Giáo án Bài 11 Sinh học 12 Cánh diều: Hệ gene, công nghệ gene và ứng dụng

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
CHỦ ĐỀ 3: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
BÀI 11: HỆ GENE, CÔNG NGHỆ GENE VÀ ỨNG DỤNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Sau bài học này, HS sẽ:
- Phát biểu được khái niệm hệ gene. Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng
của việc giải mã hệ gene người.
- Nêu được khái niệm, nguyên lí và một số thành tựu của công nghệ DNA tái tổ hợp.
- Nêu được khái niệm, nguyên lí và một số thành tựu của tạo thực vật và động vật biến đổi gene.
- Tranh luận, phản biện được về việc sản xuất và sử dụng sản phẩm biến đổi gene và đạo đức sinh học. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: HS chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Xây dựng kế
hoạch tìm hiểu về hệ gene và công nghệ gene trong đời sống.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận
trong nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Xây dựng được ý tưởng mới trong việc
ứng dụng kiến thức hệ gene và công nghệ gene vào đời sống.
Năng lực sinh học:
- Năng lực nhận thức sinh học:
○ Phát biểu được khái niệm hệ gene.
○ Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng của việc giải mã hệ gene người. 1
○ Nêu được khái niệm, nguyên lí và một số thành tựu của công nghệ DNA tái tổ hợp.
○ Nêu được khái niệm, nguyên lí và một số thành tựu tạo thực vật và động vật biến đổi gene.
○ Tranh luận, phản biện được về việc sản xuất và sử dụng sản phẩm biến đổi
gene và đạo đức sinh học.
- Năng lực tìm hiểu thế giới: Trình bày được nguyên lí một số công nghệ tế bào
động vật và thực vật.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: HS giải thích được công nghệ liên
quan đến kiến thức bài học. Phân tích ứng dụng hiểu biết về hệ gene và công nghệ
gene trong giải quyết các hiện tượng phát sinh để phục vụ đời sống con người. 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học để chuẩn bị nội dung bài học.
- Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.
- Nhân ái: chia sẻ với các bạn về nội dung tìm hiểu được.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Cánh Diều.
- Sơ đồ minh họa các Hình ảnh 11.1 - 11.5/hình ảnh về ứng dụng và thành tựu của
hệ gene và công nghệ gene trong đời sống thực tiễn.
- Tài liệu về công nghệ gene:
https://vi.wikipedia.org/wiki/DNA_t%C3%A1i_t%E1%BB%95_h%E1%BB %A3p,
https://abt-vn.com/cong-nghe-dna-tai-to-hop/,
https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/dna-tai-to-hop-la-gi-y-nghia-cua-dna- tai-to-hop-trong-y-hoc.html;
https://isaaa.org/kc/cropbiotechupdate/files/vietnamese/vietnamese-2023-02- 01.pdf;
https://suckhoedoisong.vn/thuc-pham-chuyen-gen-va-nhung-dieu-con- tranh-cai-16923121.htm 2 - Máy tính, máy chiếu. - Phiếu học tập.
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Sinh học 12 - Cánh Diều.
- Nghiên cứu, thành tựu của việc giải trình tự gene người, quy trình công nghệ gene
và ứng dụng link GV giao từ tiết học trước qua ứng dụng mạng xã hội (zalo, facebook,...).
- Sưu tầm một số thành tựu của công nghệ DNA tái tổ hợp ngoài SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: HS xác định được nhiệm vụ học tập và có tâm thế, mong muốn khám phá
các kiến thức mới của bài học.
b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.
c. Sản phẩm học tập: - Câu trả lời của HS.
- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chiếu hình ảnh về các động vật chuyển gene, yêu cầu HS nhận xét đặc điểm hình
thái các sinh vật trong hình ảnh và trả lời câu hỏi: Tại sao cây hoặc con chuột lại có khả
năng phát sáng được?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát hình ảnh, vận dụng kiến thức, kĩ năng của bản thân để trả lời câu hỏi. 3
- GV hướng dẫn nhận xét theo theo định hướng: Giải thích mối liên hệ giữa đom đóm với
con chuột và cây phát sáng.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS xung phong trả lời câu hỏi: Chuyển gene quy định khả năng phát sáng từ đom đóm
vào thực vật, chuột,...
- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, chốt đáp án.
- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Làm thế nào các nhà khoa học có thể chuyển được gene từ
loài này sang loài khác? Đây là một trong những nội dung chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài
học này. Để có câu trả chính xác và đầy đủ nhất, chúng ta cùng vào - Bài 11. Hệ gene,
công nghệ gene và ứng dụng.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về hệ gene, thành tựu và ứng dụng của việc giải mã hệ gene người
a. Mục tiêu: Phát biểu được khái niệm hệ gene. Trình bày được một số thành tựu và ứng
dụng của việc giải mã hệ gene người.
b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục I và II, quan sát Bảng
11.1, Hình 11.1 SGK tr.66 - 68, tìm hiểu về
- Khái niệm và đặc điểm của hệ gene.
- Một số thành tựu và ứng dụng của việc giải mã hệ gene người.
c. Sản phẩm học tập: Hệ gene và một số thành tựu, ứng dụng của việc giải mã hệ gene người.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm I. KHÁI NIỆM HỆ GENE vụ học tập
- Ở sinh vật nhân sơ: hệ gene là phân tử DNA vòng
- GV sử dụng kĩ thuật Think - trong vùng nhân và plasmid.
Pair - Share, yêu cầu HS đọc 4