ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) CHỦ Đ 2: LI Ề ÊN XÔ VA CAC NƯ C
Ơ ĐÔNG ÂU (1945 – 1991) LIÊN BANG NGA I. LIÊN XÔ VA CAC NƯ C Ơ ĐÔNG ÂU T N Ư ĂM 1945 Đ N Ê GI A Ư NH N Ư G NĂM 70 1. Liên Xô a) Công cu c ộ khôi ph c ụ kinh tế L
ở iên Xô (1945 - 1950) * Hoàn cảnh l c ị h s : ử - Liên Xô bư c ớ ra kh i ỏ cu c ộ Chi n ế tranh thế gi i ớ thứ hai v i ớ tư thế c a ủ ngư i ờ chi n ế th ng. ắ Nh ng
ư chiến tranh cũng đã gây ra nhi u t ề n ổ thất n ng n ặ c ề ho đất nư c ớ Xô vi t ế . + Hon 27 tri u ệ ngư i ờ ch t ế ; 1710 thành ph , ố h n ơ 70.000 làng m c ạ , g n
ầ 32.000 nhà máy, xí nghi m ệ b t ị àn phá. Đ i ờ s ng nhâ ố
n dân gặp rất nhiều khó khăn. + Các nư c ớ phư ng ơ Tây do Mĩ c m ầ đ u ầ l i ạ theo đu i ổ chính sách ch ng ố c ng, ộ ti n ế hành “Chi n ế
tranh lạnh”, bao vây k nh t ỉ ế Liên Xô. * Nh ng t ữ hành t u ự đạt đư c ợ : - Trư c
ớ tình hình đó, Liên Xô v a ừ ph i ả chú ý đ n ế nhi m ệ vụ c ng ủ cố qu c ố phòng, an ninh v a ừ phải th c ự hi n ệ nhi m ệ vụ hàn g n ắ v t ế thư ng ơ chi n ế tranh và phát tri n ể kinh t . ế V i ớ tinh th n ầ vư t ợ m i ọ khó khăn gian kh , ổ nhân dân Xô vi t ế đã hoàn thành th ng ắ l i ợ k ế ho c
ạ h 5 năm (1946 - 1950) trư c ớ th i ờ hạn 9 tháng. - Liên Xô đã ph c
ụ hồỉ nền sản xuất công nghiệp, năm 1947 đạt m c ứ trư c ớ chi n t ế ranh. - M t ộ số ngành s n ả xu t ấ nông nghi p ệ cũng vư t ợ m c ứ trư c ớ chi n ế tranh, thu nh p ậ qu c ố dân tăng 66% so v i ớ năm 1940 (kế ho c ạ h dự ki n
ế tăng 38%). Năm 1949, Liên Xô chế t o ạ thành công bom nguyên t , ử đánh d u ấ bư c ớ phát tri n ể nhanh chóng c a ủ khoa h c ọ - kĩ thu t ậ Xô vi t ế , phá v ỡ đ c ộ quy n ề vũ khí nguyên tử c a ủ Mĩ. b) Liên Xô ti p ế t c ụ xây d n ự g c ơ s ở v t ậ ch t â - kĩ thu t ậ c a ủ ch
ủ nghĩa xã h i ộ (t
ừ năm 1950 đ n ế n a đ ử u ầ nh n ữ g năm 70). T ừ năm 1950 đ n
ế năm 1975, Liên Xô đã th c ự hi n ệ nhi u ề k ế ho c ạ h dài h n nh ạ m ằ ti p ế t c ụ xây d ng ự c s ơ v
ở ật chất - kĩ thuật c a ủ ch nghĩ ủ a xã h i ộ . - Về công nghi p, ệ đẩy m nh ạ s n ả xu t ấ công nghi p ệ n ng ặ nh ư ch ế t o ạ máy, đi n ệ ỉ c ự , hoá d u, ầ hoá chất, th c ự hi n ệ cơ gi i ớ hoá, đi n ệ khí hoá, hoá h c ọ hoá. Đen n a ử đ u ầ nh ng
ữ năm 70, Liên Xô là cư ng ờ qu c ố công nghi p ệ đ ng t ứ hứ hai trên th gi ế i ớ (sau Mĩ), chi m ế kho ng ả 20% t ng ổ s n l ả ư ng ợ công nghi p ệ toàn thế gi i ớ . - Về nông nghi p, ệ thu đư c ợ nhi u ề thành tích n i ổ bật. Sản lư ng ợ nông ph m ẩ trong nh ng ữ năm 60 tăng trung binh kho ng ả 16%/năm. Nãm 1970, đ t ạ 186 tri u ệ t n ấ ngũ c c ố và năng su t ấ trung bình là 15,6 tạ/ha. - Trong lĩnh v c ự khoa h c ọ - kĩ thu t ậ , Liên Xô giành đư c ợ nhi u ề thành t u ự r c ự r . ỡ Năm 1957, Liên Xô là nư c ớ đ u
ầ tiên phóng thành công v ệ tinh nhân t o.
ạ Năm 1961, phóng con tàu vũ tr ụ Phư ng ơ Đông đ a
ư nhà du hành vũ trụ Ga-ga-rin bay vòng quanh Trái Đ t ấ , mở đ u ầ k ỉnguyên chinh ph c ụ vũ tr ụ c a ủ loài ngư i ờ . - Về mặt xã h i ộ , có nh ng ữ thay đ i ổ rõ r t
ệ . Năm 1971, công nhân chi m ế h n ơ 55% số ngư i ờ lao đ ng ộ trong cả nư c
ớ . Nhân dân Liên Xô có trình đ ộ h c ọ v n ấ cao v i ớ g n ầ 3/4 s ố dân đ t ạ trình đ ộ trung h c ọ và đại h c ọ . c) Tĩnh hình ch n ỉ h tr v ị à ch n
ỉ h sách đoi ngo i ạ c a ủ Li n ề Xô - Từ năm 1950 đ n ế n a ử đ u ầ nh ng
ữ năm 70, nhìn chung tình hình chính trị c a ủ Liên Xô tư ng ơ đ i ố n đ ổ nh. ị - Về đ i ố ngoại: M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) + Th c ự hi n c ệ hính sách đ i ố ngo i ạ hoà bình và tích c c ự ng ủ h phong t ộ rào cách m ng t ạ h gi ế i ớ .
