Giáo án Năng lượng nhiệt và nội năng Vật lí 8 Kết nối tri thức

Chương VI. Nhiệt
Bài 26. Năng lượng nhiệt và nội năng
(Thời gian thực hiện: 2 tiết) I. Mục tiêu
Sau khi học sinh học xong bài sẽ đạt được: 1. Kiến thức
- Nêu được khái niệm năng lượng nhiệt, khái niệm nội năng.
- Nhận biết được khi một vật được làm nóng lên, làm cho nhiệt độ của vật tăng lên thì các
phân tử của vật chuyển động nhanh lên và nội năng của vật tăng. 2. Năng lực 2.1. Năng lực chung
- Tự chủ và tự học: Nhớ lại kiến thức lớp 6 để nắm được một số dạng năng lượng. Chủ
động, tích cực tìm hiểu thông tin, đọc sách giáo khoa để biết được một số tính chất của
nguyên tử, phân tử, khái niệm năng lượng nhiệt và khái niệm nội năng.
- Giao tiếp và hợp tác: Tham gia làm việc nhóm, trình bày thí nghiệm, kết quả đạt được
và thảo luận các bài tập nhóm được giao.
- Giải quyết vấn để và sáng tạo: Phân tích thông tin, dữ liệu để xử lí kết quả thí nghiệm.
Từ đó hình thành kiến thức về khái niệm năng lượng nhiệt và khái niệm nội năng.
2.2. Năng lực khoa học tự nhiên
- Nhận thức khoa học tự nhiên: Biết được năng lượng nhiệt, nội năng của vật.
- Tìm hiểu tự nhiên: Thực hiện được thí nghiệm chứng minh được khi một vật được làm
nóng thì các nguyên tử, phân tử chuyển động nhanh lên, nội năng của vật tăng và ngược lại.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải thích được các hiện tượng đơn giản trong
đời sống có liên quan đến năng lượng nhiệt và nội năng. 3. Phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động trong lớp cũng như ở nhà.
- Cẩn thận, trung thực, thực hiện an toàn quy trình làm thí nghiệm.


- Có niềm say mê, hứng thú với môn học.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên: Chuẩn bị - Kế hoạch bài học. - Bảng nhóm.
- Phiếu học tập: Phụ lục.
2. Học sinh: Chuẩn bị sách giáo khoa, vở ghi.
III. Tiến trình dạy học
Tiết 1: Một số tính chất của nguyên tử, phân tử và khái niệm năng lượng nhiệt (Hoạt động: 1, 2.1, 2.2)
Tiết 2: Khái niệm nội năng, luyện tập và vận dụng (Hoạt động: 2.3, 3, 4)
1. Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Dẫn dắt giới thiệu vấn đề, để học sinh nhớ lại một số dạng năng lượng đã
học ở môn KHTN 6. Tổ chức tình huống học tập, tạo ra cho học sinh hứng thú để học
sinh bày tỏ được quan điểm cá nhân về năng lượng nhiệt.
b. Nội dung: Giáo viên đặt vấn đề, khai thác hiểu biết ban đầu của HS về một số dạng
năng lượng và dự đoán trả lời cho câu hỏi tình huống.
c. Sản phẩm: Câu trả lời về một số dạng năng lượng đã học của HS và HS đưa ra dự
đoán trả lời cho câu hỏi tình huống.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS Nội dung
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Bài 26. Năng lượng nhiệt và
- Giáo viên đặt vấn đề, khai thác hiểu biết ban đầu của HS nội năng
- GV nêu câu hỏi kiểm tra kiến thức cũ và đặt câu hỏi tình huống.
Câu 1: Lớp 6, các con đã được làm quen với một số dạng
năng lượng. Hãy kể tên các dạng năng lượng mà con biết.


Câu 2: Quan sát một số trường hợp và chỉ ra trường hợp
nào có động năng? Dấu hiệu nhận biết vật có động năng là gì?
Câu 3: Nếu nhỏ đồng thời một giọt mực vào cốc nước
nóng và cốc nước lạnh thì ở cốc nào giọt mực loang ra nhanh hơn? Tại sao?
Câu 2 và câu 3: GV cho HS quan sát hình ảnh và video.
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe và nhận nhiệm vụ học tập.
- Học sinh suy nghĩ trả lời câu hỏi.
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- GV mời 3 HS mỗi bạn trả lời 1 câu hỏi.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. Dự kiến HS trả lời
Câu 1: Động năng, nhiệt năng, hóa năng, quang năng…
Câu 2: Dấu hiệu nhận biết động năng: Động năng là năng
lượng mà vật có được do chuyển động.
Câu 3: Ở cốc nước nóng giọt mực loang ra nhanh hơn.
HS đưa ra dự đoán lí do xuất hiện hiện tượng trên.
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV xác nhận ý kiến đúng ở từng câu trả lời.
- GV nhận định lại kết quả đúng và ghi điểm cho HS.
- GV giới thiệu nội dung chính của bài.
2. Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu một số tính chất của nguyên tử và phân tử
a. Mục tiêu: Tìm hiểu về tính chất cơ bản của nguyên tử và phân tử.
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh đọc sách giáo khoa và nghiên cứu thảo luận tìm hiểu:


- Chuyển động của phân tử trong vật có nhiệt độ thấp và trong vật có nhiệt độ cao - Rút ra kết luận:
+ Giữa các nguyên tử, phân tử có lực đẩy và lực hút→ lực tương tác phân tử, nguyên tử.
+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động hỗn độn không ngừng.
+ Nhiệt độ của vật càng cao, chuyển động hỗn loạn của các phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật càng nhanh.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tình huống có vấn đề đầu giờ học.
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS Nội dung
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
1. Một số tính chất của nguyên
- GV tổ chức học sinh theo dõi hình ảnh, đọc sách tử, phân tử.
giáo khoa và nghiên cứu tìm hiểu:
+ Giữa các nguyên tử, phân tử có
+ Mô phỏng sự tương tác giữa hai nguyên tử để thấy lực đẩy và lực hút được gọi là lực
được nguyên tử, phân tử khi ở xa thì hút nhau, khi tương tác phân tử, nguyên tử. ở gần thì đẩy nhau.
+ Các nguyên tử, phân tử chuyển
+ Giải thích đường đi của các hạt phấn hoa trong thí động hỗn độn không ngừng. nghiệm Brown.
+ Nhiệt độ của vật càng cao,
+ Chuyển động của phân tử trong vật có nhiệt độ chuyển động hỗn loạn của các
thấp và trong vật có nhiệt độ cao.
phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật
- GV yêu cầu HS rút ra kết luận. càng nhanh.
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi vận dụng.
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Học sinh nhận nhiệm vụ và thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.
- HS đọc, nghiên cứu về sự tương tác giữa nguyên tử, phân tử.
+ Xem đường đi của các hạt phấn hoa trong thí
nghiệm Brown và giải thích hiện tượng.