thức về cân bằng hóa học, tốc độ phản ứng, enthalpy cho phản ứng tổng
hợp ammonia từ nitrogen và hydrogen trong quá trình Haber.
- Trình bày được tính chất cơ bản của muối ammonium (dễ tan và phân li, chuyển hóa thành
ammonia trong kiềm, dễ bị nhiệt phân) và nhận biết được ion ammonium trong dung dịch.
- Trình bày được ứng dụng của ammonia, ammonia nitrate và một số muối ammonium tan.
- Thực hiện được hoặc quan sát video thí nghiệm nhận biết được ion ammonium trong phân đạm chứa ammonium. 2. Năng lực: * Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh về mô
hình nguyên tử để tìm hiểu về thành phần nguyên tử.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm tìm hiểu về các hạt cấu tạo nên nguyên tử,
thành phần của nguyên tử, khối lượng nguyên tử.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Giải thích được tại sao khối lượng nguyên tử được
coi gần đúng là khối lượng của hạt nhân nguyên tử? * Năng lực hóa học:
a. Nhận thức hoá học:
- Mô tả được công thức Lewis và hình học của phân tử ammonia.
- Dựa vào đặc điểm cấu tạo của phân tử ammonia, giải thích được tính chất vật lí (tính tan), tính
chất hóa học (tính base, tính khử). Viết được phương trình hóa học minh họa.
- Vận dụng được kiến thức về cân bằng hóa học, tốc độ phản ứng, enthalpy cho phản ứng tổng
hợp ammonia từ nitrogen và hydrogen trong quá trình Haber.
- Trình bày được tính chất cơ bản của muối ammonium (dễ tan và phân li, chuyển hóa thành
ammonia trong kiềm, dễ bị nhiệt phân) và nhận biết được ion ammonium trong dung dịch.


- Trình bày được ứng dụng của ammonia, ammonia nitrate và một số muối ammonium tan.
- Thực hiện được hoặc quan sát video thí nghiệm nhận biết được ion ammonium trong phân đạm chứa ammonium.
b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua các hoạt động: Thảo luận,
tìm tòi qua các video về quá trình Haber và tầm quan trọng trong sự phát triển nông nghiệp.
c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học tìm hiểu máy làm lạnh bằng ammonia. 3. Phẩm chất:
- Chăm chỉ, tự tìm tòi thông tin trong SGK, qua internet về phân tử ammonia, quá trình tổng
hợp ammonia, ứng dụng của ammonia, ammonia nitrate và một số muối ammonium tan.
- HS có trách nhiệm trong việc hoạt động nhóm, hoàn thành các nội dung được giao.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Hình ảnh, video về công thức Lewis và hình học của phân tử ammonia. Video minh họa tính
chất vật lý, tính chất hóa học của ammonia, quá trình Haber. Hình ảnh và video về tính chất vật
lí và tính chất hóa học của muối ammonium. Hình ảnh ứng dụng của ammonia và muối ammonium. - Phiếu bài tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra đầu giờ, kiểm tra kiến thức cũ lồng vào trong tiết học.
1. Hoạt động 1: Khởi động a) Mục tiêu:
- Huy động các kiến thức đã được học của HS về kiến thức thực tế, số oxi hóa của nitrogen,
màu chỉ thị theo môi trường, tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới.
- Tìm hiểu về lịch sử của NH3. b) Nội dung:
- GV nêu câu hỏi, HS trả lời nhanh 4 câu hỏi để mở ra bức tranh hóa học về mô hình phân tử NH3
Câu 1: Trong nước tiểu thường có mùi gì?
Câu 2: Số oxi hóa thấp nhất của nguyên tố nitrogen?
Câu 3: Trong môi trường base thì phenophthalein có màu gì?
Câu 4: Sản phẩm nào được sinh ra từ phản ứng giữa N2 và H2?
- Từ câu trả lời của HS giáo viên giới thiệu lịch sử NH3. c) Sản phẩm:
Câu 1: Trong nước tiểu thường có mùi khai.


