Đề cương ôn tập Giữa kì 1 Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo

ĐỀ CƯƠNG NỘI DUNG ÔN TẬP KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 20…. – 20….
MÔN NGỮ VĂN 12 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
I. NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ÔN TẬP
A. Phần 1: Nội dung kiến thức cần ôn tập 1. Văn bản:
- Nhận biết được một số đặc điểm cơ bản của phong cách cổ điển lãng mạn qua các tác
phẩm thơ trữ tình tiêu biểu.
- Biết đánh giá, phê bình văn bản dựa trên trải nghiệm và quan điểm của người đọc.
- Vận dụng được kiến thức về lịch sử văn học và kĩ năng tra cứu để sắp xếp một số tác
phẩm, tác giả lớn theo tiến trình lịch sử văn học; biết đặt tác phẩm trong bối cảnh sáng
tác và bối cảnh hiện tại để có đánh giá phù hợp.
- Nhận biết được một số đặc điểm cơ bản của phong cách hiện thực và lãng mạn qua các
tác phẩm văn học tiêu biểu đã học.
- Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, sự kiện, ngôi kể, điểm nhìn, nhân vật và mối quan
hệ của chúng trong tính chỉnh thể của truyện; đánh giá được vai trò của những chi tiết
quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản.
- Phân tích và đánh giá được giá trị nhận thức, giáo dục và thẩm mĩ của tác phẩm; phát
hiện được các giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh từ văn bản a. Phong cách Nội dung Kiến thức 1. Khái niệm
Phong cách là một tập hợp những nét độc đáo tương đối ổn định có
giá trị thẩm mĩ trong sáng tác của một tác giả (phong cách tác giả),
một trường phái văn học (phong cách trường phái), một thời đại
(phong cách thời đại), hay một nền văn học (phong cách dân tộc).
- Đặc trưng phong cách được tạo thành từ quan niệm (cái nhìn) riêng
về thế giới, con người, thể hiện quan hệ thống đề tài; tư tưởng, cảm
hứng; hình tượng nhân vật và các thủ pháp nghệ thuật được ưa 1 chuộng.
b. Các loại hình phong cách Loại hình
Phong cách cổ điển Phong cách lãng mạn
Phong cách hiện thực Phân loại
Đề cao tính chất khuôn Đề cao cảm xúc và trí Phong cách nghệ thuật
mẫu, chuẩn mực về tư tưởng tượng của con chú trọng việc khắc họa
tưởng (đạo lí, lí tưởng người, có khuynh chính xác, tỉ mỉ những
sống,…) và nghệ thuật hướng phá vỡ các quy bức tranh chân thực về
(những quy định về thể phạm nhằm giải phóng cuộc sống, môi trường,
loại, với hệ thống ngôn con người cá nhân bộc xã hội với cảm hứng phê
1. Đặc điểm từ tao nhã, hình ảnh ước lộ cá tính một cách tự phán, bóc trần và phủ
lệ tượng trưng, sử dụng do nhất.
nhận thực tại. Đề tài gắn
nhiều điển tích, điển cố,
với cuộc sống hằng ngày, …). nhân vật thường điển hình cho một hoàn cảnh, một tính cách, một số phận trong xã hội. 2. Ảnh
Ở Trung Quốc và Việt Ở Việt Nam, phong Ở Việt Nam, phong cách hưởng ở
Nam, phong cách cổ điển cách lãng mạn phát triển hiện thực cũng phát triển Việt Nam
gần với quan niệm “thiên thành một trào lưu lớn thành một trào lưu lớn
nhân hợp nhất” (con vào khoảng những năm song song với trào lưu
người và trời đất là một), 1930 – 1945 với phong lãng mạn vào khoảng
hệ thống ngôn ngữ giàu trào Thơ mới (Thế Lữ, những năm 1930 – 1945
tính ước lệ, giàu điển Xuân Diệu, Huy Cận, với các tác giả Ngô Tất
tích, điển cố. Thơ ca đời Hàn Mặc Tử, Nguyễn Tố, Nguyễn Công Hoan,
Đường (Trung Quốc) và Bính,…), văn xuôi của Vũ Trọng Phụng, Nam
đa số thơ trung đại Việt Tự lực văn đoàn (Khái Cao,… Trào lưu này gắn
Nam là đại diện của Hưng, Nhất Linh, với những bức tranh xã 2 phong cách này.
