Giáo án Bài 14 Sinh học 12 Cánh diều: Di truyền học người

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 14: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người và một số phương pháp
nghiên cứu di truyền người. Xây dựng được phả hệ để xác định được sự di truyền
tính trạng trong gia đình.
- Nêu được khái niệm và vai trò di truyền y học, y học tư vấn. Trình bày được cơ sở
của y học tư vấn. Giải thích được vì sao cần đến cơ sở tư vấn hôn nhân gia đình
trước khi kết hôn và sàng lọc trước sinh.
- Nêu được khái niệm liệu pháp gene. Vận dụng hiểu biết về liệu pháp gene để giải
thích việc chữa trị các bệnh di truyền.
- Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: luôn chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Lập được
kế hoạch tự nghiên cứu tìm hiểu về các bệnh di truyền ở người.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận trong
nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: xây dựng được ý tưởng mới trong việc
ứng dụng kiến thức đã học vào kiểm soát các bệnh di truyền.
Năng lực sinh học:
- Năng lực nhận thức sinh học:
○ Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người và một số phương
pháp nghiên cứu di truyền người. Xây dựng được phả hệ để xác định được
sự di truyền tính trạng trong gia đình. 1
○ Nêu được khái niệm và vai trò di truyền y học, y học tư vấn. Trình bày
được cơ sở của y học tư vấn. Giải thích được vì sao cần đến cơ sở tư vấn
hôn nhân gia đình trước khi kết hôn và sàng lọc trước sinh.
○ Nêu được khái niệm liệu pháp gene. Vận dụng hiểu biết về liệu pháp gene
để giải thích việc chữa trị các bệnh di truyền.
○ Trình bày được một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene.
- Năng lực tìm hiểu thế giới sống: hiểu được các bệnh di truyền ảnh hưởng đến cá
nhân, gia đình, an sinh xã hội nên cần tư vấn hôn nhân gia đình trước sinh và sàng lọc trước sinh.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: vận dụng hiểu biết về bệnh tật di
truyền để giải thích cho những người xung quanh không may mắn mắc các bệnh di truyền. 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học để chuẩn bị nội dung bài mới.
- Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Cánh Diều.
- Video về kĩ thuật chọc ối: https://youtu.be/4rqcsucDac8.
- Sơ đồ các Hình 14.1 - 14.5 và các hình ảnh liên quan đến di truyền học người và
di truyền y học, một số thành tựu và ứng dụng của liệu pháp gene. - Máy tính, máy chiếu.
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Sinh học 12 - Cánh Diều.
- Sưu tầm tài liệu, hình ảnh, video,... về di truyền học người và di truyền y học.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 2
a. Mục tiêu: Xác định được các vấn đề cần giải quyết và nhu cầu muốn tìm hiểu về di
truyền học người và di truyền y học.
b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.
c. Sản phẩm học tập: - Câu trả lời của HS.
- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đặt vấn đề: Chị X muốn kết hôn với anh A, tuy nhiên em gái anh A lại mắc bệnh
bạch tạng. Theo chị được biết đây là bệnh di truyền, do đó chị X đang rất lo lắng những
đứa con sau này của mình sinh ra có mắc bệnh này hay không.
- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi: Hãy đề xuất biện pháp giúp chị X giải
quyết vấn đề này.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để giải quyết vấn đề do GV đặt ra.
- GV quan sát, định hướng HS đến vấn đề tư vấn hôn nhân gia đình trước khi kết hôn và
sàng lọc trước sinh.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS xung phong trả lời câu hỏi.
- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.
- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Để biết được một bệnh có di truyền cho thế hệ sau của
mình hay không, hoặc bệnh di truyền đó là do gene trội hay lặn quy định, gene quy định
bệnh nằm trên NST thường hay NST giới tính, chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học này -
Bài 14. Di truyền học người.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 3
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm, vai trò và phương pháp nghiên cứu di truyền học người
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm và vai trò của di truyền học người và một số phương
pháp nghiên cứu di truyền người. Xây dựng được phả hệ để xác định được sự di truyền
tính trạng trong gia đình.
b. Nội dung: GV nêu nhiệm vụ học tập; HS đọc thông tin mục I, quan sát hình 14.1 và
tìm hiểu về Khái niệm, vai trò và phương pháp nghiên cứu di truyền học người.
c. Sản phẩm học tập: Khái niệm, vai trò và phương pháp nghiên cứu di truyền học người.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ
- GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm khoảng PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI 4 - 6 HS. TRUYỀN HỌC NGƯỜI
- GV yêu cầu HS nghiên cứu nội dung mục I SGK 1. Khái niệm và vai trò của di
tr.81 - 83 và thảo luận hoàn thành Phiếu học tập: truyền học người
- Khái niệm: Di truyền học người là NHÓM:
môn khoa học nghiên cứu sự di PHIẾU HỌC TẬP
truyền và biến dị ở người qua các
Tìm hiểu khái niệm, vai trò và phương pháp
nghiên cứu di truyền học người thế hệ.
1. Thế nào là di truyền học người? - Vai trò:
2. Quan sát hình 14.1, nêu vai trò của di truyền + Cung cấp hiểu biết về quy luật di học người.
truyền của các tính trạng qua các thế hệ ở người.
+ Cung cấp cơ sở xác định các rối
3. Quan sát hình 14.2, cho biết những người mắc loạn di truyền và đặc điểm di 4