Giáo án Bài 1 Hóa học 12 Kết nối tri thức: Ester - Lipid

Trường THPT ………….
Họ và tên giáo viên
Tổ: ……………………… BÀI 1: ESTER - LIPID Lớp: Ngày soạn: Thời gian thực hiện: I. Mục tiêu 1) Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Học sinh xác định đúng đắn động cơ, thái độ học tập, tự
đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học tập; tự nhận ra được những sai sót và khắc phục.
- Năng lực giao tiếp: Tiếp thu kiến thức, trao đổi học hỏi bạn bè thông qua việc thực hiện
nhiệm vụ các hoạt động cặp đôi, nhóm; có thái độ tôn trọng, lắng nghe, có phản ứng tích cực trong giao tiếp.
- Năng lực hợp tác: Học sinh xác định được nhiệm vụ của tổ/ nhóm, trách nhiệm của bản
thân, đề xuất được những ý kiến đóng góp, góp phần hoàn thành nhiệm vụ học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất được một số giải thích về các hiện
tượng xảy ra là hiện tượng vật lý hay hiện tượng hóa học.
2) Năng lực chuyên biệt
- Năng lực nhận thức hóa học:
+ Nêu được khái niệm về lipid, chất béo, acid béo, đặc điểm cấu tạo phân tử ester.
+ Viết được công thức cấu tạo và gọi tên một số ester đơn giản (số nguyên tử C trong
phân tử ≤ 5) và thường gặp.
+ Trình bày được đặc điểm về tính chất vật lí và tính chất hoá học cơ bản của ester (phản
ứng thuỷ phân) và của chất béo (phản ứng hydrogen hoá chất béo lỏng, phản ứng oxi hoá
chất béo bởi oxygen không khí).
- Năng lực tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hóa học: Trình bày được phương pháp
điều chế ester và ứng dụng của một số ester.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: Trình bày được ứng dụng của chất béo và
acid béo (omega – 3 và omega – 6). 3) Phẩm chất
- Yêu nước: nhận biết được vẻ đẹp của tự nhiên, của đất nước thông qua bộ môn Hóa học.
- Trách nhiệm: nghiêm túc thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao đúng tiến độ.
- Trung thực: thành thật trong việc thu thập các tài liệu, viết báo cáo và làm các bài tập.
- Chăm chỉ: tích cực trong các hoạt động cá nhân, tập thể.


- Nhân ái: quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ những khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên
- Slide, máy tính, máy chiếu, phiếu học tập.
- Tranh ảnh phóng to các hình minh hoạ SGK: Hình 1.1;
- 5 bộ dụng cụ và hoá chất thí nghiệm nghiên cứu phản ứng thuỷ phân ester. Mỗi bộ gồm:
+ Dụng cụ: 2 ống nghiệm, cốc thuỷ tinh, đèn cồn, 2 kẹp gỗ, kiềng đun, lưới sắt.
+ Hoá chất: Dung dịch H2SO4 20%; dung dịch NaOH 30%; nước cất. 2. Học sinh SGK, SBT, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Tiết 1: ESTER
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Khơi gợi kiến thức, tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài mới.
b. Nội dung: GV dẫn dắt HS vào bài mới thông qua câu hỏi đầu bài:
Một số ester như ethyl butyrate, benzyl acetate, linalyl acetate, geranyl acetate,... có mùi
thơm nên được dùng làm hương liệu. Chất béo (thành phần chính của mỡ động vật và dầu
thực vật) là thức ăn quan trọng của con người. Vậy ester và chất béo là gì? Chúng có tính
chất vật lí và tính chất hoá học cơ bản nào?
c. Sản phẩm: Động cơ học tập của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:
GV nêu đưa thông tin: Một số ester như ethyl butyrate, benzyl acetate, linalyl acetate,
geranyl acetate,... có mùi thơm nên được dùng làm hương liệu. Chất béo (thành phần
chính của mỡ động vật và dầu thực vật) là thức ăn quan trọng của con người.
Sau đó dẫn dắt vào bài mới: Vậy ester và chất béo là gì? Chúng có tính chất vật lí và tính
chất hoá học cơ bản nào? Cô sẽ cùng các em tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay: BÀI 1 – ESTER – LIPID.
HS lắng nghe, ghi chép đề bài vào vở, hình thành động cơ học tập.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm, danh pháp ester


a) Mục tiêu: Nêu được khái niệm, danh pháp ester.
b) Nội dung: Học sinh thảo luận theo nhóm nhỏ cùng bàn, hoàn thành phiếu học tập số 1,
từ đó lĩnh hội kiến thức:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
1. Nêu khái niệm ester, công thức tổng quát của ester đơn chức.
2. Trình bày cách gọi tên ester đơn chức theo danh pháp thay thế.
Áp dụng: Viết công thức cấu tạo và gọi tên các đồng phân ester có công thức phân tử C4H8O2.
3. Viết công thức cấu tạo của các ester có tên gọi sau đây: a) methyl formate; b) isopropyl acetate; c) ethyl propionate; d) methyl butyrate.
c) Sản phẩm:
Câu trả lời của HS, dự kiến:
1. Khi thay thế nhóm – OH ở nhóm carboxyl (–COOH) của carboxylic acid bằng nhóm – OR’ thì được ester.
Ester đơn chức có công thức chung: RCOOR‘ (trong đó: R là gốc hydrocarbon hoặc H; R‘ là gốc hydrocarbon).
2. HCOOCH2CH2CH3: propyl formate;
HCOOCH(CH3)2: isopropyl formate; CH3COOCH2CH3: ethyl acetate;
CH3CH2COOCH3: methyl propionate. 3. a) methyl formate: HCOOCH3.
b) isopropyl acetate: CH3COOCH(CH3)2.
c) ethyl propionate: CH3CH2COOC2H5.
d) methyl butyrate: CH3CH2CH2COOCH3.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập I. Ester
GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, thảo luận 1. Khái niệm
theo nhóm nhỏ cùng bàn, hoàn thiện phiếu học Khi thay thế nhóm – OH ở nhóm tập số 1.
carboxyl (–COOH) của carboxylic acid

HS nhận nhiệm vụ.
bằng nhóm –OR’ thì được ester.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
Ester đơn chức có công thức chung: HS thảo luận theo nhóm.
RCOOR‘ (trong đó: R là gốc
GV theo dõi, đôn đốc và hỗ trợ HS khi cần hydrocarbon hoặc H; R‘ là gốc thiết. hydrocarbon).
Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo 2. Danh pháp luận
Tên gọi của ester đơn chức:
3 HS đại diện 3 nhóm HS trình bày.
Các HS còn lại theo dõi, nhận xét, góp ý (nếu có)
GV theo dõi, đôn đốc và hỗ trợ HS khi cần thiết.
Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV tổng kết, chuẩn hoá kiến thức
Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất vật lí của ester
a) Mục tiêu: Trình bày được tính chất vật lí của ester.
b) Nội dung: HS thảo luận theo cặp đôi cùng bàn, hoàn thành phiếu học tập số 2, từ đó lĩnh hội kiến thức:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
1. Tại sao trong số các hợp chất hữu cơ có phân tử khối tương đương dưới đây, ester lại
có nhiệt độ sôi thấp nhất?
2. Cho ba hợp chất butan – 1 – ol, propanoic acid, methyl acetate và các giá trị nhiệt độ
sôi không theo thứ tự là: 57 oC; 118 oC; 141 oC. Em hãy gán cho mỗi chất một giá trị
nhiệt độ sôi thích hợp.
c) Sản phẩm:
Câu trả lời của HS, dự kiến: