Lý thuyết Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 26: Công nghệ vi sinh vật

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) BÀI 26: CÔNG NGH Ệ VI SINH V T Ậ I. M T Ộ S Ố THÀNH T U Ự HI N Ệ Đ I Ạ C A Ủ CÔNG NGH Ệ VI SINH V T Ậ 1. Khái ni m ệ và c s ơ khoa h ở c c ọ a công ngh ủ vi ệ sinh v t ậ - Khái ni m ệ : Công nghệ vi sinh v t ậ là m t ộ lĩnh v c ự quan tr ng ọ c a ủ công nghệ sinh h c, ọ sử d ng ụ vi sinh v t ậ ho c ặ các d n ẫ xu t ấ c a ủ chúng để t o ạ ra s n ả ph m ẩ ph c ụ vụ cho đ i ờ sống c a ủ con ngư i ờ . - S n ả ph m
ẩ từ công nghệ vi sinh v t ậ thư ng ờ có đ c ặ đi m ể là an toàn, thân thi n ệ v i ớ môi trư ng, gi ờ á thành r , hi ẻ u qu ệ ả lâu dài. - C ơ s ở khoa h c ọ c a ủ việc ng d ư ng ụ công ngh vi ệ sinh v t ậ d a ự trên các đ c ặ đi m ể c a ủ vi sinh v t ậ : + Vi sinh v t ậ có kích thư c ớ hi n ể vi, t c ố độ trao đ i ổ ch t ấ v i ớ môi trư ng ờ nhanh, sinh trư ng và s ở inh s n ả nhanh, có hình th c di ư nh dư ng ỡ đa d ng. ạ + M t ộ số loài vi sinh v t ậ có th s ể ng ố nh ở ng ữ môi trư ng c ờ c ự đoan. + Quá trình t ng h ổ p ơ và phân gi i ả các ch t ấ vi ở sinh v t ậ t o ạ ra ngu n s ồ n ả ph m ẩ giá trị cho con ngư i ờ . 2. M t ộ s t ố hành t u h ự i n đ ệ i ạ c a công ng ủ h vi ệ sinh v t ậ
a. Trong nông nghi p ệ - Công ngh vi ệ sinh s n xu ả t ấ phân bón: M t ô sô lo i a phân bon vi sinh v t â M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) + Các chế ph m ẩ vi sinh v t ậ có th ể ch a ư m t ộ ho c ặ nhi u ê ch ng ủ vi sinh v t ậ khác nhau đư c ơ ph i ố tr n v ộ i ớ ch t ấ mang ho c ặ ch t ấ h u c ữ đ ơ t ể o phân bón. ạ +Ví d : ụ phân vi sinh c ố đ nh ị đ m ạ , phân vi sinh phân gi i
ả lân, phân vi sinh phân gi i ả cellulose,… + Hi n ệ nay, các nhà khoa h c ọ đa s ử d ng ụ công ngh ệ gene đ ể t o ạ ra các ch ng ủ vi sinh v t ậ có nhi u ê đ c ặ đi m ể t t ố , có kh ả năng c ư ch ế ho c ặ tiêu di t ệ các loài vi sinh v t ậ gây h i ạ trong đ t ấ nh m ă c i ả thi n đ ệ t ấ , tăng năng su t ấ cây tr ng. ồ - Công ngh vi ệ sinh s n xu ả t ấ thu c t ố rừ sâu: M t ô sô lo i a ch ph ê âm thuôc tr s ư âu vi sinh v t â + Sử d ng ụ các chế ph m ẩ vi khu n ẩ có khả năng ti t ế ra ch t ấ đ c ộ di t ệ sâu b nh ệ ho c ặ
nấm kí sinh trên côn trùng đ s ể n ả xu t ấ thu c t ố r s ừ âu vi sinh. + Ví d : ụ thu c ố tr
ừ sâu Bacillus thuringiensis Bio-B di t ệ sâu t , ơ sâu cu n ố lá, sâu xanh, sâu khoang,…; s ử d ng ụ ch ế ph m ẩ n m ấ Nomuraea rileyi đ ể s n ả xu t ấ thu c ố tr ừ sâu diệt các lo i ạ sâu h i ạ rau;… + Hi n ệ nay, các nhà khoa h c ọ đa s ử d ng ụ vi khu n ẩ làm vector chuy n ể gene đ ể t o ạ giống th c v ự t ậ kháng sâu bệnh, nh t ư o
ạ ra giống bông kháng sâu, ch u t ị hu c ố tr c ừ ,… o
