Đề thi cuối kì 1 Ngữ văn 12 - đề 5 có đáp án

ĐỀ SỐ 5
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Cuộc sống đôi khi khiến chúng ta kiệt sức. Nỗi bất hạnh từ đâu ập tới
không hề báo trước tàn phá tâm hồn ta. Trong khu vườn trái tim in hằn những
vết thương chỉ mọc những bụi gai um tùm. Cuộc sống luôn có những việc xảy ra
lặp đi lặp lại như vậy. Điều quan trọng là ta quyết tâm làm gì để chữa lành cho
chính mình. Và làm thế nào để việc đó không chỉ chữa lành cho bản thân mà
còn tiếp tục chữa lành cho cả thế giới. Đó là năng lực tự phục hồi vốn có của
con người. Con người lúc nào cũng có khả năng vượt qua nỗi buồn và trở lại
nguyên vẹn. Tâm hồn trưởng thành giúp thế giới phát triển. Việc mang những
hạt sồi tốt ra gieo xuống thế gian đã báo hiệu trước về một khu rừng xinh đẹp.
Nếu không làm như vậy thì ta sẽ chỉ còn lại trái tim mục nát và thế giới hoang
tàn trên cõi đời này.
Trí tuệ cuộc sống không phải là thứ có thể chấm dứt nỗi bất hạnh, mà
ngay trong nỗi bất hạnh luôn có một nơi để gieo mầm những hạt giống khoẻ mạnh.
(Trích “Hàn gắn vết thương”, Chú chim bay không quay đầu ngoảnh lại,
Shiva Ryu, NXB Hà Nội, 2018, tr. 151-152)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 2. Theo đoạn trích, nỗi bất hạnh đã tác động tới tâm hồn chúng ta như thế nào?
Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu:
Việc mang những hạt sồi tốt ra gieo xuống thế gian đã báo hiệu trước về một
khu rừng xinh đẹp.
Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với quan điểm của tác giả: ngay trong nỗi bất
hạnh luôn có một nơi để gieo mầm những hạt giống khoẻ mạnh? Vì sao?

II. LÀM VĂN Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng
200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc vượt lên chính mình trong cuộc sống. Câu 2 (5,0 điểm)
Phân tích đoạn thơ sau để làm rõ cảm nhận mới mẻ của tác giả về Đất Nước:
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa...” mẹ thường hay kể.
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó...
(Trích Đất nước, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn 12,
Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr. 118) HƯỚNG DẪN CHẤM Câu Nội dung Điểm
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 1
- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận/ phương thức nghị 0,75 luận. 2
- Theo đoạn trích: Nỗi bất hạnh đã tàn phá tâm hồn ta. 0,75
Hướng dẫn chấm: HS trả lời đúng nội dung có cách diễn đạt
tương đương đạt điểm tối đa. 3
- Biện pháp tu từ ẩn dụ: những hạt sồi tốt, khu rừng xinh đẹp 0,5
Hướng dẫn chấm:


- HS chỉ ra đúng biện pháp tu từ ẩn dụ đạt 0,25 điểm.
- HS xác định được đủ hình ảnh ẩn dụ đạt 0,25 điểm. - Tác dụng:
+ Đề cao vai trò của quyết tâm tự chữa lành, tự phục hồi của
con người trước những tàn phá của nỗi đau, sự bất hạnh. 0,5
+ Tăng tính gợi hình, gợi cảm và ấn tượng với người đọc.
Hướng dẫn chấm: HS trình bày được mỗi ý của đạt 0,25 điểm. 4
- Bày tỏ quan điểm cá nhân: có thể đồng tình, không đồng tình 0,5
hoặc đồng tình một phần.
- Lí giải thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Ví dụ lí giải trong trường hợp đồng tình:
- Con người luôn có khả năng vượt qua nỗi buồn, đối đầu với
những nỗi bất hạnh trong cuộc đời.
- Đủ bình tĩnh để không rơi vào tuyệt vọng thì những hạt mầm
hi vọng sẽ được nảy sinh, sự sống sẽ trở lại.
- Gian nan, bất hạnh không tuyệt đường sống của chúng ta mà
để chúng ta được tôi luyện vững vàng, trưởng thành hơn.
Hướng dẫn chấm: HS trình bày thuyết phục đạt 0,5 điểm.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm) 1
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn 2,0
văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý
nghĩa của việc vượt lên chính mình trong cuộc sống.
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25
HS có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp,
tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25


Ý nghĩa của việc vượt lên chính mình trong cuộc sống.
c. Triển khai vấn để nghị luận
HS lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề
nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về
ý nghĩa của việc vượt lên chính mình trong cuộc sống. Có thể theo hướng sau:
Vượt lên chính mình là vượt qua những giới hạn của bản thân, 1,0
vượt qua khó khăn, nghịch cảnh, đau buồn trong cuộc sống;
chiến thắng những tật xấu của bản thân: ích kỉ, ghen tị, thù
hận… Dũng cảm vượt lên chính mình giúp con người có niềm
tin vào bản thân, có tinh thần lạc quan để theo đuổi đến cùng
mục đích, lí tưởng sống, thay đổi được hoàn cảnh số phận để
cuộc sống có ích, có ý nghĩa hơn, đồng thời sẽ luôn được mọi
người ngưỡng mộ, cảm phục…, góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn.
Lưu ý: HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng phải làm rõ
ý nghