Giáo án Văn bản thông tin (2024) Cánh diều

Bài 10: Văn bản thông tin Văn bản 1:
“Lá cờ thêu sáu chữ vàng” – tác phẩm cũ dành cho thiếu nhi I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- Đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách.
- Mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích của văn bản thông tin.
- Vai trò của các chi tiết trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản thông tin
giới thiệu một cuốn sách. 2. Về năng lực
a. Năng lực chung
- Giao tiếp và hợp tác trong làm việc nhóm và trình bày sản phẩm nhóm.
- Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà.
- Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản.
b. Năng lực đặc thù
- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn
sách trong “ Lá cờ thêu sáu chữ vàng”- tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi;
- Chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích của văn bản“ Lá cờ thêu sáu
chữ vàng”- tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi;
- Phân tích được thông tin cơ bản và vai trò của các chi tiết trong việc thể hiện
thông tin cơ bản của văn bản thể hiện trong “ Lá cờ thêu sáu chữ vàng”- tác phẩm
không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi. 3. Về phẩm chất
- Yêu nước: Tự hào về lịch sử dân tộc.
- Trách nhiệm: Có ý thức chia sẻ giá trị của các sản phẩm tinh thần trong cuộc sống.


II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Tranh ảnh liên quan đến văn bản
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 8, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: Trình bày những hiểu biết của em về tác
phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” (tác phẩm viết về ai, nội dung tác phẩm đề cập
tới vấn đề gì, …)
- HS trả lời câu hỏi, GV mời 2 -3 HS chia sẻ. * Gợi ý tham khảo:
- Cuốn sách Lá cờ thêu sáu chữ vàng kể về người anh hùng trẻ tuổi Trần Quốc
Toản. Tuy tuổi đời còn trẻ nhưng tính cách quyết đoán, gan dạ và khí phách anh
hùng dòng dõi nhà Trần của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã được bộc lộ rõ qua
từng suy nghĩ, hành động, cử chỉ. Lá cờ với dòng chữ “Phá cường địch báo hoàng


ân” chính là minh chứng rõ nhất về cốt cách, tài năng hơn người của Trần Quốc Toản.
- Tác phẩm lấy bối cảnh cuộc chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ hai của
nhà Trần, cuộc chiến gay go và khốc liệt nhất.
- GV nhận xét, đánh giá, dẫn dắt vào bài học: Các em thân mến, tác phẩm Lá cờ
thêu sáu chữ vàng là một thiên truyện giáo dục nhân cách, nâng cao hiểu biết của
trẻ em về lịch sử nước nhà, góp phần bồi đắp lòng yêu nước cho các em. Vậy lí do
nào khiến cho thiên truyện này có sức ảnh hưởng đến như vậy? Thông qua bài học
ngày hôm nay, chúng ta sẽ nhận được câu trả lời. Ngày hôm nay chúng ta sẽ đến
với một văn bản giới thiệu tác phẩm Lá cờ thêu chữ vàng, đó là Lá cờ thêu sáu chữ
vàng – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi!
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung
a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về thể loại và đọc văn bản Lá cờ thêu sáu
chữ vàng – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức và tiến hành trả lời câu hỏi liên
quan đến văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: I. Tìm hiểu chung
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Tác giả
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau:
- Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là
+ Trình bày hiểu biết của em về tác giả một nhà văn, nhà viết kịch Việt Nam
Nguyễn Huy Tưởng – tác giả của cuốn nổi tiếng. Ông là tác giả của những tiểu


sách Lá cờ thêu sáu chữ vàng?
thuyết lịch sử, vở kịch lớn như: Vũ
+ Em hãy trình bày xuất xứ của văn Như Tô, Đêm hội Long Trì, Bắc Sơn,
bản “Lá cờ thêu sáu chữ vàng – tác Sống mãi với thủ đô, ...
phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu - Nguyễn Huy Tưởng là tác giả của nhi”
những tiểu thuyết lịch sử hào hùng,
+ Văn bản có thể được chia làm mấy oanh liệt. Ông được coi là cây bút hàng
phần? Nêu nội dung chính của từng đầu về đề tài lịch sử với đa dạng các phần.
thể loại và thành công nhất là kịch và
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
tiểu thuyết. Và nổi bật nhất trong hai
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
thể loại đó lần lượt là vở kịch Vũ Như
- HS thực hiện nhiệm vụ.
Tô và tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo vàng. sản phẩm 2. Tác phẩm
- GV mời một số HS trình bày kết quả - Theo sachhaynendoc.net, 23-05-2019
trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, - Văn bản gồm 3 phần: nhận xét.
+ Phần 1: Thông tin cơ bản về tác
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng: Khái
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến quát nội dung chính của truyện, tác giả, thức. thể loại.
+ Phần 2: Giới thiệu nội dung tác phầm
+ Phần 3: Giới thiệu giá trị nội dung, tư
tưởng, giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
=> Văn bản trình bày theo trình tự khái
quát từ thông tin tác giả tác phẩm đến
thông tin cụ thể về nội dung hình thức của cuốn sách.