+ Đấu tranh cho hoà bình, an ninh, kiên quy t ế ch ng ố chính sách gây chi n ế xâm lư c ợ c a ủ ch ủ nghĩa đế qu c ố và các thế l c ự phản đ ng. ộ + Giúp đỡ tích c c ự về v t ậ ch t ấ cũng như tinh th n ầ cho các nư c ớ xã hộỉ ch ủ nghĩa trong công cu c ộ xây d ng c ự hủ nghĩa xã hộ . ỉ + Là nư c ớ đi đ u ầ trong vi c ệ ng ủ hộ sự nghi p ệ đ u ấ tranh vì đ c ộ l p ậ dân t c ộ , dân ch ủ và ti n ế b ộ xã h i
ộ . Liên Xô trở thành trụ c t ộ c a ủ hệ th ng ố xã h i ộ chủ nghĩa, là ch ỗ d a
ự cho hoà bình và phong trào cách mạng thế gi i ớ . 2. Cac nư c ơ Đông Âu a) S r ự a đ i ờ c a c ủ ác nư c ớ dân ch n ủ h n
ẫ dân Đông Âu - Trong nh ng ữ năm 1944 - 1945, khi H ng
ồ quân Liên Xô truy kích quân đ i
ộ phát xít qua vùng Đông Âu thì nhân dân và l c ự lư ng ợ cách m ng ạ c ở ác nư c ớ này đã ph i ố h p ợ v i ớ H ng ồ quân tiêu di t ệ b n ọ phát xít, giành chính quy n và ề thành lập Nhà nư c ớ dân chủ nhân dân. + C ng
ộ hoà Nhân dân Ba Lan (22 - 7 - 1944), C ng
ộ hoà Nhân dân Ru-ma-ni (28 - 8 - 1944), C ng ộ
hoà Nhân dân Hung-ga-ri (4 - 4 - 1945), C ng ộ hoà Ti p ệ Kh c ắ (9 - 5 - 1945), C ng ộ hoà Nhân dân Liên
bang Nam Tư (29 - 11 - 1945), C ng
ộ hoà Nhân dân An-ba-ni (11 - 12 - 1945), C ng ộ hoà Nhân dân Bun- ga-ri (15 - 9 - 1946). + Riêng ở Đ c ứ , theo sự thoả thu n ậ gi a ữ ba cư ng ờ qu c ố Liên Xô, Mĩ, Anh t i ạ H i ộ nghị P t ố -xđam (Đ c
ứ ), tháng 9 - 1949, Mĩ, Anh, Pháp th ng ố nh t ấ ba khu v c ự chi m ế đóng, thành l p ậ nư c ớ C ng ộ hoà Liên bang Đ c ứ . Ở ph n
ầ phía Đông, tháng 10 - 1949, Liên Xô giúp các l c ự lư ng ợ dân chủ thành l p ậ nư c ớ C ng hoà ộ Dân ch Đ ủ c ứ . b) Xây d n ự g ch đ ế dân ộ ch n ủ hân dân - Sau khi đư c ợ gi i ả phóng, các nhà nư c ớ ở Đông Âu ti n ế hành cu c ộ c i ả cách dân ch ủ nh m ằ hoàn thành nh ng ữ nhi m ệ vụ c a
ủ cách mạng dân chủ nhân dân. - Nh ng
ữ năm 1947 - 1948, các chính đ ng ả tư s n ả đã ngăn c n, ả phá ho i ạ vi c ệ th c ự hi n ệ nh ng ữ c i ả cách dân chủ tri t ệ đ , ể tranh giành nh ả hư ng ở v i ớ Đ ng ả C ng ộ s n ả và âm m u ư chi m ế đo t ạ toàn bộ chính quyền nh ng không t ư hành. - Các nư c ớ Đông Âu đã ti n ế hành c i ả cách ru ng ộ đ t ấ , qu c ố h u ữ hoá các xí nghi p ệ l n ớ c a ủ t ư b n ả nư c ớ ngoài và trong nư c ớ , th c ự hi n ệ r ng ộ rãi các quy n ề t ự do dân ch , ủ ban hành các đ o ạ lu t ậ v ề chế độ làm vi c ệ , lư ng ơ b ng, ổ nghỉ ngoi theo tinh th n ầ dân ch . ủ Đ n ế kho ng ả nh ng ữ năm 1948 - 1949, các nư c ớ Đông Âu đ u ề l n ầ lư t ợ hoàn thành cách m ng
ạ dân chủ nhân dân và bư c ớ vào th i ờ kì xây d ng ự ch nghĩ ủ a xã h i ộ . c) Công cu c ộ xây d n ự g ch n
ủ ghĩa xã h i ộ c ở c â nư c ớ Đông Âu Từ gi a ữ nh ng ữ năm 50, các nư c ớ Đông Âu ti n ế hành xây d ng ự c ơ s ở v t ậ ch t ấ - kĩ thu t ậ c a ủ ch nghĩ ủ a xã h i ộ v i ớ vi c ệ th c ự hi n ệ các k ế ho c ạ h 5 năm. V i ớ s gi ự úp đ c ỡ ó hi u ệ qu ả c a ủ Liên Xô và s ự c ố g ng ắ vư t ợ bậc c a
ủ nhân dân Đông Âu, trong nh ng
ữ năm 1950 - 1975, các nư c ớ Đông Âu v ề c ơ b n ả đã th c ự hi n t ệ hành công năm k ho ế ạch 5 năm. 3. Quan h h ệ p ơ tac gi a ư cac nư c ơ xa h i ô ch n u ghia a) Quan hệ h p t ợ ác k n ỉ h t ,
ế văn hoá, khoa h c ọ - kĩ thu t ậ : H i ộ đ n ồ g Tư n ơ g tr Ki ợ nh tế (SEV) - Ngày 8 - 1 - 1949, H i ộ đ ng ồ tư ng ơ trợ kinh tế (vi t ế t t ắ là SEV) đư c ợ thành l p ậ g m ồ các nư c ớ :
Liên Xô, An-ba-ni, Ba Lan, Bun-ga-ri, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, Ti p ệ Kh c
ắ ; sau này có thêm các nư c ớ CHDC Đ c ứ (1950), C ng
ộ hoà Nhân dân Mông Cổ (1962), C ng ộ hoà Cu-ba (1972), C ng ộ hoà xã h i ộ M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) chủ nghĩa Vi t ệ Nam (1978). M c ụ đích c a ủ H i ộ đ ng ồ tư ng ơ trợ kinh tế là c ng ủ c , ố hoàn thi n ệ s ự h p ọ tác gi a ữ các nư c ớ xã h i ộ chủ nghĩa, thúc đ y ẩ s ự ti n ế b ộ v ề kinh t ế và kĩ thu t ậ , không ng ng ừ nâng cao m c ứ s ng c ố a ủ các thành viên. -
Trong quá trình hoạt đ ng, kh ộ i ố SEV có nh ng h ữ n c ạ h ế nh
ư “khép kín”, không hoà nh p v ậ i ớ kinh tế thế gi i ớ ... b) Quan h h ệ p t
ợ ác chính tr - q ị uân s : T ạ c ổ h c ứ Hi p ệ ư c ớ Vác-sa-va - Ngày 14-5-1955, các nư c
ớ An-ba-ni, Bà Lan, Bun-ga-ri, CHDC Đ c
