Giáo án Tổng kết (2024) Cánh diều

Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều – Bài 10
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/… BÀI 10. TỔNG KẾT
TIẾT…..: TỔNG KẾT LỊCH SỬ VĂN HỌC I. MỤC TIÊU 1. Năng lực chung
Phát triển năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông
qua hoạt động đọc; năng lực hợp tác thông qua các hoạt động làm việc nhóm…
2. Năng lực đặc thù
- Nhận biết và hệ thống hóa được những vấn đề cơ bản của lịch sử văn học Việt
Nam (các bộ phận văn học, thời kì, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm, thể loại,
ngôn ngữ văn học); vận dụng được kiến thức về lịch sử văn học và kĩ năng tra cứu
để sắp xếp một số tác phẩm, tác giả lớn theo tiến trình lịch sử văn học; biết đặt tác
phẩm trong bối cảnh sáng tác và bối cảnh hiện tại để phân tích, đánh giá tác phẩm. 3. Về phẩm chất
- Trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị của văn học Việt Nam, của tiếng Việt.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục đích: Giúp huy động tri thức nền, HS biết được các nội dung cơ bản của
bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV đặt câu hỏi gợi dẫn: Em có những hiểu biết gì về sự hình thành và phát triển
của văn học Việt Nam
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thực hiện nhiệm vụ
Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo - Học sinh trả lời.
- Học sinh khác thảo luận, nhận xét.
- GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
- GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
a. Mục tiêu: Nhận biết và hệ thống hóa được những vấn đề cơ bản của lịch sử văn
học Việt Nam (các bộ phận văn học, thời kì, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm,
thể loại, ngôn ngữ văn học); vận dụng được kiến thức về lịch sử văn học và kĩ năng
tra cứu để sắp xếp một số tác phẩm, tác giả lớn theo tiến trình lịch sử văn học; biết
đặt tác phẩm trong bối cảnh sáng tác và bối cảnh hiện tại để phân tích, đánh giá tác phẩm.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến.
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
NV1. Tìm hiểu văn học dân gian Việt 1. Tìm hiểu văn học dân gian Việt Nam Nam
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Câu 1
- HS thảo luận cặp đôi trả lời các câu - Văn học dân gian là những tác phẩm hỏi trong SGK:
nghệ thuật ngôn từ truyền miệng, là sản
1. Em hiểu văn học dân gian là gì? Lấy phẩm của quá trình sáng tác tập thể,
dẫn chứng để làm rõ cách hiểu đó.
thường gắn liền và tham gia vào mọi
2. Văn học dân gian có những đặc mặt sinh hoạt của đời sống cộng đồng;
trưng lớn nào? Lấy ví dụ để làm sáng thể hiện nhận thức, tư tưởng, tình cảm
tỏ những đặc trưng đó.
của nhân dân về tự nhiên, xã hội, con
3. Tìm hiểu về hệ thống thể loại văn người. học dân gian:
- Dân chứng: Truyện cổ tích “Tấm
a) Lập sơ đồ về hệ thống thể loại văn Cám” có cốt truyện và hình tượng được học dân gian.
hư cấu, kể về số phận con người bình
b) Liên hệ với các tác phẩm văn học thường trong xã hội, phản ánh mối
dân gian đã được học để dẫn ra ví dụ quan hệ quen thuộc trong đời sống mẹ
cụ thể cho mỗi thể loại đã nêu ở ý a.
kế - con chồng. Qua đó thể hiện tinh
thần nhân đạo, lạc quan, gửi gắm khát
- Các nhóm tiếp nhận nhiệm vụ.
vọng ở hiền gặp lành trong nhân dân
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ lao động.
- Các nhóm thảo luận theo hướng dẫn Câu 2 - GV quan sát, hỗ trợ HS. - Các đặc trưng:
Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo
+ Văn học dân gian mang tính truyền - GV gọi 2 HS phát biểu miệng.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
VD: Tấm Cám, Thánh Gióng, Sử thi
- GV nhận xét và đưa ra kết luận.
Đăm Săn, Thần trụ trời, Cây khế,…
+ Văn học dân gian mang tính tập thể VD: Tục ngữ, ca dao,…
+ Văn học dân gian mang tính nguyên hợp
VD: Tiễn dặn người yêu, Quan Âm Thị
Kính, Đẻ đất đẻ nước,… Câu 3 a. HS tự hệ thống b.
- Loại hình tự sự dân gian:
+Thần thoại: Thần trụ trời, Sơn Tinh Thủy Tinh,…
+ Sử thi: Đẻ đất đẻ nước, Đăm Săn,…
+ Truyền thuyết: Sự tích Hồ Gươm, An
Dương Vương Mị Châu, Trọng Thủy,...
+ Truyện cổ tích: Cây khế, Tấm Cám, Sọ Dừa,…
+ Truyện thơ: Tiễn dặn người yêu,…
+ Truyện ngụ ngôn, truyện cười, vè:
Ếch ngồi đáy giếng, lợn cưới áo mới,...
- Loại hình trữ tình dân gian: