Giáo án Tiếng cười trào phúng trong thơ (2024) Kết nối tri thức

BÀI 4: TI N Ế G CƯ I
Ờ TRÀO PHÚNG TRONG THƠ GIỚI THI U Ệ TRI TH C Ứ NG Ữ VĂN VÀ N I Ộ DUNG BÀI H C Ọ I. M C Ụ TIÊU 1. V m ề ức đ / ộ yêu c u c ầ n đ ầ t ạ - Nh n ậ bi t ế đư c ợ m t ộ số y u ế tố thi lu t ậ c a ủ th ơ th t ấ ngôn bát cú và th t ơ t ứ uy t ệ Đư ng ờ lu t ậ nh : ư b c ố c, ni ụ êm, lu t ậ , v n, nh ầ p, đ ị i ố . - Nh n ậ bi t ế và phân tích đư c ợ tác d ng ụ c a ủ m t
ộ số thủ pháp nghệ thu t ậ chính c a ủ th t ơ rào phúng. - Nh n ậ bi t ế đư c ợ nghĩa c a ủ m t ộ số y u ế tố Hán Vi t ệ thông d ng ụ và nghĩa c a ủ nh ng ữ t , ừ thành ngữ có y u ế tố Hán Vi t ệ đó; hi u ể đư c ợ s c ắ thái nghĩa c a ủ từ ng và ữ bi t ế l a ch ự n, s ọ ử d ng t ụ ng ừ phù h ữ p ợ v i ớ s c ắ thái. - Vi t ế đư c ợ bài văn phân tích m t ộ tác ph m ẩ văn h c: ọ nêu đư c ợ ch đ ủ , ề d n r ẫ a và phân tích đư c ợ tác d ng ụ c a ủ m t ộ vài nét đ c ặ s c ắ v ề hình th c ứ ngh ệ thu t ậ đư c ợ dùng trong tác ph m ẩ . - Trình bày đư c ý ki ợ n v ế m ề t ộ vấn đ xã ề h i ộ . 2. V năng l ề c ự a. Năng l c chung ự Hình thành năng l c l ự àm vi c nhóm ệ , năng l c g ự i ợ m ,… ở b. Năng l c đ ự c ặ thù - Năng l c c ự m ả th phân t ụ ích văn b n ả văn h c. ọ - Năng l c ngôn ng ự : ữ s d ử ng t ụ H ừ án Vi t ệ . - Năng l c t ự o ạ l p văn b ậ n: ả vi t ế bài văn phân tích m t ộ tác ph m ẩ văn h c.. ọ - Năng l c nói ự và nghe: trình bày đư c ợ ý ki n v ế m ề t ộ v n đ ấ xã h ề i ộ .. 3. V ph ề ẩm ch t ấ - Có ý th c ứ phê phán cái x u, ấ cái tiêu c c ự và hư ng ớ t i ớ nh ng ữ đi u ề t t ố đ p ẹ trong suy nghĩ và hành đ ng. ộ - Chăm ch , t ỉ gi ự ác h c t ọ p, t ậ ìm tòi và sáng t o ạ II. THIẾT B D Ị ẠY H C Ọ VÀ H C Ọ LI U Ệ 1. Chuẩn b c ị a g ủ iáo viên - Giáo án, tài li u t ệ ham kh o, k ả ế ho ch bài ạ d y ạ - Phi u h ế c t ọ p, ậ trả l i ờ câu h i ỏ - B ng ả giao nhi m ệ v cho H ụ S ho t ạ đ ng t ộ rên l p ớ - B ng ả giao nhi m ệ v h ụ c t ọ p ậ cho HS nhà ở 2. Chuẩn b c ị a h ủ c s ọ inh - SGK, SBT Ngữ văn 8, so n ạ bài theo hệ th ng ố câu h i ỏ hư ng ớ d n ẫ h c ọ bài, vở ghi. III. TI N Ế TRÌNH D Y Ạ H C Ọ HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN SẢN PH M Ẩ - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u
ể về thơ 1. Thơ trào phúng trào phúng. - Về n i