ứ , Hung-ga-ri, Liên Xô, Ru-ma- ni, Ti p ệ Kh c ắ đã h p ọ t i ạ Vác-sa-va, tho ả thu n ậ cùng nhau kí Hi p ệ ư c ớ h u ữ ngh ,ị h p ợ tác và tư ng ơ trợ v i ớ th i ờ h n ạ 20 năm nh m
ằ duy trì hoà bình, an ninh châu Âu, c ng ủ c ố tình h u ữ ngh ,ị s ự h p ợ tác và s c ứ mạnh c a ủ các nư c ớ xã h i ộ ch nghĩ ủ a. - V i ớ các hoạt đ ng ộ c a ủ mình, tổ ch c ứ Hi p ệ ư c
ớ Vác-sa-va trở thành m t ộ đ i ố tr ng ọ vớỉ NATO, đóng vai trò quan tr ng ọ trong vi c
ệ giữ gìn hoà bình, an ninh c ở hâu Âu và th gi ế i ớ . c) Quan h h ệ p t ợ ác nhi u ề m t ặ gi a c ữ ác nư c ớ xã h i ộ ch n ủ ghĩa Ngoài các m i ố quan h ệ kinh t ,
ế chính tr ịtrong khuôn kh ổ H i ộ đ ng ồ tư ng ơ tr ợ kinh t ế và t ổ ch c ứ Hi p ệ ư c ớ Vác-sa-va, gi a ữ L ê ỉ n Xô, Trung Qu c ố , các nư c ớ Đông Âu và các nư c ớ xã hộ ỉch ủ nghĩa khác còn có m i ố quan hệ h p ợ tác về nhi u ề m t ặ nh ư văn hoá, khoa h c ọ , giáo d c ụ ... Thông qua các hi p ệ ư c ớ h u ữ nghị và h p ợ tác song phư ng, ơ các nư c ớ xã h i
ộ chủ nghĩa đã tăng cư ng ờ đoàn k t ế , cùng giúp đ ỡ nhau phát triển. II. LIÊN XÔ VA CAC NƯ C Ơ ĐÔNG ÂU T N Ư A Ư SAU NH N Ư G NĂM 70 Đ N Ê NĂM 1991 1. Liên Xô t n ư h n ư g năm 70 đ n ế năm 1991 a)
Tình hình kinh t - xã h ế i ộ - Năm 1973, cu c ộ kh ng ủ ho ng ả d u ầ mỏ nghiêm tr ng ọ bùng n , ổ báo hi u ệ bư c ớ kh i ở đ u ầ c a ủ cu c ộ kh ng ho ủ ảng chung đ i ố v i ớ th gi ế i ớ trên nhi u m ề t ặ chính tr ,ị kinh t , t ế ài chính. - Trong b i ố c nh ả đ y ầ thử thách y ấ , Đ ng ả và Nhà nư c ớ Liên Xô l i ạ cho r ng ằ quan h ệ xã h i ộ chủ nghĩa không ch u ị sự tác đ ng ộ c a ủ cu c ộ kh ng ủ ho ng ả chung toàn thế gi i ớ , h n ơ n a ữ các ngu n ồ tài nguyên c a ủ Liên Xô v n ẫ còn d i ồ dào, nên đã ch m ậ đề ra đư ng ờ ỉ i ố c i ả cách. Trên th c ự t , ế mô hình chủ nghĩa xã h i ộ ở Liên Xô và nh ng ữ cơ chế c a ủ nó về kinh t , ế chính tr ,ị xã h i ộ ch a ứ đ ng ự nh ng ữ thiếu sót, sai l m ầ đư c
ợ tích tụ từ lâu. Nó c n ả trở s ự phát tri n ể c a ủ đ t ấ nư c ớ . Xã h i ộ Xô vi t ế lâm vào tình tr ng ạ thi u
ế dân chủ và công bàng, kỉ cư ng ơ và pháp chế xã h i ộ chủ nghĩa bị vi ph m ạ nghiêm tr ng, ọ tệ nạn xã h i ộ gia tăng, s n ả xu t ấ tăng trư ng ở ch m ậ , năng su t ấ lao đ ng ộ th p, ấ ch t ấ lư ng ợ s n ả
phẩm kém và ngày càng thua kém các nư c ớ phư ng ơ Tây về khoa h c ọ - kĩ thu t ậ . N n ề kinh t ế Liên Xô ngày càng mất cân đ i ố nghiêm tr ng, ọ nợ nư c ớ ngoài và l m ạ phát không ng ng ừ tăng lên. Đ i ờ s ng ố c a ủ
nhân dân gặp nhiều khó khăn, thiếu th n. ố b) Công cu c
ộ cải t (1985 -1991) ổ -
Tháng 3 - 1985, M.Goóc-ba-ch p ố lên n m ắ quy n ề lãnh đ o ạ Đ ng ả và Nhà nư c ớ Liên Xô đã đ a ư ra đư ng l ờ i ố ti n ế hành cải t . ổ + về kinh t , ế đ y ẩ nhanh vi c ệ ng ứ d ng ụ thành t u ự m i ớ về khoa h c ọ - kĩ thu t ậ , đua n n ề kinh t ế phát triển theo chi u ề sâu, đ t ạ m c ứ cao nh t ấ c a ủ thế gi i ớ về năng su t ấ lao đ ng ộ xã h i ộ , ch t ấ lư ng ợ s n ả phẩm và hi u ệ qu , ả xây d ng ự “n n ề kinh t ế th ịtrư ng ờ có đi u ề ti t ế ”, b o ả đ m ả c ơ c u ấ t i ố u ư v ề tính cân đ i ố c a ủ nền kinh tế qu c ố dân th ng nh ố ất. + về chính tr - ị xã h i ộ , mở r ng ộ chế độ tự qu n ả xã h i ộ chủ nghĩa c a ủ nhân dân, c ng ủ cô k ỉlu t ậ và trật t , ự mở r ng
ộ tính công khai phê bình và tự phê bình, b o ả đ m ả m c ứ độ m i ớ vê phúc l i ợ nhân dân, th c ự hi n t ệ ri t ệ đ nguyê ể
n tắc phân phôi theo lao đ ng. ộ M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Qua 6 năm th c ự hi n, ệ do tác đ ng ộ tiêu c c ự c a ủ nh ng ữ sai l m ầ trư c ớ kia, do ch a ư đư c ợ chu n ẩ bị đẩy đủ và nh t ấ là l i ạ m c ắ ph i ả nh ng ữ sai l m ầ m i ớ tr m ầ tr ng ọ h n, ơ nên công cu c ộ c i ả t ổ ngày càng tr c ụ trặc, bế t c ắ và càng r i ờ xa nh ng ữ nguyên t c ắ c a ủ chủ nghĩa xã h i ộ . Đ n ế tháng 12 - 1990, công cu c ộ cải t v ổ ki ề nh t t ế h c ự s t ự hất b i ạ . c) S s ự p đ ụ c ổ a L ủ
iên bang Xô vi t ế - Ngày 19-8-1991, di n ra ễ cu c ộ đ o c ả hính l t ậ đ G ổ oóc-ba-ch p ố do m t ộ s ng ố ư i ờ lãnh đ o ạ Đ ng và ả Nhà nư c ớ Liên Xô ti n ế hành. Cu c ộ đ o c ả hính nhanh chóng b t ị hất b i ạ (21 - 8 -1991). - Sau khi trở l i ạ n m ắ quy n, ề M.Goóc-ba-ch p ố tuyên b ố t ừ ch c ứ T ng ổ Bí th ư Đ ng ả C ng ộ s n ả Liên Xô, yêu cầu gi i ả tán Uỷ ban Trung ư ng ơ Đ ng ả (24 - 8 - 1991). Đ ng ả C ng ộ s n
