Giáo án Bài 13 Sinh học 12 Kết nối tri thức: Di truyền học người và di truyền y học

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 13: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI VÀ DI TRUYỀN Y HỌC I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người, di truyền y học.
- Nêu được một số phương pháp nghiên cứu di truyền người (tập trung vào phương
pháp phả hệ). Xây dựng được phả hệ để xác định được sự di truyền tính trạng trong gia đình.
- Nêu được khái niệm y học tư vấn. Trình bày được cơ sở của y học tư vấn.
- Giải thích được vì sao cần đến cơ sở tư vấn hôn nhân gia đình trước khi kết hôn và sàng lọc trước sinh.
- Nêu được khái niệm liệu pháp gene. Vận dụng hiểu biết về liệu pháp gene để giải
thích việc chữa trị các bệnh di truyền.
- Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: luôn chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Lập được
kế hoạch tự nghiên cứu tìm hiểu về các bệnh di truyền ở người.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận trong
nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: xây dựng được ý tưởng mới trong việc
ứng dụng kiến thức đã học vào kiểm soát các bệnh di truyền.
Năng lực sinh học:
- Năng lực nhận thức sinh học:
○ Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người, di truyền y học. 1
○ Nêu được một số phương pháp nghiên cứu di truyền người (tập trung vào
phương pháp phả hệ). Xây dựng được phả hệ để xác định được sự di truyền
tính trạng trong gia đình.
○ Nêu được khái niệm y học tư vấn. Trình bày được cơ sở của y học tư vấn.
○ Giải thích được vì sao cần đến cơ sở tư vấn hôn nhân gia đình trước khi kết
hôn và sàng lọc trước sinh.
○ Nêu được khái niệm liệu pháp gene. Vận dụng hiểu biết về liệu pháp gene
để giải thích việc chữa trị các bệnh di truyền.
○ Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene.
- Năng lực tìm hiểu thế giới sống: hiểu được các bệnh di truyền ảnh hưởng đến cá
nhân, gia đình, an sinh xã hội nên cần tư vấn hôn nhân gia đình trước sinh và sàng lọc trước sinh.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: vận dụng hiểu biết về bệnh tật di
truyền để giải thích cho những người xung quanh không may mắn mắc các bệnh di truyền. 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học để chuẩn bị nội dung bài mới.
- Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
- Video về kĩ thuật chọc ối: https://youtu.be/4rqcsucDac8.
- Sơ đồ các Hình 13.1 - 13.3 và các hình ảnh liên quan đến di truyền học người và
di truyền y học, một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene. - Máy tính, máy chiếu.
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
- Sưu tầm tài liệu, hình ảnh, video,... về di truyền học người và di truyền y học. 2
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Xác định được các vấn đề cần giải quyết và nhu cầu muốn tìm hiểu về di
truyền học người và di truyền y học.
b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.
c. Sản phẩm học tập: - Câu trả lời của HS.
- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đặt vấn đề: Chị X muốn kết hôn với anh A, tuy nhiên em gái anh A lại mắc bệnh
bạch tạng. Theo chị được biết đây là bệnh di truyền, do đó chị X đang rất lo lắng những
đứa con sau này của mình sinh ra có mắc bệnh này hay không.
- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi: Hãy đề xuất biện pháp giúp chị X giải
quyết vấn đề này.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để giải quyết vấn đề do GV đặt ra.
- GV quan sát, định hướng HS đến vấn đề tư vấn hôn nhân gia đình trước khi kết hôn và
sàng lọc trước sinh.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS xung phong trả lời câu hỏi.
- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.
- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Để biết được một bệnh có di truyền cho thế hệ sau của
mình hay không, hoặc bệnh di truyền đó là do gene trội hay lặn quy định, gene quy định
bệnh nằm trên NST thường hay NST giới tính, chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học này -
Bài 13. Di truyền học người và di truyền y học. 3
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm, vai trò của di truyền học người và di truyền y học
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người, di truyền y học.
b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục I SGK tr.68 và tìm
hiểu về khái niệm, vai trò của di truyền học người và di truyền y học.
c. Sản phẩm học tập: Khái niệm, vai trò của di truyền học người và di truyền y học.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ CỦA DI
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi, đọc TRUYỀN HỌC NGƯỜI VÀ DI TRUYỀN
thông tin mục I SGK tr.68 và hoàn thành Phiếu Y HỌC học tập số 1: 1. Khái niệm
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
- Di truyền học người là ngành khoa
1. Điền từ còn thiếu để hoàn thành các câu học nghiên cứu về sự di truyền và sau: biến dị ở người.
Di truyền học người là ngành khoa học nghiên - Di truyền y học nghiên cứu cơ chế
cứu về sự ……………… và …………….. ở phát sinh, có chế di truyền các bệnh. người.
…………….. nghiên cứu cơ chế phát sinh, cơ 2. Vai trò chế di truyền các bệnh.
- Di truyền học người thuộc lĩnh vực
2. Khi nói về di truyền học người và di truyền nghiên cứu cơ bản, cung cấp thông tin
y học, những nhận định sau đây là đúng hay về cơ chế di truyền và biến dị ở người sai?
→ đem lại nhiều ứng dụng thực tiễn.
a) Di truyền học người cung cấp cho chúng ta
thông tin về cơ chế di truyền và biến dị ở - Di truyền y học thuộc lĩnh vực
người. Di truyền học người thuộc lĩnh vực nghiên cứu ứng dụng, cho biết
nghiên cứu cơ bản nhưng đem lại nhiều ứng nguyên nhân phát sinh các bệnh di 4