Câu 2: Số oxi hóa thấp nhất của nguyên tố nitrogen là -3.
Câu 3: Trong môi trường base thì phenophthalein có màu hồng.
Câu 4: Sản phẩm nào được sinh ra từ phản ứng giữa N2 và H2 là NH3
- “Con đường hóa học” Người đầu tiên điều chế ra ammonia nguyên chất là nhà hóa học
người Anh Josheph Priestley. Ông đã thực hiện thành công thí nghiệm của mình vào năm 1774.
Tên gọi ammonia xuất phát từ những người tôn thờ thần Amun của Ai Cập – các Ammonians,
bởi vì họ sử dụng amonium chloride (còn gọi là muối bay hơi) được tạo một cách tự nhiên
trong các vết nứt gần núi lửa, và khi đun nóng nó phân hủy thành ammonia. Trong không khí
có một lượng ammonia không đáng kể sinh ra do quá trình phân hủy của động vật, thực vật.
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc theo bàn, GV gợi ý, hỗ trợ HS.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Cấu tạo của phân tử ammonia
Mục tiêu: HS tìm hiểu cấu tạo phân tử ammonia.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 1. Cấu tạo phân tử Ammonia
nhóm, hoàn thành phiếu bài tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Câu 1: Viết công thức phân tử, công thức
electron và CTCT của ammonia:
a/ Công thức phân tử của ammonia:
b/ Công thức electron của ammonia:
c/ CTCT của ammonia của ammonia:
- Trong phân tử NH3, nguyên tử N liên kết với
Câu 2: Cho biết liên kết giữa N và H thuộc 3 nguyên tử H bằng 3 liên kết cộng hóa trị có loại liên kết gì?
cực, ở nguyên tử N còn một cặp electron chưa
Câu 3: Xác định số oxi hóa của N trong liên kết. phân tử ammonia.
 Phân tử NH3 có cấu trúc chóp tam giác, với
Câu 4: Dự đoán tính tan trong nước và tính nguyên tử nitrogen ở đỉnh, đáy là một tam giác
oxi hóa – khử của ammonia. Giải thích?
mà đỉnh là 3 nguyên tử hydrogen.
Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu - N có số oxh là -3  NH3 có tính khử bài tập theo 4 nhóm.
- Phân tử NH3 là phân tử phân cực nên tan tốt
Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa trong dung môi phân cực là H2O.
ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm.
Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra

kết luận:
- Phân tử NH3 có cấu trúc chóp tam giác,
với nguyên tử nitrogen ở đỉnh, đáy là một
tam giác mà đỉnh là 3 nguyên tử hydrogen. - NH3 có tính khử
- Phân tử NH3 là phân tử phân cực nên tan
tốt trong dung môi phân cực là H2O.
Hoạt động 2: Tính chất của ammonia
Mục tiêu: HS tìm hiểu tính chất vật lý và tính chất hóa học của ammonia.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: - GV cho HS xem 2. Tính chất của ammonia
video NH3 tan vào nước cho biết trạng thái, a, Tính chất vật lý của ammonia.
màu, tính tan và video tính chất hóa của
- Ammonia là chất khí không màu, mùi khai,
NH3 cho biết tính chất hóa học của NH3. xốc, nhẹ hơn không khí
- HS hoàn thành PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2.
- Tan nhiều trong nước, tạo thành dd ammonia.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Dung dịch ammonia đậm đặc thường có nồng
Câu 1: Em hãy nêu tính chất vật lý của độ 25%. NH3:
b, Tính chất hóa học của ammonia.
- Trạng thái, màu sắc, mùi vị:
Tác dụng với nước: Khi hòa tan khí NH3 vào
- Tỉ khối so với không khí:
nước một phần nhỏ các phân tử NH3 phản ứng.
- Độ tan trong nước: NH + 3 + H2O ⇌ NH4 + OH-
Câu 2: Tại sao không thu khí ammonia  là một base yếu.
bằng phương pháp đẩy nước.
Dùng quỳ tím ẩm để nhận biết khí NH3 →
Câu 3: Vì sao có thể thu khí NH3 bằng xanh.
phương pháp đẩy không khí (úp ngược Tác dụng với axit: tạo thành muối ammonium bình) NH3 + HCl → NH4Cl
Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu (không màu) (ko màu) (khói trắng) bài tập theo 4 nhóm.
 có hiện tượng xuất hiện khói trắng bốc lên.
Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa  có thể nhận biết ammonia bằng dung dịch
ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm. HCl đặc
Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra 2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4 kết luận: Tác dụng với O2:
- Ammonia là chất khí không màu, mùi 4NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O