ả Liên Xô bị đình chỉ
hoạt đ ng (29 - 8 - 1991). Chí ộ nh quy n X ề ô vi t ế trong toàn Liên bang b t ị ê li t ệ . Ch t ỉ rong vài tuần ỉ s ễ au cu c ộ đ o c ả hính, t t ấ c c ả ác nư c ớ c ng hoà ộ , trừ Nga và Ca-d c ắ -xtan, đ u t ề uyên b đ ố c
ộ lập. Ngày 6-9-1991, Qu c ố h i ộ bãi b H ỏ i p ệ ư c
ớ liên bang năm 1922, trao quy n c ề ho các c qua ơ n lâm th i
ờ . Ngày 21 - 12 - 1991, t i ạ Th đô ủ An-ma A-ta (Ca-d c ắ -xtan), 11 nư c ớ c ng ộ hoà kí Hi p ệ ư c ớ về
giải tán Liên bang Xô vi t ế và chính th c ứ thành l p ậ C ng đ ộ ng ồ các qu c ố gia đ c ộ l p (vi ậ t ế t t ắ theo ti ng ế
Nga là SNG). Ngày 25 - 12 - 1991, sau l i ờ tuyên b ố t c ừ h c ứ T ng ổ th ng ố c a ủ M.Goóc-ba-ch p, ố lá c ờ đỏ búa li m ề trên nóc đi n ệ Crem-lin b ịh ạ xu ng, ố đánh d u ấ s ự s p ụ đ ổ c a ủ ch ế đ ộ xã h i ộ ch ủ nghĩa ở Liên Xô và s t ự an v c ỡ a ủ Liên bang C ng ộ hoà xã h i ộ ch nghĩ ủ a Xô vi t ế sau 74 năm t n ồ t i ạ . 2. Cac nư c ơ Đông Âu t n ư a s ư au nh n ư g năm 70 đ n ế năm 1991
a) Tình hình kinh t - xã h ế i ộ - Sau cu c ộ kh ng ủ ho ng ả năng lư ng ợ năm 1973, n n ề kinh t ế các nư c ớ Đông Âu suy gi m ả rõ r t ệ về nh p đ ị t ộ ăng trư ng. ở - Bư c ớ sang nh ng ữ năm 80, các nư c ớ này đ u ề đề ra chi n ế lư c ợ phát tri n ể kinh tế xã h i ộ d a ự trên sự ti n ế bộ về khoa h c ọ - kĩ thu t ậ và chuy n ể m nh ạ n n ề kinh tế sang con đư ng ờ phát tri n ể theo chi u ề sâu. Nh ng ư nh ng c ữ
ố gắng đó không kìm hãm đư c ợ t c ố đ s ộ uy thoái ngày càng tr m ầ tr ng. ọ -
Chính phủ Liên Xô lúc đó cũng đang g p ặ khó khăn trong c i ả t , ổ không giúp đỡ đư c ợ các nư c ớ Đông Âu. Các nư c ớ phư ng ơ Tây l i ợ d ng
ụ tình hình đó đã tăng cư ng ờ nh ả hư ng ở v ề kinh t ế và chính tr , ị t t ư ư ng, ở văn hoá vào các nư c ớ này. - Nhân dân các nư c ớ Đông Âu gi m ả sút lòng tin vào Đ ng ả và Nhà nư c ớ . S ự b t ấ bình c a ủ h ọ ngày
càng tăng lên. Ngay từ cu i ố th p ậ kỉ 70, ở nhi u ề nư c ớ đã x y ả ra nh ng ữ cu c ộ đ u ấ tranh, đình công c a ủ
công nhân và các tầng l p
ớ nhân dân, làm cho tình hình đất nư c ớ không n đ ổ nh. ị b) S s ự p đ ụ c ổ a c ủ
hế độ xã hội ch n ủ ghĩa Đ ở ông Âu - Ở Ba Lan vào cu i
ố năm 1988 sau đó nhanh chóng lan sang các nư c ớ Hung-ga-ri, Ti p ệ Kh c ắ , CHDC Đ c
ứ , Ru-ma-ni, Bun-ga-ri, An-ba-ni. - Biêu hỉ n: ệ + Mít tinh, bi u ể tình, tu n hà ầ nh, bãi công di n ra ễ d n ồ d p, đòi ậ c i ả cách kinh t , t ế h c ự hi n ệ đa nguyên về chính tr , ị ti n ế hành t ng ổ tuy n ể cử tự do mà mũi nh n ọ t n ấ công c a ủ các nhóm đ u ề nh m ằ vào các đảng cầm quyền. + Các thế l c ự ch ng ố phá chủ nghĩa xã h i ộ trong và ngoài nư c ớ ra s c ứ kích đ ng ộ qu n ầ chúng, thúc đẩy các hoạt đ ng l ộ ật đ . ổ + Nh ng ữ ho t ạ đ ng ộ trên đã làm tê li t ệ m i ọ sinh ho t ạ c a ủ đ t ấ nư c ớ , đ y ẩ chế đ ộ xã h i ộ ch ủ nghĩa lâm vào cu c ộ kh ng ho ủ ảng toàn di n. ệ - Nh ng ữ ngư i ờ lãnh đ o ạ các nư c ớ Đông Âu đ u ề l n ầ lư t
ợ tuyên bố từ bỏ quy n ề lãnh đ o ạ c a ủ Đảng C ng s ộ
ản, chấp nhận chế đ đa ộ
nguyên về chính trị và tiến hành t ng ổ tuy n c ể . ử - Cùng v i ớ các sự ki n
ệ trên, ngày 28 - 6 - 1991, H i ộ đ ng ồ tư ng ơ trợ kinh t ế (SEV) tuyên b ố gi i ả M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Trắc nghiệm Liên Xô và các nước Đông Âu (1945-1991) Lịch sử 12
235
118 lượt tải
MUA NGAY ĐỂ XEM TOÀN BỘ TÀI LIỆU
CÁCH MUA:
- B1: Gửi phí vào TK:
0711000255837
- NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR) - B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official ( nhấn vào đây ) để xác nhận thanh toán và tải tài liệu - giáo án
Liên hệ ngay Hotline hỗ trợ: 084 283 45 85
Đề thi được cập nhật liên tục trong gói này từ nay đến hết tháng 6/2023. Chúng tôi đảm bảo đủ số lượng đề đã cam kết hoặc có thể nhiều hơn, tất cả có BẢN WORD, LỜI GIẢI CHI TIẾT và tải về dễ dàng.
Để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút Tải Xuống ở trên!
Thuộc bộ (mua theo bộ để tiết kiệm hơn):
- Tailieugiaovien.com.vn giới thiệu Câu hỏi bài tập và trắc nghiệm Lịch sử thế giới lớp 12 mới nhất nhằm giúp Giáo viên có thêm tài liệu tham khảo ra đề thi môn Lịch sử lớp 12.
- File word có lời giải chi tiết 100%.
- Mua trọn bộ sẽ tiết kiệm hơn tải lẻ 50%.