Hoàng Đạo, Thạch hội chân thực về đời sống
Lam,…), sáng tác của khốn cùng của nông dân,
Nguyễn Tuân và nhiều thị dân nghèo và tiểu tư
nhà văn khác trước năm sản trí thức, với cảm
1945. Trào lưu này gắn quan phê phán hiện thực
với sự bứt phá khỏi và tinh thần phản kháng
những khuôn khổ thi tiềm tàng. luật và ngôn ngữ của
thơ văn trung đại, giải
phóng cái tôi thời hiện
đại và cá tính sáng tạo của nhà văn.
c. Tính chỉnh thể của tác phẩm Nội dung Kiến thức
- Mỗi tác phẩm văn học là một hệ thống bao gồm hàng loạt yếu tố 1. Khái niệm
thuộc những bình diện khác nhau (đề tài, chủ đề, tư tưởng, kết cấu,
ngôn ngữ, chi tiết, sự kiện, nhân vật,…).
Ở những tác phẩm có giá trị, sự kết hợp và tác động lẫn nhau giữa các 2. Vai trò
yếu tố này làm cho tác phẩm trở thành một chỉnh thể nghệ thuật mang
tính thống nhất giữa nội dung thẩm mĩ và hình thức nghệ thuật.
d. Sự kiện trong tác phẩm truyện Nội dung Kiến thức
Sự kiện trong tác phẩm truyện là những sự việc, biến cố quan trọng
tác động đến nhân vật, tạo ra sự thay đổi của nhân vật, thúc đẩy cốt Khái niệm
truyện phát triển. Sự kiện vừa phản ánh các mối quan hệ, xung đột xã
hội vừa giúp bộc lộ tính cách và số phận nhân vật.
e. Các giá trị của tác phẩm văn học
Giá trị nhận thức thể hiện ở việc tác phẩm văn học mang đến cho bạn đọc những 3
hiểu biết về tự nhiên, xã hội và về chính bản thân mình (tự nhận thức).
thể hiện ở khả năng hình thành nơi người đọc những phẩm chất Giá trị giáo dục
đạo đức, có thể thay đổi thế giới quan, nhân sinh quan.
Thể hiện ở khả năng thỏa mãn nhu cầu về cái đẹp, phát triển Giá trị thẩm mĩ
năng lực, thị hiếu về cái đẹp cho người đọc.
Các giá trị trên không tách rời mà gắn bó chặt chẽ với nhau và đều được thể hiện
thông qua hình tượng và ngôn ngữ nghệ thuật của tác phẩm văn học.
f. Bảng hệ thống hóa thông tin về các văn bản đọc Loại,
Đặc điểm nổi bật Tác Bài Văn bản thể giả Nội dung Hình thức loại 1
Với những phá cách độc Sử dụng phép
đáo và thủ pháp đối lập đối. Thất
được sử dụng hiệu quả, ngôn
bài thơ miêu tả lầu Hoàng Hoàng Thôi bát cú
Hạc nhưng lại thể hiện Hạc lâu Hiệu
Đường được sâu sắc nỗi hoài luật
vọng về thời xa xưa cùng
nỗi nhớ quê hương của nhà thơ. Tràng Huy Thơ
- Bức tranh Tràng Giang - Bài thơ có sự giang Cận bảy
hiện lên với tất cả sự đối kết hợp nhuần chữ
lập, tương phản giữa nhuyễn giữa yếu
thiên nhiên, không gian tố cổ điển, nhất
vũ trụ mênh mông với sự là yếu tố Đường
sống nhỏ bé đơn chiếc, thi với yếu tố lạc lõng, mong manh… thơ mới. 4