b. Trong công nghi p t ệ h c ph ự m ẩ - Sử d ng ụ các vi sinh v t ậ có kh ả năng s n ả xu t ấ sinh kh i ố nhanh đ ể t o ạ ra các nguyên li u ệ trong công nghi p ệ và đ i ờ s ng. ố Ví d : ụ S ử d ng ụ n m ấ men Saccharomyces M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) cerevisiae đ ể s n ả xu t
ấ ethanol dùng làm nhiên li u ệ sinh h c ọ và s n ả xu t ấ protein đ n ơ bào làm th c ư ăn b s ổ ung cho v t ậ nuôi,… - S ử d ng ụ các vi sinh v t ậ lên men đ ể s n ả xu t ấ các lo i ạ rư u, ơ bia, nư c ớ gi i ả khát, th c ự phẩm. Ví d : ụ S d ử ng vi ụ khu n
ẩ Lactococcus lactis đ s ể n ả xuất phomat,… M t ô sô s n ph a âm ng d ư ng vi u sinh v t â trong công nghi p t ê h c ư ph m â c. Trong y h c ọ - Sử d ng ụ công nghệ vi sinh v t ậ để s n ả xu t ấ thu c ố kháng sinh ch a ữ b nh ệ cho ngư i ờ và đ ng ộ v t ậ . Kho ng ả 90 % kháng sinh t ự nhiên đ u ê đư c ơ s n ả xu t ấ t ừ x ạ khu n ẩ và nấm. Ví d : ụ S ử d ng ụ n m
ấ Penicillium chrysogenum đ ể s n ả xu t ấ kháng sinh penicillin đ đi ể u ê tr v ị t ế thư ng nhi ơ m ê khu n,… ẩ - Sử d ng ụ công nghệ vi sinh v t ậ đ ể s n ả xu t ấ hormone ho c ặ vaccine. Ví d : ụ S ử d ng ụ E.coli đ s ể n ả xu t ấ insulin đi u t ê r b ị nh t ệ i u đ ể ư ng,… ờ
Thuôc khang sinh va vaccine
d. Trong xử li ô nhi m
ễ môi trư ng ờ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Sử d ng ụ công nghệ vi sinh v t ậ để xử lí rác th i ả h u ữ cơ giúp b o ả vệ môi trư ng, ờ đồng th i
ờ làm phân bón cho cây tr ng. ồ Ví d : ụ S ử d ng ụ ch ế ph m ẩ EM đ ể x ử lí các bai rác chôn lấp b ng ă phư ng pháp k ơ ị khí,… - S ử d ng ụ công ngh ệ vi sinh v t ậ th x ể l ử í nư c ớ th i ả b ng ă cách phân h y ủ các ch t ấ h u ữ cơ có trong môi trư ng ờ nư c, ớ làm s ch ạ nư c, ớ gi m ả thi u ể ô nhi m ê môi trư ng. ờ Ví d : ụ S ử d ng ụ ch ế ph m ẩ Bio-EM giúp phân h y ủ các ch t ấ h u ữ cơ có trong môi trư ng ờ nư c,… ớ M t ô sô ch ph ê âm sinh h c o x l ư i ô nhi m ê môi trư ng ơ II. M T Ộ S N Ố GÀNH NGH L Ề IÊN QUAN Đ N Ế CÔNG NGH Ệ VI SINH V T Ậ - Công ngh vi ệ sinh v t ậ đa m r ở a nhi u l ê ĩnh v c ngành ngh ự khác nhau, góp ph ê n gi â i ả quy t ế việc làm, thúc đ y s ẩ phát ự tri n ki ể nh t – xa h ế i ộ . - M t ộ s ố ngành ngh ê liên quan đ n ế công ngh ệ vi sinh v t ậ : s n ả xu t ấ (chăn nuôi, tr ng ồ tr t ọ , s n ả xu t ấ th c ự ph m ẩ ,…); chăm sóc s c ư kh e, o ch a ữ b nh ệ (y, dư c) ơ ; x ử lí ô nhi m ê môi trư ng; ờ nghiên c u, qu ư n ả lí các v n đ ấ l ê iên quan đ n công ế ngh vi ệ sinh v t ậ ;… - Vị trí vi c ệ làm liên quan đ n ế công ngh ệ vi sinh v t ậ : kĩ s ư (thi t ế k ế ph n â m m ê , thi t ế k ế và v n ậ hành máy móc, qu n ả lí d ự án có liên quan đ n ế ng ư d ng ụ vi sinh v t ậ ), kĩ thu t ậ viên (làm vi c ệ t i ạ các c ơ s ở y t , ế nhà máy s n ả xu t ấ ,…), chuyên viên t ư v n ấ các vấn đ l ê iên quan đ n ế vi sinh v t ậ , nhà d ch t ị h ê c,… ọ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85