Đánh giá
4.6 / 5(235 )5
4
3
2
1
Trọng Bình
Tài liệu hay
Giúp ích cho tôi rất nhiều
Duy Trần
Tài liệu chuẩn
Rất thích tài liệu bên VJ soạn (bám sát chương trình dạy)
TÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY MÔN Lịch Sử
Xem thêmTÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY Lớp 12
Xem thêmTài liệu bộ mới nhất
!"#$%&! #!'()*+,-.*++*
!/0!'!'0
1 !"#$%&! #!'()2 !34*+,- !' 0! !'!3456
*1 7"8
a) Công cu c khôi ph c kinh t Liên Xô (1945 - 1950)ộ ụ ế ở
* Hoàn c nh l ch s :ả ị ử
- Liên Xô b c ra kh i cu c Chi n tranh th gi i th hai v i t th c a ng i chi n th ng.ướ ỏ ộ ế ế ớ ứ ớ ư ế ủ ườ ế ắ
Nh ng chi n tranh cũng đã gây ra nhi u t n th t n ng n cho đ t n c Xô vi t.ư ế ề ổ ấ ặ ề ấ ướ ế
+ Hon 27 tri u ng i ch t; 1710 thành ph , h n 70.000 làng m c, g n 32.000 nhà máy, xí nghi mệ ườ ế ố ơ ạ ầ ệ
b tàn phá. Đ i s ng nhân dân g p r t nhi u khó khăn.ị ờ ố ặ ấ ề
+ Các n c ph ng Tây do Mĩ c m đ u l i theo đu i chính sách ch ng c ng, ti n hành “Chi nướ ươ ầ ầ ạ ổ ố ộ ế ế
tranh l nh”, bao vây k nh t Liên Xô.ạ ỉ ế
* Nh ng thành t u đ t đ c:ữ ự ạ ượ
- Tr c tình hình đó, Liên Xô v a ph i chú ý đ n nhi m v c ng c qu c phòng, an ninh v aướ ừ ả ế ệ ụ ủ ố ố ừ
ph i th c hi n nhi m v hàn g n v t th ng chi n tranh và phát tri n kinh t . V i tinh th n v tả ự ệ ệ ụ ắ ế ươ ế ể ế ớ ầ ượ
m i khó khăn gian kh , nhân dân Xô vi t đã hoàn thành th ng l i k ho ch 5 năm (1946 - 1950) tr cọ ổ ế ắ ợ ế ạ ướ
th i h n 9 tháng.ờ ạ
- Liên Xô đã ph c h n n s n xu t công nghi p, năm 1947 đ t m c tr c chi n tranh.ụ ồỉ ề ả ấ ệ ạ ứ ướ ế
- M t s ngành s n xu t nông nghi p cũng v t m c tr c chi n tranh, thu nh p qu c dân tăngộ ố ả ấ ệ ượ ứ ướ ế ậ ố
66% so v i năm 1940 (k ho ch d ki n tăng 38%). Năm 1949, Liên Xô ch t o thành công bomớ ế ạ ự ế ế ạ
nguyên t , đánh d u b c phát tri n nhanh chóng c a khoa h c - kĩ thu t Xô vi t, phá v đ c quy nử ấ ướ ể ủ ọ ậ ế ỡ ộ ề
vũ khí nguyên t c a Mĩ.ử ủ
b) Liên Xô ti p t c xây d ng c s v t ch t - kĩ thu t c a ch nghĩa xã h i (t năm 1950 đ nế ụ ự ơ ở ậ â ậ ủ ủ ộ ừ ế
n a đ u nh ng năm 70).ử ầ ữ
T năm 1950 đ n năm 1975, Liên Xô đã th c hi n nhi u k ho ch dài h n nh m ti p t c xây d ngừ ế ự ệ ề ế ạ ạ ằ ế ụ ự
c s v t ch t - kĩ thu t c a ch nghĩa xã h i.ơ ở ậ ấ ậ ủ ủ ộ
- V công nghi p, đ y m nh s n xu t công nghi p n ng nh ch t o máy, đi n c, hoá d u, hoáề ệ ẩ ạ ả ấ ệ ặ ư ế ạ ệ ỉự ầ
ch t, th c hi n c gi i hoá, đi n khí hoá, hoá h c hoá. Đen n a đ u nh ng năm 70, Liên Xô là c ngấ ự ệ ơ ớ ệ ọ ử ầ ữ ườ
qu c công nghi p đ ng th hai trên th gi i (sau Mĩ), chi m kho ng 20% t ng s n l ng công nghi pố ệ ứ ứ ế ớ ế ả ổ ả ượ ệ
toàn th gi i.ế ớ
- V nông nghi p, thu đ c nhi u thành tích ề ệ ượ ề n i ổ b t. S n l ng nông ph m trong nh ng năm 60ậ ả ượ ẩ ữ
tăng trung binh kho ng 16%/năm. Nãm 1970, đ t 186 tri u t n ngũ c c và năng su t trung bình là 15,6ả ạ ệ ấ ố ấ
t /ha.ạ
- Trong lĩnh v c khoa h c - kĩ thu t, Liên Xô giành đ c nhi u thành t u r c r . Năm 1957, Liênự ọ ậ ượ ề ự ự ỡ
Xô là n c đ u tiên phóng thành công v tinh nhân t o. Năm 1961, phóng con tàu vũ tr Ph ng Đôngướ ầ ệ ạ ụ ươ
đ a nhà du hành vũ tr Ga-ga-rin bay vòng quanh Trái Đ t, m đ u k nguyên chinh ph c vũ tr c aư ụ ấ ở ầ ỉ ụ ụ ủ
loài ng i.ườ
- V m t xã h i, có nh ng thay đ i rõ r t. Năm 1971, công nhân chi m h n 55% s ng i laoề ặ ộ ữ ổ ệ ế ơ ố ườ
đ ng trong c n c. Nhân dân Liên Xô có trình đ h c v n cao v i g n 3/4 s dân đ t trình đ trungộ ả ướ ộ ọ ấ ớ ầ ố ạ ộ
h c và đ i h c.ọ ạ ọ
c) Tĩnh hình ch nh tr và ch nh sách đoi ngo i c a Li n Xôỉ ị ỉ ạ ủ ề
- T năm 1950 đ n n a đ u nh ng năm 70, nhìn chung tình hình chính tr c a Liên Xô t ng đ iừ ế ử ầ ữ ị ủ ươ ố
n đ nh.ổ ị
- V đ i ngo i:ề ố ạ
4 7 96:,:;,-:-
+ Th c hi n chính sách đ i ngo i hoà bình và tích c c ng h phong trào cách m ng th gi i.ự ệ ố ạ ự ủ ộ ạ ế ớ
+ Đ u tranh cho hoà bình, an ninh, kiên quy t ch ng chính sách gây chi n xâm l c c a ch nghĩaấ ế ố ế ượ ủ ủ
đ qu c và các th l c ph n đ ng.ế ố ế ự ả ộ
+ Giúp đ tích c c v v t ch t cũng nh tinh th n cho các n c xã h ch nghĩa trong công cu cỡ ự ề ậ ấ ư ầ ướ ộỉ ủ ộ
xây d ng ch nghĩa xã h .ự ủ ộỉ
+ Là n c đi đ u trong vi c ng h s nghi p đ u tranh vì đ c l p dân t c, dân ch và ti n b xãướ ầ ệ ủ ộ ự ệ ấ ộ ậ ộ ủ ế ộ
h i. Liên Xô tr thành tr c t c a h th ng xã h i ch nghĩa, là ch d a cho hoà bình và phong tràoộ ở ụ ộ ủ ệ ố ộ ủ ỗ ự
cách m ng th gi i.ạ ế ớ
1 < 8(
a) S ra đ i c a các n c dân ch nh n dân Đông Âuự ờ ủ ướ ủ ẫ
- Trong nh ng năm 1944 - 1945, khi H ng quân Liên Xô truy kích quân đ i phát xít qua vùng Đôngữ ồ ộ
Âu thì nhân dân và l c l ng cách m ng các n c này đã ph i h p v i H ng quân tiêu di t b n phátự ượ ạ ở ướ ố ợ ớ ồ ệ ọ
xít, giành chính quy n và thành l p Nhà n c dân ch nhân dân.ề ậ ướ ủ
+ C ng hoà Nhân dân Ba Lan (22 - 7 - 1944), C ng hoà Nhân dân Ru-ma-ni (28 - 8 - 1944), C ngộ ộ ộ
hoà Nhân dân Hung-ga-ri (4 - 4 - 1945), C ng hoà Ti p Kh c (9 - 5 - 1945), C ng hoà Nhân dân Liênộ ệ ắ ộ
bang Nam T (29 - 11 - 1945), C ng hoà Nhân dân An-ba-ni (11 - 12 - 1945), C ng hoà Nhân dân Bun-ư ộ ộ
ga-ri (15 - 9 - 1946).
