Giáo án Bi kịch và truyện (2024) Cánh diều

Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều – Bài 9
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 9: BI KỊCH VÀ TRUYỆN
TIẾT……… : GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN I. MỤC TIÊU
1. Mức độ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố quan trọng (cốt truyện, xung
đột, nhân vật, lời nhân vật, lời người kể chuyện… và đề tài, chủ đề, tư
tưởng, tình cảm, thái độ của tác giả…) trong các văn bản bi kịch và truyện.
- Hiểu và vận dụng được hiểu biết về những từ ngữ mới và nghĩa mới trong
hoạt động đọc, viết, nói và nghe.
- Biết viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm kịch (bi kịch)
- Biết thảo luận về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp,
năng lực hợp tác… b. Năng lực riêng
- Năng lực nhận biết, phân tích được thể loại văn bản. 3. Phẩm chất
- Biết trân trọng những suy nghĩ trong sáng, nhân văn, những hành động
cao cả; ghét sự giả dối, mưu mô, tàn bạo, xấu xa.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên - Giáo án;
- Bảng giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp.
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập, khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính chất gợi mở vấn đề. c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu: Bài học gồm hai nội dung:
khái quát chủ đề và nêu thể loại các văn bản
đọc chính. Với chủ đề Bi kịch và truyện, bài
học tập trung vào một số vấn đề thiết thực, có
ý nghĩa quan trọng: Biết trân trọng những suy
nghĩ trong sáng, nhân văn, những hành động
cao cả; ghét sự giả dối, mưu mô, tàn bạo, xấu xa. - HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn a. Mục tiêu:
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố quan trọng (cốt truyện, xung
đột, nhân vật, lời nhân vật, lời người kể chuyện… và đề tài, chủ đề, tư
tưởng, tình cảm, thái độ của tác giả…) trong các văn bản bi kịch và truyện.
- Hiểu và vận dụng được hiểu biết về những từ ngữ mới và nghĩa mới trong
hoạt động đọc, viết, nói và nghe.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA
DỰ KIẾN SẢN PHẨM GV - HS
Bước 1: chuyển giao 1. Bi kịch nhiệm vụ
Bi kịch thuộc thể loại kịch, viết về những câu
- GV yêu cầu HS đọc chuyện buồn bã, đau đớn với những tình huống
phần Tri thức ngữ văn căng thẳng và kết thúc bi thảm; đánh thức niềm trong SGK
- GV yêu cầu HS thảo thương cảm, xót xa trong tâm hồn người đọc. luận theo nhóm:
- Cốt truyện bi kịch cổ điển thường mượn từ các
+ Trình bày những truyện huyền thoại hoặc lịch sử. Sự kiện, biến cố
thông tin về bi kịch.
diễn ra gay cấn, bất ngờ, xoay quanh những mâu
+ Trình bày hiểu biết thuẫn không thể giải quyết dẫn đến xung đột và
của em về sự phát triển kết cục bi thảm (tai hoạ hay cái chết). “Kết thúc bi
của ngôn ngữ: từ ngữ thảm của số phận nhân vật bi kịch thường có ý
mới và nghĩa mới.
nghĩa thức tỉnh, dự báo một cái gì đó tốt đẹp hơn
- HS tiếp nhận nhiệm sẽ nảy sinh trong cuộc sống và trong mỗi người.” vụ.
- Nhân vật chính trong bi kịch thường là nhân vật
Bước 2: HS trao đổi anh hùng hoặc xuất thân từ cung đình (vua chúa,
thảo luận, thực hiện hoàng tử, tướng lĩnh, công nương…), người có nhiệm vụ
những phẩm chất, năng lực vượt trội, có khát vọng
- HS thảo luận và trả lời lớn… nhưng phải đối đầu với thực tế không thể từng câu hỏi
hoá giải hoặc sai lầm của chính bản thân nên dẫn
Bước 3: Báo cáo kết đến kết cục thất bại hay cái chết bi thảm. Lời thoại
quả hoạt động và thảo trong bi kịch là lời của các nhân vật thể hiện suy luận
nghĩ, tình cảm của nhân vật.
- HS trình bày sản phẩm - Có hai kiểu xung đột chính trong bi kịch: thảo luận
+ Xung đột giữa những khát vọng đẹp đẽ của nhân
- GV gọi HS nhận xét, vật với hoàn cảnh thực tế. Ví dụ, xung đột trong
bổ sung câu trả lời của vở bi kịch Ham-lét (Hamlet) của Uy-li-am Sếch- bạn.
xpia (William Shakespeare) là xung đột giữa ý
Bước 4: Đánh giá kết chí, nghị lực và khát vọng trả thù của Ham-lét với
quả thực hiện nhiệm những thế lực đen tối, bạo tàn trong cung đình vụ cũng như ngoài xã hội.
- GV nhận xét, bổ sung, + Xung đột nằm trong chính nhân vật. Đó là cuộc