Giáo án Bài 18 Sinh học 12 Chân trời sáng tạo: Sự phát sinh sự sống

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
CHƯƠNG 5: SỰ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT
BÀI 18: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Sau bài học này, HS sẽ:
- Vẽ được sơ đồ ba giai đoạn phát sinh sự sống trên Trái Đất (tiến hoá hoá học, tiến
hoá tiền sinh học, tiến hoá sinh học). 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: HS chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Xây dựng kế
hoạch tự tìm hiểu về quá trình phát sinh của sự sống.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận
trong nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất được ý tưởng bảo vệ môi trường
và sự sống trên Trái Đất.
Năng lực sinh học:
- Năng lực nhận thức sinh học: Vẽ được sơ đồ ba giai đoạn phát sinh sự sống trên
Trái Đất (tiến hoá hoá học, tiến hoá tiền sinh học, tiến hoá sinh học).
- Năng lực tìm hiểu thế giới sống: Trình bày được quá trình phát sinh và phát triển
sự sống trên Trái Đất.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: HS giải thích được nguồn gốc
chung của sinh giới. Ứng dụng hiểu biết về sự phát sinh, phát triển của sự sống
nhằm bảo vệ môi trường và sự sống trên Trái Đất. 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học, chuẩn bị nội dung bài mới. 1
- Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.
- Nhân ái: chia sẻ với các bạn về nội dung tìm hiểu được thông qua các nhiệm vụ được giao.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Chân trời sáng tạo. - Máy tính, máy chiếu. - Phiếu học tập.
- Sơ đồ minh họa các Hình 18.1 - 182; sơ đồ các giai đoạn phát sinh sự sống trên Trái Đất.
- Video về quá trình sự sống trên Trái Đất: https://youtu.be/r9EXkbAaTQY.
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Sinh học 12 - Chân trời sáng tạo.
- Tài liệu sưu tầm được về sự phát sinh và phát triển sự sống; nghiên cứu nội dung
bài 18 trước khi lên lớp.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Xác định được nhiệm vụ học tập; có tâm thế sẵn sàng và mong muốn khám
phá các kiến thức của bài học.
b. Nội dung: GV đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để giải quyết vấn đề.
c. Sản phẩm học tập: - Câu trả lời của HS.
- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chiếu video: “Quá trình phát sinh sự sống trên Trái Đất”, yêu cầu HS quan sát và
trả lời các câu hỏi sau:
1) Trái Đất được hình thành từ khi nào? 2
2) Quá trình phát sinh sự sống đã diễn ra trong một thời gian rất dài hình thành nên
sinh giới trên Trái Đất như ngày nay. Sự sống đã được hình thành như thế nào?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng, thảo luận trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời HS xung phong trả lời.
- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.
- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Trái Đất được hình thành cách đây khoảng 4,7 - 4,6 tỷ
năm, là một hành tinh không có bất kì một sự sống nào. Vậy sự sống trên Trái Đất được
hình thành sự như thế nào? Để có câu trả lời chính xác và đầy đủ cho câu hỏi này,
chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu - Bài 18. Sự phát sinh sự sống.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu tiến hóa hóa học
a. Mục tiêu: Trình bày được giai đoạn tiến hóa hóa học.
b. Nội dung: GV dẫn dắt, giao nhiệm vụ; HS nghiên cứu nội dung mục I, quan sát Hình
18.1 và tìm hiểu về giai đoạn tiến hóa hóa học.
c. Sản phẩm học tập: Tiến hóa hóa học.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. TIẾN HÓA HÓA HỌC
- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục I SGK - Khái niệm: là quá trình tiến hóa
tr.119 - 120 và trả lời câu hỏi sau:
dẫn đến sự hình thành các chất hữu
1. Tiến hóa hóa học là gì và bao gồm những cơ đơn giản từ các chất vô cơ diễn ra giai đoạn nào?
trên Trái Đất cách đây hơn 4 tỉ năm.
2. Trình bày diễn biến từng giai đoạn của tiến a) Sự hình thành các chất hữu cơ hóa hóa học. 3
- Để củng cố kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời đơn giản từ các chất vô cơ
câu hỏi luyện tập SGK tr.120:
- Các chất vô cơ trong bầu khí quyển
Giả sử ở một nơi nào đó trên Trái Đất hiện nay, nguyên thủy của Trái Đất (CH4,
các hợp chất hữu cơ được tổng hợp từ các chất NH3, C2N2, CO, H2O) dưới tác động
vô cơ trong tự nhiên thì khả năng các hợp chất của các nguồn năng lượng tự nhiên
hữu cơ này có thể tiến hoá hình thành nên các tế hình thành nên các hợp chất hữu cơ
bào sơ khai như đã từng xảy ra trong quá khứ đơn giản. không? Giải thích.
- Thí nghiệm chứng minh điển hình:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc thông tin mục I SGK tr.119 - 120 và
thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần).
Bước 3: Báo cáo, thảo luận - HS xung phong trình bày.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi luyện tập SGK
tr.120: Không, vì điều kiện Trái Đất ngày nay b) Quá trình trùng ngưng tạo nên
khác với Trái Đất nguyên thủy rất nhiều. Nếu các đại phân tử sinh học
trên Trái Đất hiện nay có các chất hữu cơ được - Một số đại phân tử được hình thành
tổng hợp từ các chất vô cơ trong tự nhiên thì qua trùng ngưng: chuỗi polypeptide,
những chất này cũng dễ bị các sinh vật khác chuỗi đường đơn, RNA,... phân giải.
- Các HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS.
- GV chuẩn kiến thức và yêu cầu HS ghi chép.
- GV dẫn dắt sang hoạt động tiếp theo.
Hoạt động 2: Tìm hiểu tiến hóa tiền sinh học
a. Mục tiêu: Trình bày được giai đoạn tiến hóa tiền sinh học. 4