Giáo án Truyện ngắn (2024) Cánh diều

BÀI 1: TRUYỆN NGẮN
Văn bản 1: Tôi đi học (Thanh Tịnh) I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- HS nhận biết được một số yếu tố hình thức (cốt truyện, nhân vật, chi tiết, ngôi kể,
ngôn ngữ,…) và nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa của văn bản; tư tưởng, tình cảm,
thái độ của người kể chuyện;…) của truyện ngắn. 2. Về năng lực
a. Năng lực chung
- Giao tiếp và hợp tác trong làm việc nhóm và trình bày sản phẩm nhóm.
- Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà.
- Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản.
b. Năng lực đặc thù
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Tôi đi học.
- Năng lực nhận diện các yếu tố hình thức và nội dung của truyện ngắn. 3. Về phẩm chất
- Giúp HS biết rung động, cảm xúc với những kỉ niệm thời học trò và biết trân
trọng những tình cảm đẹp ấy.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy - Phiếu học tập - Thiết bị trình chiếu
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh


- SGK, SBT Ngữ văn 8, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV chiếu video bài hát Ngày đầu tiên đi học (tác giả Nguyễn Ngọc Thiện) cho
HS lắng nghe và trả lời câu hỏi: Ngày đầu tiên đi học, bạn nhỏ trong bài hát có
tâm trạng như thế nào?
Link video: https://www.youtube.com/watch?v=MstygkP_XoI
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe GV nêu yêu cầu, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo sản phẩm
- GV chỉ định HS trả lời câu hỏi.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dặt vào bài học mới: Các em thân mến! Trong cuộc
đời mỗi con người những kỷ niệm về tuổi học trò, đặc biệt là những kỷ niệm về
buổi tựu trường đầu tiên thường được lưu giữ lâu bền trong trí nhớ. Trong tiết học
hôm nay, chúng ta sẽ được ôn lại những kỷ niệm đó cùng nhân vật “tôi” trong văn
bản “Tôi đi học” của nhà văn Thanh Tịnh.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung


a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về tác giả, tác phẩm Tôi đi học.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về
tác giả, tác phẩm Tôi đi học.
c. Sản phẩm: HS nêu được một số nét về tác giả Thanh Tịnh và thông tin tác phẩm Tôi đi học.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: I. Tìm hiểu chung
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
1. Tác giả (1911 – 1988)
- GV yêu cầu HS trình bày những hiểu - Tên thật là Trần Văn Ninh, quê ở
biết về tác giả Thanh Tịnh và tác phẩm Thừa Thiên Huế - Huế. Tôi đi học.
- Thơ văn của ông đậm chất chữ trình,
giàu cảm xúc, trong trẻo. 2. Tác phẩm
- Tôi đi học in trong tập Quê mẹ (1941).
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc thông tin tác giả, trả lời câu hỏi.
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo sản phẩm
- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu
cầu cả lớp nghe, nhận xét và bổ sung.


Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức. NV2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn 3. Đọc văn bản
đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành - Thể loại: truyện ngắn tiếng toàn văn bản. - Bố cục: 3 phần
- GV yêu cầu HS xác định thể loại, bố + Phần 1: Từ đầu đến trên ngọn núi: cục văn bản.
cảm nhận của “tôi” trên đường tới
- GV đặt câu hỏi: Văn bản kể về việc trường.
gì? Nhân vật chính là ai? Nhân vật ấy + Phần 2: Tiếp theo đến nghỉ cả ngày
được nhà văn miêu tả ở những phương nữa: cảm nhận của “tôi” lúc ở sân diện nào? trường.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
+ Phần 3: Đoạn còn lại: cảm nhận của
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ “tôi” trong lớp học.
- HS làm việc theo bàn, thực hiện - Nội dung: kể về một trang đời gần gũi nhiệm vụ.
mà thiêng liêng, đó là kỉ niệm buổi tựu
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo trường đầu tiên với tâm trạng bỡ ngỡ, sản phẩm
những cảm xúc mới mẻ, những ấn
- GV mời 3 HS trình bày kết quả trước tượng không quên về trường lớp, thầy
lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét cô và bạn bè. và bổ sung. - Nhân vật chính: tôi.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
=> Nhân vật ấy được nhà văn miêu tả
- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm qua các phương diện: lời nói, hành vụ, chốt kiến thức.
động, tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật.