Giáo án Bài 4 Hóa học 12 Cánh Diều: Tính chất hoá học của carbohydrate

BÀI 4: TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA CARBOHYDRATE I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Trình bày được:
- Tính chất hoá học cơ bản của glucose và fructose( phản ứng với copper(II) hydroxide, nước bromine,
thuộc thử Tollens, phản ứng lên men của glucose, phản ứng riêng ca nhóm -OH hemiacetal khi glucose ở dạng mạch vòng)
- Tính chất hoá học cơ bản của saccharose ( phản ứng với copper(II) hydroxide, phản ứng thuỷ phân)
- Tính chất hoá học cơ bản của tinh bột ( phản ứng thuỷ phân, phản ứng với iodine); của cellelose ( phản
ứng thuỷ phân, phản ứng với nitric acid và với nước Schweizer(svayde)). 2. Năng lực: * Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, quan sát thí nghiệm để tìm hiểu về
đặc điểm cấu tạo của các hợp chất carbohydrate
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động giao tiếp trong nhóm, trình bày rõ ý tưởng cá nhân và hỗ trợ
nhau hoàn thành nhiệm vụ chung, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ thông tin có liên quan đến vấn đề; phân tích
để xây dựng được các ý tưởng phù hợp.
* Năng lực hóa học:
a. Nhận thức hoá học: Học sinh đạt được các yêu cầu sau: Trình bày được: -
Tính chất hoá học cơ bản của glucose và fructose (phản ứng với copper (II) hydroxide, nước bromie, thuốc
thử tollens, phản ứng lên men của glucose, phản ứng riêng của nhóm -OH hemiacetal khi glucose ở dạng mạch vòng. -
Tính chất hoá học cơ bản của saccharose (phản ứng với copper (II) hydroxide, phản ứng thuỷ phân). -
Tính chất hoá học cơ bản của tinh bột (phản ứng thuỷ phân, phản ứng với iodine); cellulose (phản ứng thuỷ
phân, phản ứng với nitric acid và với nước Schweizer). -
Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiệm về phản ứng của glucose (với copper (II) hydroxide,
nước bromie, thuốc thử tollens); của saccharose (phản ứng với copper (II) hydroxide); của tinh bột (phản
ứng thuỷ phân, phản ứng với iodine); của cellulose (phản ứng thuỷ phân, phản ứng với nitric acid và với
nước Schweizer). Mô tả được các hiện tượng thí nghiệm giải thích được tính chất hoá học của glucose,
fructose, saccharose, tinh bột và cellulose.
b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua các hoạt động: Thảo luận, quan sát
thí nghiệm mối liên hệ giữa đặc điểm cầu tạo của các hợp chất carbohydarte đến tính chất hoá học.
c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải thích được phản ứng tráng bạc của glucose và fructose,
phản ứng thuỷ phân của saccharose, tinh bột và cellulose. 3. Phẩm chất:
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Tài liệu: SGK, SGV Khoa học Tự nhiên 12, các hình ảnh, video, phiếu bài tập liên quan đến bài học.
- Thiết bị dạy học: Máy tính, máy chiếu.
- Bộ dụng cụ và hoá chất thí nghiệm
2. Đối với học sinh
- Tài liệu: SGK Khoa học Tự nhiên 12.
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Kiểm tra bài cũ: Không
Hoạt động 1: Khởi động
Hoạt động 1: Khởi động a. Mục tiêu
- Kích thích hứng thú, tạo tư thế sẵn sàng học tập và tiếp cận nội dung bài học. b. Nội dung
- Nêu vấn đề và dẫn dắt vào nội dung bài học. c. Sản phẩm
- Ứng dụng của glucose trong việc phủ lê thuỷ tinh 1 lớp bạc mỏng để chế tạo gương soi, ruột phích
d. Tổ chức hoạt động học Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh - Ổn định lớp -
GV đặt vấn đề: Để chế tạo gương soi, ruột phích - HS lắng nghe câu hỏi.
( ruột bình thuỷ), người ta phủ lên thuỷ tinh một lớp bạc
mỏng. Lớp bạc này thường được tạo thành từ phản ứng tráng bạc của glucose.
a) Glucose tham gia phản ứng tráng bạc do có nhóm chức nào trong phân tử?
b) Ngoài glucose, các hợp chất carbohydrate khác như fructose, - HS trả lời câu hỏi.
saccharose có phản ứng tráng bạc không? Vì sao? - HS lắng nghe. - Mời HS dự đoán. - GV dẫn dắt vào bài.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
HOẠT ĐỘNG 2.1: TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA GLUCOSE VÀ FRUCTOSE a. Mục tiêu:
học sinh nắm được tính chất của alcohol đa chức và của hợp chất carbonyl
Phản ứng lên men của glucose và fructose b. Nội dung:
Gv: chuẩn bị cho học sinh xem các video hoặc làm các thí nghiệm từ đó nên lên được tính chất hoá học của glucose và fructose
c. Sản phẩm: Là các câu hỏi trả lời của bản thân học sinh với các câu hỏi giáo viên nêu. Các phương trình
phản ứng hoá học nêu lên được tính chất của glucose và fructose
d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV Hoạt động của HS
1. Phản ứng với copper(II)hydroxide
GV: Chuyển giao nhiệm vụ
- Cho 4 tổ làm thí nghiệm: phản ứng của glucose với
HS nêu thắc mắc nếu có cho GV giải đáp
copper(II) hydroxide. Nêu hiện tượng, viết phương trình trước khi thực hiện phản ứng.
Thực hiện nhiệm vụ
- Các tổ làm thí nghiệm, trình bày hiện
- Cho các tổ thực hiện thí nghiệm, và giám sát hỗ trợ học
tượng, viết phương trình vào bảng phụ sinh
Báo cáo, thảo luận
- Chỉ định học sinh đại diện nhóm lên bảng treo bảng phụ và thuyết trình
- HS trả lời, nhận xét, bổ sung để hoàn
- Cho học sinh khác nhận xét, bổ sung chỉnh
- Câu hỏi: 1.Trong phản ứng của glucose với Cu(OH)2, loại
nhóm chức nào của glucose đã tham gia phản ứng tạo dung dịch màu xanh lam
2. Trong phản ứng của glucose với HS ghi nhận. Viết phương trình phản ứng
Cu(OH)2/NaOH khi đun nóng, nhóm chức nào của glucose vào vở
đã tham gia phản ứng tạo kết tủa đỏ gạch Cu2O
2C6H12O6 + Cu(OH)2 → Cu(C6H11O6)2 +
Kết luận, nhận định 2H2O
- GV nhận xét câu trả lời CH2OHCH(OH)4CHO + 2Cu(OH)2 +
- Chốt lại: dung dịch màu xanh làm là do tính chất của NaOH → CH2OH(CHOH)4COONa +
alcohol đa chức, kết tủa đỏ gạch do nhóm chức -CHO Cu2O + 3H2O
Fructose cũng tham gia phản ứng như glucose và
tạo thành kết tủa đỏ gạch Cu2O tương tự như glucosedo
trong môi trường kiềm, fructose có thể chuyển thành hợp
chất có nhóm chức aldehyde
2. Phản ứng với thuốc thử Tollens
HS nêu thắc mắc nếu có cho GV giải đáp
GV: Chuyển giao nhiệm vụ trước khi thực hiện
Cho 4 tổ làm thí nghiệm: Phản ứng của glucose với thuốc
thử Tollens. Ghi lại hiện tượng, giải thích viết phương trình
- Các tổ làm thí nghiệm, trình bày hiện phản ứng.
tượng, viết phương trình vào bảng phụ
Thực hiện nhiệm vụ
- Cho các tổ thực hiện thí nghiệm, và giám sát hỗ trợ học
- HS trả lời, nhận xét, bổ sung để hoàn sinh chỉnh
Báo cáo, thảo luận
- Chỉ định học sinh đại diện nhóm lên bảng treo bảng phụ và thuyết trình
HS ghi nhận. Viết phương trình phản ứng
- Cho học sinh khác nhận xét, bổ sung vào vở
Câu hỏi: Phản ứng tráng bạc thể hiện tính chất của nhóm Sản phẩm sự kiến:
chức nào trong phân tử glucose? Vì sao fructose cũng có CH2OHCH(OH)4CHO + 2[Ag(NH3)2]OH → tính chất này?
CH2OHCH(OH)4COONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O.
Kết luận, nhận định
- GV nhận xét câu trả lời
HS nêu thắc mắc nếu có cho GV giải đáp trước khi thực hiện
- Các tổ làm thí nghiệm, trình bày hiện
3. Phản ứng với nước bromine
tượng, viết phương trình vào bảng phụ
GV: Chuyển giao nhiệm vụ
Cho 4 tổ làm thí nghiệm:Phản ứng của glucose với nước bromine
Thực hiện nhiệm vụ
- HS trả lời, nhận xét, bổ sung để hoàn
- Cho các tổ thực hiện thí nghiệm, và giám sát hỗ trợ học chỉnh sinh
Báo cáo, thảo luận
HS ghi nhận. Viết phương trình phản ứng
- Chỉ định học sinh đại diện nhóm lên bảng treo bảng phụ và vào vở thuyết trình Sản phẩm sự kiến:
- Cho học sinh khác nhận xét, bổ sung
CH2OHCH(OH)4CHO + Br2 + H2O →
Câu hỏi: Phản ứng của glucose với nước bromine thể hiện CH2OHCH(OH)4COOH + 2HBr
tính chất của nhóm chức nào trong phân tử chất này?
Fructose có làm mất màu dung dich nước bromine không?
Kết luận, nhận định