Giáo án Bài 22 Vật Lí 12 Kết nối tri thức (2025): Phản ứng hạt nhân và năng lượng liên kết

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 22: PHẢN ỨNG HẠT NHÂN VÀ NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Viết được đúng phương trình phân rã hạt nhân đơn giản.
- Thảo luận hệ thức E = mc2, nêu được liên hệ giữa khối lượng và năng lượng.
- Nêu được mối liên hệ giữa năng lượng liên kết riêng và độ bền vững của hạt nhân.
- Nêu được sự phân hạch và sự tổng hợp hạt nhân.
- Thảo luận để đánh giá được vai trò của một số ngành công nghiệp hạt nhân trong đời sống. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ tự học: Chủ động trao đổi với bạn để hoàn thành phiếu học tập và
lắng nghe kết quả của cặp HS khác khi trình bày kết quả trong phiếu học tập về
lực hạt nhân và năng lượng liên kết.
- Năng lực giao tiếp hợp tác: Trao đổi ý kiến với các thành viên trong nhóm để
hoàn thành phiếu học tập tìm hiểu về phản ứng hạt nhân và năng lượng liên kết.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu về phản ứng hạt nhân và năng lượng liên kết.
Năng lực vật lí:
- Viết được đúng phương trình phân rã hạt nhân đơn giản.
- Nêu được mối liên hệ giữa năng lượng liên kết riêng và độ bền vững của hạt nhân.
- Thảo luận hệ thức E = mc2, nêu được liên hệ giữa khối lượng và năng lượng.
- Nêu được sự phân hạch và sự tổng hợp hạt nhân. 1 3. Phẩm chất
- Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Đối với giáo viên:
- SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
- Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh chiếc tem thư phát hành năm 1971, hình
ảnh sơ đồ thí nghiệm của Rutherford, hình ảnh kết quả thí nghiệm của Blackett,
hình ảnh phân bố giá trị năng lượng liên kết riêng theo số khối của các hạt nhân,…
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
2. Đối với học sinh:
- SGK, SBT Vật lí 12.
- Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: HS xác định được mục tiêu của bài học về phản ứng hạt nhân.
b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về nội dung mở đầu trong SGK, HS phát biểu ý kiến
của bản thân để hình dung ra kiến thức liên quan đến phản ứng hạt nhân và những điều
muốn biết về phản ứng hạt nhân, từ đó GV định hướng HS vào nội dung của bài học.
c. Sản phẩm học tập: HS nêu được các nội dung về phản ứng hạt nhân, phát hiện vấn đề
và giải quyết vấn đề cần tìm hiểu.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chiếu hình ảnh chiếc tem thư phát hành năm 1971 có in hình Rutherford và phương
trình phản ứng hạt nhân được thực hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1909 cho HS quan sát. 2
- GV yêu cầu HS đọc phương trình phản ứng hạt nhân trên tem.
- GV yêu cầu HS suy nghĩ và nêu những điều đã biết về phản ứng hạt nhân và những
điều muốn biết về phản ứng hạt nhân.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS suy nghĩ và đọc phương trình phản ứng hạt nhân ghi trên tem.
- HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV gọi 1 – 2 HS đọc phản ứng hạt nhân và nêu những điều muốn biết về phản ứng hạt nhân. Gợi ý:
+ Những điều đã biết về phản ứng hạt nhân: xảy ra ở hạt nhân, khác phản ứng hoá học
(xảy ra ở lớp vỏ electron), điện tích bảo toàn,...
+ Những điều muốn biết về phản ứng hạt nhân: Có những loại phản ứng hạt nhân nào?
Bảo toàn khối lượng có đúng với phản ứng hạt nhân không? Năng lượng trong phản ứng
hạt nhân như thế nào?....
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, ghi nhận câu trả lời và dẫn dắt vào bài mới: Người ta đã thực hiện thí
nghiệm phát hiện phản ứng hạt nhân như thế nào? Các hạt nhân có thể biến đổi thành
các hạt nhân khác không? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học mới: Bài 22: Phản ứng hạt
nhân và năng lượng liên kết.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 3
Hoạt động 1. Tìm hiểu về phản ứng hạt nhân a. Mục tiêu:
- HS mô tả được và viết được phương trình phản ứng hạt nhân trong thí nghiệm của Blackett.
- HS nêu được khái niệm phản ứng hạt nhân.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về phản ứng hạt nhân.
c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được khái
niệm phản ứng hạt nhân.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
- GV giới thiệu thí nghiệm phát hiện phản ứng hạt 1. Thí nghiệm phát hiện phản
nhân của Rutherford và thí ngiệm của Patrich ứng hạt nhân Blackett. (SGK – tr96)
2. Các loại phản ứng hạt nhân
- Người ta gọi quá trình biến
đổi hạt nhân này thành hạt
nhân khác là phản ứng hạt nhân.
- Phản ứng hạt nhân thường được chia làm hai loại:
+ Phản ứng hạt nhân kích thích.
+ Phản ứng hạt nhân tự phát. 4