+ Riêng Đ c, theo s tho thu n gi a ba c ng qu c Liên Xô, Mĩ, Anh t i H i ngh P t-xđamở ứ ự ả ậ ữ ườ ố ạ ộ ị ố
(Đ c), tháng 9 - 1949, Mĩ, Anh, Pháp th ng nh t ba khu v c chi m đóng, thành l p n c C ng hoàứ ố ấ ự ế ậ ướ ộ
Liên bang Đ c. ph n phía Đông, tháng 10 - 1949, Liên Xô giúp các l c l ng dân ch thành l pứ Ở ầ ự ượ ủ ậ
n c C ng hoà Dân ch Đ c.ướ ộ ủ ứ
b) Xây d ng ch đ dân ch nhân dânự ế ộ ủ
- Sau khi đ c gi i phóng, các nhà n c Đông Âu ti n hành cu c c i cách dân ch nh m hoànượ ả ướ ở ế ộ ả ủ ằ
thành nh ng nhi m v c a cách m ng dân ch nhân dân.ữ ệ ụ ủ ạ ủ
- Nh ng năm 1947 - 1948, các chính đ ng t s n đã ngăn c n, phá ho i vi c th c hi n nh ng c iữ ả ư ả ả ạ ệ ự ệ ữ ả
cách dân ch tri t đ , tranh giành nh h ng v i Đ ng C ng s n và âm m u chi m đo t toàn bủ ệ ể ả ưở ớ ả ộ ả ư ế ạ ộ
chính quy n nh ng không thành.ề ư
- Các n c Đông Âu đã ti n hành c i cách ru ng đ t, qu c h u hoá các xí nghi p l n c a t b nướ ế ả ộ ấ ố ữ ệ ớ ủ ư ả
n c ngoài và trong n c, th c hi n r ng rãi các quy n t do dân ch , ban hành các đ o lu t v chướ ướ ự ệ ộ ề ự ủ ạ ậ ề ế
đ làm vi c, l ng b ng, ngh ngoi theo tinh th n dân ch . Đ n kho ng nh ng năm 1948 - 1949, cácộ ệ ươ ổ ỉ ầ ủ ế ả ữ
n c Đông Âu đ u l n l t hoàn thành cách m ng dân ch nhân dân và b c vào th i kì xây d ngướ ề ầ ượ ạ ủ ướ ờ ự
ch nghĩa xã h i.ủ ộ
c) Công cu c xây d ng ch nghĩa xã h i c c n c Đông Âuộ ự ủ ộ ở â ướ
T gi a nh ng năm 50, các n c Đông Âu ti n hành xây d ng c s v t ch t - kĩ thu t c a ch nghĩaừ ữ ữ ướ ế ự ơ ở ậ ấ ậ ủ ủ
xã h i v i vi c th c hi n các k ho ch 5 năm. V i s giúp đ có hi u qu c a Liên Xô và s c g ngộ ớ ệ ự ệ ế ạ ớ ự ỡ ệ ả ủ ự ố ắ
v t b c c a nhân dân Đông Âu, trong nh ng năm 1950 - 1975, các n c Đông Âu v c b n đã th cượ ậ ủ ữ ướ ề ơ ả ự
hi n thành công năm k ho ch 5 năm.ệ ế ạ
;1 = >< < ? @
a) Quan h h p tác k nh t , văn hoá, khoa h c - kĩ thu t: H i đ ng T ng ệ ợ ỉ ế ọ ậ ộ ồ ươ tr Kinh t (SEV)ợ ế
- Ngày 8 - 1 - 1949, H i đ ng t ng tr kinh t (vi t t t là SEV) đ c thành l p g m các n c:ộ ồ ươ ợ ế ế ắ ượ ậ ồ ướ
Liên Xô, An-ba-ni, Ba Lan, Bun-ga-ri, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, Ti p Kh c; sau này có thêm các n cệ ắ ướ
CHDC Đ c (1950), C ng hoà Nhân dân Mông C (1962), C ng hoà Cu-ba (1972), C ng hoà xã h iứ ộ ổ ộ ộ ộ
4 7 96:,:;,-:-
ch nghĩa Vi t Nam (1978). M c đích c a H i đ ng t ng tr kinh t là c ng c , hoàn thi n s h pủ ệ ụ ủ ộ ồ ươ ợ ế ủ ố ệ ự ọ
tác gi a các n c xã h i ch nghĩa, thúc đ y s ti n b v kinh t và kĩ thu t, không ng ng nâng caoữ ướ ộ ủ ẩ ự ế ộ ề ế ậ ừ
m c s ng c a các thành viên.ứ ố ủ
- Trong quá trình ho t đ ng, kh i SEV có nh ng h n ch nh “khép kín”, không hoà nh p v i kinhạ ộ ố ữ ạ ế ư ậ ớ
t th gi i...ế ế ớ
b) Quan h h p tác chính tr - quân s : T ch c Hi p c Vác-sa-vaệ ợ ị ạ ổ ứ ệ ướ
- Ngày 14-5-1955, các n c An-ba-ni, Bà Lan, Bun-ga-ri, CHDC Đ c, Hung-ga-ri, Liên Xô, Ru-ma-ướ ứ
ni, Ti p Kh c đã h p t i Vác-sa-va, tho thu n cùng nhau kí Hi p c h u ngh , h p tác và t ng trệ ắ ọ ạ ả ậ ệ ướ ữ ị ợ ươ ợ
v i th i h n 20 năm nh m duy trì hoà bình, an ninh châu Âu, c ng c tình h u ngh , s h p tác và s cớ ờ ạ ằ ủ ố ữ ị ự ợ ứ
m nh c a các n c xã h i ch nghĩa.ạ ủ ướ ộ ủ
- V i các ho t đ ng c a mình, t ch c Hi p c Vác-sa-va tr thành m t đ i tr ng v NATO,ớ ạ ộ ủ ổ ứ ệ ướ ở ộ ố ọ ớỉ
đóng vai trò quan tr ng trong vi c gi gìn hoà bình, an ninh châu Âu và th gi i.ọ ệ ữ ở ế ớ
c) Quan h h p tác nhi u m t gi a các n c xã h i ch nghĩaệ ợ ề ặ ữ ướ ộ ủ
Ngoài các m i quan h kinh t , chính tr trong khuôn kh H i đ ng t ng tr kinh t và t ch c Hi pố ệ ế ị ổ ộ ồ ươ ợ ế ổ ứ ệ
c Vác-sa-va, gi a L ên Xô, Trung Qu c, các n c Đông Âu và các n c xã h ch nghĩa khác cònướ ữ ỉ ố ướ ướ ộỉ ủ
có m i quan h h p tác v nhi u m t nh văn hoá, khoa h c, giáo d c... Thông qua các hi p c h uố ệ ợ ề ề ặ ư ọ ụ ệ ướ ữ
ngh và h p tác song ph ng, các n c xã h i ch nghĩa đã tăng c ng đoàn k t, cùng giúp đ nhauị ợ ươ ướ ộ ủ ườ ế ỡ
phát tri n.ể
1 !"#$%&! #!'()2 ! 0A0)! !'!3456 !!34*++*
*1 7"8 B56 B*++*
a) Tình hình kinh t - xã h iế ộ
- Năm 1973, cu c kh ng ho ng d u m nghiêm tr ng bùng n , báo hi u b c kh i đ u c a cu cộ ủ ả ầ ỏ ọ ổ ệ ướ ở ầ ủ ộ
kh ng ho ng chung đ i v i th gi i trên nhi u m t chính tr , kinh t , tài chính.ủ ả ố ớ ế ớ ề ặ ị ế
