Giáo án Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số Toán 8 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 2. MẶT PHẲNG TỌA ĐỘ. ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ (3 tiết) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Xác định được tọa độ của một điểm trên mặt phẳng tọa độ; xác định được một
điểm trên mặt phẳng tọa độ khi biết tọa độ của nó.
- Nhận biết đồ thị của hàm số. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán
học; giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: HS sử dụng tư duy toán học để giải thích các
khái niệm cơ bản của mặt phẳng tọa độ và đồ thị hàm số. Từ khái niệm hệ
trục tọa độ, tọa độ điểm đến cách vẽ đồ thị hàm số, tư duy toán học được áp
dụng trong việc trình bày thông tin một cách logic, hệ thống và rõ ràng.
- Giao tiếp toán học: HS sử dụng ngôn ngữ toán học và biểu đồ để giao tiếp
thông tin một cách hiệu quả. Cách trình bày đồ thị hàm số, sử dụng các biểu
đồ, hình vẽ, các công thức, và các đại lượng toán học khác giúp người nghe
dễ dàng hiểu được ý nghĩa và tính chất của đồ thị hàm số.
- Mô hình hóa toán học: HS giải thích cách xây dựng các mô hình toán học
trong mặt phẳng tọa độ để biểu thị một hàm số cụ thể. 1


- Giải quyết vấn đề toán học: Bao gồm tìm điểm giao nhau giữa các đồ thị, tìm
điểm thuộc đồ thị, tìm các điểm chính xác trên đồ thị, và các vấn đề khác liên
quan đến hàm số và đồ thị của nó. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 − GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt
động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 − HS:
− SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu:
− Tạo hứng thú, thu hút HS tìm hiểu nội dung bài học.
b) Nội dung: HS đọc bài toán mở đầu và thực hiện bài toán dưới sự dẫn dắt của GV
(HS chưa cần giải bài toán ngay).
c) Sản phẩm: HS nắm được các thông tin trong bài toán và dự đoán câu trả lời cho
câu hỏi mở đầu theo ý kiến cá nhân.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
− GV chiếu Slide dẫn dắt, đặt vấn đề qua bài toán mở đầu và yêu cầu HS thảo luận
và nêu dự đoán (chưa cần HS giải): 2


Ở lớp 6, ta đã biết rằng mỗi điểm trên bản đồ địa lí được xác định bởi một cặp số
(tọa độ địa lí) là kinh độ và vĩ độ. Chẳng hạn, tọa độ địa lí của hồ Hoàn Kiếm ở Thủ
đô Hà Nội là: (21o 01' B ;105o 51' Đ).
Trong toán học, cặp số để xác định vị trí của một điểm trên mặt phẳng được gọi là gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và
thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời,
HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn
dắt HS vào tìm hiểu bài học mới: “ Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục bài học về "Mặt
phẳng tọa độ và đồ thị của hàm số". Bài học này sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về mặt
phẳng tọa độ và cách vẽ đồ thị của hàm số trên mặt phẳng đó. Đây là những kiến
thức cơ bản và quan trọng trong toán học, và chúng ta sẽ áp dụng chúng vào việc
giải quyết các bài toán thực tế. Hãy cùng nhau tìm hiểu và thực hành để nắm vững kiến thức này nhé!”.
⇒ Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 3


Hoạt động 1: Mặt phẳng tọa độ. a) Mục tiêu:
− HS hiểu được và nắm được khái niệm về mặt phẳng tọa độ Oxy.
− Ứng dụng khái niệm giải quyết một số bài toán đơn giản. b) Nội dung:
− HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu
hỏi, thực hiện HĐ1 và các Ví dụ.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi, khái niệm về mặt phẳng tọa độ Oxy.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
1. Mặt phẳng tọa độ.
− GV triển khai phần HĐ1 để HS HĐ1
nhận biết mặt phẳng tọa độ.
+ GV mời một số HS nêu ý kiến nhận xét. + GV chốt đáp án.
Hai đường thẳng màu đỏ trong Hình 2
được biểu diễn bởi hai trục Ox ,Oy trên mặt phẳng ở Hình 3.
Khi đó, hai trục Ox ,Oy trong Hình 3 vuông góc với nhau.
− Từ HĐ1, GV giới thiệu định Định nghĩa
nghĩa về mặt phẳng tọa độ cho HS Trên mặt phẳng, ta vẽ hai trục số Ox,Oy
theo khung kiến thức trọng tâm.
vuông góc với nhau và cắt nhau tại gốc O 4