ộ dung, thơ trào phúng dùng - HS trả l i ờ ti ng ế cư i ờ để phê phán nh ng ữ cái ch a ư hay ch a ư đ p ẹ ho c ặ cái tiêu c c, ự xấu xa,… nh m ằ hư ng ớ con ngư i ờ t i ớ các giá trị th m ẩ mĩ, nhân văn ho c ặ lí tư ng s ở ống cao đ p. ẹ - Về nghệ thu t ậ , thơ trào phúng thư ng ờ sử d ng ụ bi n ệ pháp tu từ so sánh, ẩn d , ụ nói quá,… t o ạ ra ti ng ế cư i ờ khi hài hư c, ớ m a ỉ mai, châm bi m
ế nhẹ nhàng; lúc đả kích m nh ạ mẽ, sâu cay. 2. Từ Hán Vi t ệ - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u ể về từ Trong v n ố từ g c ố Hán, có m t ộ bộ Hán Vi t ệ ph n ậ các từ đ n ơ đư c ợ c m ả nh n ậ như từ thu n ầ Vi t ệ , ví d : ụ tổ, đ u, ầ phòng, - HS trả l i ờ cao, tuy t ế , bang, th n, ầ bút,… và m t ộ bộ ph n ậ các từ ph c ứ (có ch a ứ y u ế tố thư ng
ờ không có khả năng sử d ng ụ đ c ộ l p ậ như từ đ n) ơ ít nhi u ề còn gây khó hi u ể nh : ư sĩ t , ử nhân văn, nhân đ o, ạ không ph n, ậ h i ả ph n, ậ đ a ị c c, ự
kí sinh,… Nhóm các từ ph c ứ g c ố Hán này thư ng ờ đư c ợ g i ọ là từ Hán Vi t ệ . Mỗi ti ng ế c a ủ từ thu c ộ nhóm này có tên g i ọ tư ng ơ ng ứ là y u t ế H ố án Vi t ệ .
3. Sắc thái nghĩa c a t ủ ng ừ ữ S c ắ thái nghĩa c a ủ từ ngữ là ph n ầ
nghĩa bổ sung cho nghĩa cơ b n, ả thể - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u ể về s c ắ hiện thái đ , ộ c m ả xúc, cánh đánh giá thái nghĩa c a ủ t . ừ c a ủ ngư i ờ dùng đ i ố v i ớ đ i ố tư ng ợ đư c nói ợ đ n. ế - HS trả l i ờ VĂN BẢN 1: L X Ễ Ư N
Ớ G DANH KHOA ĐINH D U Ậ (Trần T X ế ư ng) ơ I. M C Ụ TIÊU 1. V m ề ức đ / ộ yêu c u c ầ n đ ầ t ạ - C m ả nh n ậ đư c ợ n i ỗ lòng đau đ n, ớ chua xót c a ủ nhà th ơ Tr n ầ T ế Xư ng ơ trư c ớ hiện th c đ ự ất nư c. ớ - Hi u đ ể ư c ợ thái đ châm ộ bi m ế , đ kí ả ch c a ủ Tr n ầ T X ế ư ng. ơ - Nh n bi ậ t ế được th t ể h t ơ h t ấ ngôn bát cú Đư ng ờ lu t ậ . - Nh n ậ bi t ế và phân tích đư c ợ chủ đ , ề tư tư ng, ở thông đi p ệ mà văn b n ả mu n ố g i ử đ n ế ngư i ờ đ c ọ thông qua hình th c ứ ngh ệ thu t ậ c a ủ văn b n; ả phân tích đư c ợ m t ộ số căn c đ ứ xác ể định chủ đ . ề 2. V năng l ề c ự a. Năng l c chung ự - Hình thành năng l c l ự àm vi c nhóm ệ , năng l c ự g i ợ m ,… ở - Phát tri n ể khả năng t ự ch , ủ t ự h c ọ qua vi c ệ đ c ọ và hoàn thi n ệ phi u ế h c ọ t p ậ ở nhà. - Gi i ả quy t ế v n đ ấ và t ề ư duy sáng t o ạ trong vi c ch ệ đ ủ ng ộ t o l ạ p văn ậ b n. ả b. Năng l c đ ự c ặ thù - Năng l c t ự hu th p
ậ thông tin liên quan đ n t ế ác gi ả Tr n t ầ X ế ư ng. ơ