Tài liệu chuyên sâu ôn thi HSG Văn 8 Kết nối tri thức

C H I Ế N T H U Ậ T L U Y Ệ N T H I Đ Ẳ N G C Ấ P 1
C H I Ế N T H U Ậ T L U Y Ệ N T H I Đ Ẳ N G C Ấ P
CHỦ ĐỀ 1: TRI THỨC THỂ LOẠI 2
C H I Ế N T H U Ậ T L U Y Ệ N T H I Đ Ẳ N G C Ấ P
Bài 1: truyện lịch sử I. Khái niệm
- Truyện lịch sử là tác phẩm truyện tái hiện những sự kiện, nhân vật ở một thời kì,
một giai đoạn lịch sử cụ thể. Tình hình chính trị của quốc gia, dân tộc; khung cảnh sinh hoạt
của con người;...là các yếu tố cơ bản tạo nên bối cảnh lịch sử của câu chuyện. Nhờ khả
năng tưởng tượng, hư cấu và cách miêu tả của nhà văn, bối cảnh của một thời đại trong quá
khứ trở nên sống động như đang diễn ra. II.
Các đặc trưng của thể loại
1. Đặc trưng thể loại Tiêu chí Nội dung Ví dụ Bối cảnh
-Truyện lịch sử tái hiện sự kiện,
-Văn bản “Quang Trung đại phá
nhân vật lịch sử gắn với một quân Thanh”, dựa trên lịch sử có thật
khoảng thời gian năm tháng, niên về nhân vật có thật ở một thời kì, một
đại, thời đại cụ thể trong quá khứ. giai đoạn lịch sử cụ thể: đó là hiện
Trong bối cảnh (thời gian – không thực lịch sử hào hùng của dần tộc ta
gian) ấy, cuộc sống con người và và hình ảnh người anh hùng Nguyễn
không khí thời đại hiện lên rõ nét, Huệ với chiến thắng mùa xuân năm
không lẫn với thời gian, không gian Kỉ Dậu (1789) đánh tan 29 vạn quần khác. Thanh. 3
C H I Ế N T H U Ậ T L U Y Ệ N T H I Đ Ẳ N G C Ấ P Cốt truyện
-Cốt truyện của truyện lịch sử - Cốt truyện của “Quang Trung đại
thường được xây dựng trên cơ sở phá quân Thanh” được xây dựng trên
các sự kiện đã xảy ra. Nhà văn tái cơ sở các sự kiện từng xảy ra; tuy
tạo, hư cấu, sắp xếp theo ý đồ nghệ nhiên, các tác giả đã tái tạo, hư cấu,
thuật của mình nhằm thể hiện một sắp xếp theo dụng ý nghệ thuật của
chủ đề, tư tưởng nào đó.
mình nhằm thể hiện chủ để tư tưởng.
Xâu chuỗi các sự kiện, ta sẽ hình dung
rõ ràng cốt truyện của đoạn trích:
được tin báo quần Thanh chiếm đóng
Thăng Long, Nguyễn Huệ liền họp
các tướng sĩ, định thần chinh cầm
quần đi ngay; lên ngôi hoàng đế, đốc
thúc đại binh ra Bắc dẹp giặc; quân
Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán
loạn, giày xéo lên nhau mà chết; vua
tôi nhà Lê hoảng sợ, hết hồn hết vía tìm đường bỏ trốn;... Nhân vật
-Thế giới nhân vật trong truyện lịch - Thế giới nhân vật trong Quang
sử cũng phong phú như trong đời Trung đại phá quân Thanh khá phong
thực. Việc chọn kiểu nhân vật nào phú, trong đó tác giả tập trung khắc
để miêu tả trong truyện là dụng ý hoạ những nhân vật nổi tiếng như vua
nghệ thuật riêng của nhà văn. chúa, anh hùng, các vị tướng cầm
Thông thường truyện lịch sử tập quần - những con người có vai trò
trung khắc họa những nhân vật nổi quan trọng đối với đời sống của cộng
tiếng như vua chúa, anh hùng, danh đồng, dân tộc, trong đó, Quang Trung,
nhân,...những con người có vai trò Lê chiêu Thống là những nhân vật
quan trọng đối với đời sống của tiêu biểu. Được khắc hoạ một cách cộng đồng, dân tộc.
sinh động, rõ nét, hai nhân vật đó thể
hiện khá đầy đủ cách nhìn nhận, lí giải
vẽ lịch sử của các tác giả. Ngôn ngữ
- Ngôn ngữ trong truyện lịch sử, - Trong Quang Trung đại phá quân
ngôn ngữ nhân vật phải phù hợp Thanh, nhất là ngôn ngữ của các nhân
với thời đại được miêu tả, thể hiện vật:
vị thế xã hội, tính cách riêng của +Quang Trung mạnh mẽ, dứt khoát, từng đối tượng. khẳng khái.
+Lê Chiêu Thống: Khúm lúm, nịnh bợ.
+Tôn sĩ nghị:Kiêu căng, bất tài, hèn nhát
2. Nội dung chủ đề
- Là vấn đề trung tâm, ý nghĩa cốt lãi hay thông điệp chính của tác phẩm. 4