Giáo án Bài 11 Lịch sử 11 Cánh diều (2024): Cuộc cải cách Minh Mạng (nửa đầu thế kỉ 19)

Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Bài 11: CUỘC CẢI CÁCH CỦA MINH MẠNG (NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX) I- MỤC TIÊU 1. Năng lực
– Năng lực tìm hiểu lịch sử thông qua khai thác hình ảnh lược đồ và đọc thông tin tư liệu để
trình bày được bối cảnh lịch sử, nội dung của cuộc cải cách thời Minh Mạng.
– Năng lực nhận thức và tư duy lịch sử thông qua việc trình bày kết quả và ý nghĩa của
cuộc cải cách của Minh Mạng
– Năng lực tự chủ và tự học thông qua việc tìm hiểu và phân loại sử liệu , vẽ sơ đồ tư duy
, chuẩn bị bài thuyết trình , trình bày về các chính sách cải cách của Minh Mạng
– Năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua việc trao đổi thảo luận nhóm về nội dung bài học 2. Phẩm chất
- Chăm chỉ, tự giác, tích cực tham gia các hoạt động học tập
- Có ý thức trân trọng những giá trị tốt đẹp mà thế hệ trước đã để lại
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên - Máy tính, máy chiếu
- Bảng biểu , tranh ảnh, hiện vật lịch sử, một số tư liệu lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học. 2. Học sinh - Sách giáo khoa.
- Tranh ảnh tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu và sự hướng dẫn của GV
III- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Khởi động
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới. b. Tổ chức thực hiện:
GV cho HS xem hình ảnh và giới thiệu về lăng vua Minh Mạng
- Từ năm 1831, với cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng- vị vua thứ 2 của triều Nguyễn,
lãnh thổ Việt Nam được chia thành 30 tỉnh và phủ Thừa Thiên. Cấp tỉnh lần đầu tiên xuất hiện
trong lịch sử hành chính quốc gia và tiếp tục duy trì đến ngày nay với vị trí cấp hành chính địa
phương cao nhất . Vậy cuộc cải cách của Minh Mạng diễn ra trong bối cảnh nào ? Nội dung cụ
thể là gì ? Kết quả, ý nghĩa ra sao . 2. Hình thành kiến thức
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải) Hoạt động dạy- học Dự kiến sản phẩm
2.1 . Tìm hiểu về bối cảnh lịch sử 1. Bối cảnh lịch sử
a. Mục tiêu : Trình bày được bối cảnh lịch sử của cuộc cải cách của Minh Mạng
- Triều Nguyễn được thành lập , cai quản lãnh
b. Tổ chức thực hiện :
thổ rộng lớn, kéo dài từ Bắc vào Nam. Dưới
thời vua Gia Long bộ máy nhà nước còn chưa
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
hoàn thiện thiếu sự thống nhất , quyền lực nhà
GV tổ chức cho học sinh làm việc cá nhân để thực hiện nhiệm vua và triều đình bị hạn chế, không kiểm soát
vụ . Trình bày về bối cảnh của cuộc cải cách của vua Minh chặt chẽ được các trấn , an ninh – xã hội ở các
Mạng .Để HS trả lời câu hỏi này , GV đặt những câu hỏi nhỏ
địa phương gặp nhiều bất ổn
- Tình hình đất nước dưới thời vua Gia Long như thế nào ?
=> Từ bối cảnh trên đặt ra yêu cầu cần phải
- Những khó khăn của đất nước cần tiếp tục giải quyết là gì ?
hoàn thiện bộ máy, khắc phục tính thiếu thống
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
nhất và phân quyền của bộ máy nhà nước
- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. * Bước 3: Báo cáo
- Nhóm HS lần lượt trả lời các câu hỏi.
* Bước 4: Đánh giá , kết luận
- GV cho học sinh khai thác Góc mở rộng để thấy được Minh
Mạng là vị vua có năng lực, đa tài quyết đoán . Những cải cách
của vua đã đưa đến sự thay đổi đối với cuộc cải cách hành chính quốc gia 2. Nội dung cải cách
Hoạt động 2.2: Tìm hiểu nội dung cuộc cải cách của Minh Mạng
- Trọng tâm của cuộc cải cách là hành chính
2.2.1. Tìm hiểu về bộ máy chính quyền trung ương + Trung Ương
a. Mục tiêu : Trình bày được nội dung của Minh Mạng về bộ
máy chính quyền trung ương
- Cải tổ cơ quan văn thư phòng thay thế bằng
b. Tổ chức thực hiện :
nội các (1829) cơ quan hành chính trung ương
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
chuyển và tiếp nhận công văn từ triều đình
đến địa phương và ngược lại , khởi thảo và
- GV tổ chức cho HS làm việc theo bàn đọc thông tin tư liệu
và quan sát hình 2 để thực hiện nhiệm vụ : Trình bày nội dung lưu giữ công văn
cải cách Minh Mạng đối với chính quyền trung ương . Để hs
thấy được Minh Mạng chú trọng đến việc xét xử, giải quyết - Đặt các cơ quan mới : Cơ mật viện (1824)
kiện tụng đặc biệt là các vấn đề oan ức
cơ quan tư vấn tối cao cho nhà vua về các vấn
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
đề quân sự quan trọng …
- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.
- Hoàn thiện cơ cấu, chức năng của Lục Bộ , * Bước 3: Báo cáo
Lục Tự , Lục khoa và Đô sát viện …
- Nhóm HS lần lượt trả lời các câu hỏi.
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
* Bước 4: Đánh giá , kết luận
- Giáo viên nhấn mạnh : Minh mạng cải cách theo hướng tập
trung quyền lực vào nhà vua, nâng cao vai trò của các cơ quan
văn phòng, giám sát, tham mưu .Các cơ quan trong triều đình
có sự ràng buộc, liên đới trách nhiệm giám sát lẫn nhau .