- Trong b i c nh đ y th thách y, Đ ng và Nhà n c Liên Xô l i cho r ng quan h xã h i chố ả ầ ử ấ ả ướ ạ ằ ệ ộ ủ
nghĩa không ch u s tác đ ng c a cu c kh ng ho ng chung toàn th gi i, h n n a các ngu n tàiị ự ộ ủ ộ ủ ả ế ớ ơ ữ ồ
nguyên c a Liên Xô v n còn d i dào, nên đã ch m đ ra đ ng i c i cách. Trên th c t , mô hìnhủ ẫ ồ ậ ề ườ ỉố ả ự ế
ch nghĩa xã h i Liên Xô và nh ng c ch c a nó v kinh t , chính tr , xã h i ch a đ ng nh ngủ ộ ở ữ ơ ế ủ ề ế ị ộ ứ ự ữ
thi u sót, sai l m đ c tích t t lâu. Nó c n tr s phát tri n c a đ t n c. Xã h i Xô vi t lâm vàoế ầ ượ ụ ừ ả ở ự ể ủ ấ ướ ộ ế
tình tr ng thi u dân ch và công bàng, k c ng và pháp ch xã h i ch nghĩa b vi ph m nghiêmạ ế ủ ỉ ươ ế ộ ủ ị ạ
tr ng, t n n xã h i gia tăng, s n xu t tăng tr ng ch m, năng su t lao đ ng th p, ch t l ng s nọ ệ ạ ộ ả ấ ưở ậ ấ ộ ấ ấ ượ ả
ph m kém và ngày càng thua kém các n c ph ng Tây v khoa h c - kĩ thu t. N n kinh t Liên Xôẩ ướ ươ ề ọ ậ ề ế
ngày càng m t cân đ i nghiêm tr ng, n n c ngoài và l m phát không ng ng tăng lên. Đ i s ng c aấ ố ọ ợ ướ ạ ừ ờ ố ủ
nhân dân g p nhi u khó khăn, thi u th n.ặ ề ế ố
b) Công cu c c i t (1985 -1991)ộ ả ổ
- Tháng 3 - 1985, M.Goóc-ba-ch p lên n m quy n lãnh đ o Đ ng và Nhà n c Liên Xô đã đ a raố ắ ề ạ ả ướ ư
đ ng l i ti n hành c i t .ườ ố ế ả ổ
+ v kinh t , đ y nhanh vi c ng d ng thành t u m i v khoa h c - kĩ thu t, đua n n kinh t phátề ế ẩ ệ ứ ụ ự ớ ề ọ ậ ề ế
tri n theo chi u sâu, đ t m c cao nh t c a th gi i v năng su t lao đ ng xã h i, ch t l ng s nể ề ạ ứ ấ ủ ế ớ ề ấ ộ ộ ấ ượ ả
ph m và hi u qu , xây d ng “n n kinh t th tr ng có đi u ti t”, b o đ m c c u t i u v tính cânẩ ệ ả ự ề ế ị ườ ề ế ả ả ơ ấ ố ư ề
đ i c a n n kinh t qu c dân th ng nh t.ố ủ ề ế ố ố ấ
+ v chính tr -xã h i, m r ng ch đ t qu n xã h i ch nghĩa c a nhân dân, c ng cô k lu t vàề ị ộ ở ộ ế ộ ự ả ộ ủ ủ ủ ỉ ậ
tr t t , m r ng tính công khai phê bình và t phê bình, b o đ m m c đ m i vê phúc l i nhân dân,ậ ự ở ộ ự ả ả ứ ộ ớ ợ
th c hi n tri t đ nguyên t c phân phôi theo lao đ ng.ự ệ ệ ể ắ ộ
4 7 96:,:;,-:-
Qua 6 năm th c hi n, do tác đ ng tiêu c c c a nh ng sai l m tr c kia, do ch a đ c chu n bự ệ ộ ự ủ ữ ầ ướ ư ượ ẩ ị
đ y đ và nh t là l i m c ph i nh ng sai l m m i tr m tr ng h n, nên công cu c c i t ngày càngẩ ủ ấ ạ ắ ả ữ ầ ớ ầ ọ ơ ộ ả ổ
tr c tr c, b t c và càng r i xa nh ng nguyên t c c a ch nghĩa xã h i. Đ n tháng 12 - 1990, côngụ ặ ế ắ ờ ữ ắ ủ ủ ộ ế
cu c c i t v kinh t th c s th t b i.ộ ả ổ ề ế ự ự ấ ạ
c) S s p đ c a Liên bang Xô vi tự ụ ổ ủ ế
- Ngày 19-8-1991, di n ra cu c đ o chính l t đ Goóc-ba-ch p do m t s ng i lãnh đ o Đ ng vàễ ộ ả ậ ổ ố ộ ố ườ ạ ả
Nhà n c Liên Xô ti n hành. Cu c đ o chính nhanh chóng b th t b i (21 - 8 -1991).ướ ế ộ ả ị ấ ạ
- Sau khi tr l i n m quy n, M.Goóc-ba-ch p tuyên b t ch c T ng Bí th Đ ng C ng s n Liênở ạ ắ ề ố ố ừ ứ ổ ư ả ộ ả
Xô, yêu c u gi i tán U ban Trung ng Đ ng (24 - 8 - 1991). Đ ng C ng s n Liên Xô b đình chầ ả ỷ ươ ả ả ộ ả ị ỉ
ho t đ ng (29 - 8 - 1991). Chính quy n Xô vi t trong toàn Liên bang b tê li t.ạ ộ ề ế ị ệ
Ch trong vài tu n sau cu c đ o chính, t t c các n c c ng hoà, tr Nga và Ca-d c-xtan, đ u tuyênỉ ầ ỉễ ộ ả ấ ả ướ ộ ừ ắ ề
b đ c l p. Ngày 6-9-1991, Qu c h i bãi b Hi p c liên bang năm 1922, trao quy n cho các c quanố ộ ậ ố ộ ỏ ệ ướ ề ơ
lâm th i. Ngày 21 - 12 - 1991, t i Th đô An-ma A-ta (Ca-d c-xtan), 11 n c c ng hoà kí Hi p c vờ ạ ủ ắ ướ ộ ệ ướ ề
gi i tán Liên bang Xô vi t và chính th c thành l p C ng đ ng các qu c gia đ c l p (vi t t t theo ti ngả ế ứ ậ ộ ồ ố ộ ậ ế ắ ế
Nga là SNG). Ngày 25 - 12 - 1991, sau l i tuyên b t ch c T ng th ng c a M.Goóc-ba-ch p, lá c đờ ố ừ ứ ổ ố ủ ố ờ ỏ
búa li m trên nóc đi n Crem-lin b h xu ng, đánh d u s s p đ c a ch đ xã h i ch nghĩa Liênề ệ ị ạ ố ấ ự ụ ổ ủ ế ộ ộ ủ ở
Xô và s tan v c a Liên bang C ng hoà xã h i ch nghĩa Xô vi t sau 74 năm t n t i.ự ỡ ủ ộ ộ ủ ế ồ ạ
1 < 8( C B56 B*++*
a) Tình hình kinh t - xã h iế ộ
- Sau cu c kh ng ho ng năng l ng năm 1973, n n kinh t các n c Đông Âu suy gi m rõ r t vộ ủ ả ượ ề ế ướ ả ệ ề
nh p đ tăng tr ng.ị ộ ưở
- B c sang nh ng năm 80, các n c này đ u đ ra chi n l c phát tri n kinh t xã h i d a trênướ ữ ướ ề ề ế ượ ể ế ộ ự
s ti n b v khoa h c - kĩ thu t và chuy n m nh n n kinh t sang con đ ng phát tri n theo chi uự ế ộ ề ọ ậ ể ạ ề ế ườ ể ề
sâu. Nh ng nh ng c g ng đó không kìm hãm đ c t c đ suy thoái ngày càng tr m tr ng.ư ữ ố ắ ượ ố ộ ầ ọ
- Chính ph Liên Xô lúc đó cũng đang g p khó khăn trong c i t , không giúp đ đ c các n củ ặ ả ổ ỡ ượ ướ
Đông Âu. Các n c ph ng Tây l i d ng tình hình đó đã tăng c ng nh h ng v kinh t và chínhướ ươ ợ ụ ườ ả ưở ề ế
tr , t t ng, văn hoá vào các n c này.ị ư ưở ướ
- Nhân dân các n c Đông Âu gi m sút lòng tin vào Đ ng và Nhà n c. S b t bình c a h ngàyướ ả ả ướ ự ấ ủ ọ
càng tăng lên. Ngay t cu i th p k 70, nhi u n c đã x y ra nh ng cu c đ u tranh, đình công c aừ ố ậ ỉ ở ề ướ ả ữ ộ ấ ủ
công nhân và các t ng l p nhân dân, làm cho tình hình đ t n c không n đ nh.ầ ớ ấ ướ ổ ị
b) S s p đ c a ch đ xã h i ch nghĩa Đông Âuự ụ ổ ủ ế ộ ộ ủ ở
- Ba Lan vào cu i năm 1988 sau đó nhanh chóng lan sang các n c Hung-ga-ri, Ti p Kh c,Ở ố ướ ệ ắ
CHDC Đ c, Ru-ma-ni, Bun-ga-ri, An-ba-ni.ứ
- Bi u h n:ê ỉệ
+ Mít tinh, bi u tình, tu n hành, bãi công di n ra d n d p, đòi c i cách kinh t , th c hi n đa nguyênể ầ ễ ồ ậ ả ế ự ệ
v chính tr , ti n hành t ng tuy n c t do mà mũi nh n t n công c a các nhóm đ u nh m vào cácề ị ế ổ ể ử ự ọ ấ ủ ề ằ
đ ng c m quy n.ả ầ ề
+ Các th l c ch ng phá ch nghĩa xã h i trong và ngoài n c ra s c kích đ ng qu n chúng, thúcế ự ố ủ ộ ướ ứ ộ ầ
đ y các ho t đ ng l t đ .ẩ ạ ộ ậ ổ
+ Nh ng ho t đ ng trên đã làm tê li t m i sinh ho t c a đ t n c, đ y ch đ xã h i ch nghĩaữ ạ ộ ệ ọ ạ ủ ấ ướ ẩ ế ộ ộ ủ
lâm vào cu c kh ng ho ng toàn di n.ộ ủ ả ệ
- Nh ng ng i lãnh đ o các n c Đông Âu đ u l n l t tuyên b t b quy n lãnh đ o c aữ ườ ạ ướ ề ầ ượ ố ừ ỏ ề ạ ủ
Đ ng C ng s n, ch p nh n ch đ đa nguyên v chính tr và ti n hành t ng tuy n c .ả ộ ả ấ ậ ế ộ ề ị ế ổ ể ử
- Cùng v i các s ki n trên, ngày 28 - 6 - 1991, H i đ ng t ng tr kinh t (SEV) tuyên b gi iớ ự ệ ộ ồ ươ ợ ế ố ả
4 7 96:,:;,-:-
th , ngày 1 - 7 -1991, t ch c Hi p c Vác-sa-va ch m d t ho t đ ng.ể ổ ứ ệ ướ ấ ứ ạ ộ
cNguyên nhân s p đ c a ch đ xã h i ch nghĩa Liên Xô và Đông Âuụ ổ ủ ế ộ ộ ủ ở
- M t là, thi u tôn tr ng đ y đ các quy lu t phát tri n khách quan v kinh t - xã h i.ộ ế ọ ầ ủ ậ ể ề ế ộ
- Hai là, không b t k p s phát tri n c a cu c cách m ng khoa h c - kĩ thu t hi n đ i, đ a t iắ ị ự ể ủ ộ ạ ọ ậ ệ ạ ư ớ
kh ng ho ng v kinh t - xã h i.ủ ả ề ế ộ
- Ba là, khi ti n hành c i t l i ph m sai l m trên nhi u m t, làm cho kh ng ho ng càng thêmế ả ổ ạ ạ ầ ề ặ ủ ả
n ng n .ặ ề
B n là, ho t đ ng ch ng phá c a các th l c thù đ ch trong và ngoài n c có tác đ ng không nh làmố ạ ộ ố ủ ế ự ị ướ ộ ỏ
cho tình hình càng thêm r i lo n.ố ạ
1 !/0!'!'02 !34*++* !!34666
- V kinh t , t năm 1992, Chính ph Nga đ ra c ng lĩnh t nhân hoá n n kinh t n c Nga, cề ế ừ ủ ề ươ ư ề ế ướ ố
g ng đ a đ t n c đi vào kinh t th tr ng.ắ ư ấ ướ ế ị ườ
- V chính tr , sau m t th i gian đ u tranh gay g t gi a các đ ng phái, tháng 12 - 1993 b n Hi nề ị ộ ờ ấ ắ ữ ả ả ế
pháp c a Liên bang Nga đ c ban hành.ủ ượ
- V m t đ i ngo i, trong nh ng năm 1992 - 1993, n c Nga theo đu i chính sách đ i ngo iề ặ ố ạ ữ ướ ổ ố ạ
“đ nh h ng Đ i Tây D ng”, ng v các c ng qu c ph ng Tây v i hi v ng giành đ c sị ướ ạ ươ ả ề ườ ố ươ ớ ọ ượ ự
ng h v chính tr và s vi n tr v kinh t .ủ ộ ề ị ự ệ ợ ề ế
- T đ u năm 2000, chính ph c a T ng th ng Pu-tin c g ng phát tri n kinh t , c ng c nhàừ ầ ủ ủ ổ ố ố ắ ể ế ủ ố
n c pháp quy n, n đ nh tình hình xã h i và nâng cao v th qu c t c a n c Nga.ướ ề ổ ị ộ ị ế ố ế ủ ướ
() 2D !' 4
*A E < F G94@ ?
H 7"8I
01 Ti n hành bao vây kinh t .ế ế
01 Gây cu c “Chi n tranh l nh”.ộ ế ạ
/1 Đ y m nh chi n tranh t ng l c.ẩ ạ ế ổ ự
1 Lôi kéo các n c đ ng minh ch ng l i Liên Xôướ ồ ố ạ
2 B*+,JK*+-67"8? 9 HE98 G
@? I
01 Hoàn thành th ng l i k ho ch 5 năm khôi ph c kinh t .ắ ợ ế ạ ụ ế
01 Phóng thành công v tinh nhân t o c a Trái Đ t.ệ ạ ủ ấ
/1 Xây d ng c s v t ch t- kĩ thu t c a ch nghĩa xã h .ự ơ ở ậ ấ ậ ủ ủ ộỉ
1 Thành l p Liên bang C ng hòa xã h i ch nghĩa Xô vi t.ậ ộ ộ ủ ế
; !B*+,+?G 9 C 7"8 C L 9I! ! " # $ %
01 Liên Xô phóng thành công v tinh nhân t o.ệ ạ
01 Liên Xô đ p tan âm m u th c hi n cu c “Chi n tranh l nh” c a Mĩ.ậ ư ự ệ ộ ế ạ ủ
/1 Liên Xô th c hi n đ c nhi u k ho ch dài h n.ự ệ ượ ề ế ạ ạ
1 Liên Xô ch t o thành công bom nguyên t .ế ạ ử
,2E9<G 9M9CAL G
!" 7"8 B*+,- B56&
N i dungộ Đ S
4 7 96:,:;,-:-