2.2.2 Tìm hiểu về bộ máy chính quyền đại phương
a. Mục tiêu : Trình bày được nội dung cải cách của Minh
Mạng về bộ máy chính quyền địa phương
b. Tổ chức thực hiện :
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV cho hs làm việc theo nhóm , đọc thông tin và quan sát hình
ảnh 3,4 để thực hiện nhiệm vụ : Trình bày nội dung cải cách + Địa Phương : Xóa bỏ Bắc Thành và Gia
của Minh Mạng đối với bộ máy chính quyền địa phương
Định thành, chia cả nước thành 30 tỉnh và 1
Khai thác hình 3: để thấy được các tỉnh (trước đây là các trấn phủ Thừa Thiên –
ở Đàng Trong, Đàng Ngoài cũ )giờ đây đặt dưới sự kiểm soát
điều hành trực tiếp của triều đình. . Bên cạnh đó, một hệ thống - Đối với các vùng dân tộc thiểu số : thử
phân cấp hành chính mới cùng các cơ quan, chức năng và cơ nghiệm chế độ lưu quan, cử quan lại của triều
chế làm việc mới được thiết lập theo hướng thống nhất, quy củ, chặt chẽ
đình trực tiếp cai trị các vùng dân tộc thiểu số
- Khai thác hình 4 : Để thấy cuộc cải cách đưa đến sự thống - Thi hành chế độ hồi Tỵ quy định những
nhất quốc gia về mặt hành chính , việc phân chia đơn vị cấp người thân không được làm quan cùng một chỗ
tỉnh thời Nguyễn đặt cơ sở quan trọng đối với nền hành chính quốc gia sau này
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. * Bước 3: Báo cáo
- Nhóm HS lần lượt trả lời các câu hỏi.
* Bước 4: Đánh giá , kết luận
- GV kết luận : Một trong những thành công lớn nhất của công
cuộc cải cách đối với bộ máy chính quyền địa phương là đã
xóa bỏ Bắc Thành và Gia Định thành đây là những cơ quan
quản lí có quyền lực rất lớn, ảnh hưởng đến quyền lực của nhà
nước, gây nguy cơ cát cứ, chia cắt đất nước .
2.3 Tìm hiểu về kết quả, ý nghĩa cuộc cải cách của Minh Mạng 3. Kết quả và ý nghĩa
a. Mục tiêu : Trình bày được kết quả, ý nghĩa của cuộc cải cách Minh Mạng *Kết quả
b. Tổ chức thực hiện :
+ Hệ thống hành chính trên cả nước đã được
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
cấu trúc lại một cách thống nhất, chặt chẽ và
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
GV cho hs làm việc cá nhân, đọc thông tin và tư liệu để thực
tập trung, quyền lực của hoàng đế và triều đình
hiện nhiệm vụ : Trình bày kết quả, ý nghĩa của cuộc cải cách
được tăng cường cao độ; Minh Mạng
+ Hệ thống cơ quan, chức quan các cấp được
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
hoàn thiện và có sự giám sát, ràng buộc chặt
- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. chẽ với nhau. * Bước 3: Báo cáo
+ Với sự xác lập của nền quân chủ chuyên chế
- Nhóm HS lần lượt trả lời các câu hỏi.
trung ương tập quyền cao độ mang tính quan
* Bước 4: Đánh giá , kết luận
liêu, tình hình an ninh - xã hội ở các địa
phương từ sau cải cách Minh Mạng cũng có
- GV mở rộng: Cuộc cải cách của Minh Mạng tập trung chủ những chuyển biến theo hướng tích cực.
yếu và lĩnh vực hành chính cuộc cải cách này có nhiều điểm
tương đồng với cải cách tổ chức bộ máy chính quyền của vua *Ý nghĩa:
Lê Thành Tông trước đây
+ Thể hiện tài năng, tâm huyết của vua Minh - GV đưa ra nhận xét
Mạng và nỗ lực của triều Nguyễn trong quá
- Như vậy, với cuộc cải cách này, Minh Mạng đã làm được trình quản lí đất nước, có ảnh hưởng lớn đến
một sự nghiệp lớn lao. Nếu Gia Long thống nhất đất nước về tình hình chính trị - xã hội, đồng thời đặt nền
móng cho thể chế chính trị triều Nguyễn nhiều
lãnh thổ thì Minh Mạng thống nhất đất nước về mặt hành thập kỉ sau đó. chính.
- Với cải cách này, tính quân chủ chuyên chế trung ương tập + Cuộc cải cách cũng để lại những di sản quan
trọng trong nền hành chính quốc gia thời kì
quyền mạnh hơn bao giờ hết.
cận - hiện đại, đặc biệt là cấu trúc phân cấp
- Cuộc cải cách này thể hiện rõ sự mô phỏng, sao chép của mô hành chính địa phương tỉnh, huyện, xã. hình phương Bắc.
- Minh Mạng đã gần như trở thành Lê Thánh Tông ở thế kỉ XIX.
* Tuy nhiên cuộc cải cách này đã khiến cho nhà
Nguyễn mạnh hơn nhưng không giải quyết được những vấn đề
cơ bản của quốc gia và không đáp ứng được nhu cầu canh tân
đổi mới đất nước, thậm chí còn ngăn cản quá trình canh tân.
Điều còn lại là hệ thống hành chính thời Minh Mạng đã
để lại những di sản cho nền hành chính Việt Nam đương đại,
thể hiện rõ qua hệ thống 4 cấp: trung ương  tỉnh  huyện  xã.
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu : Củng cố kiến thức đã học
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85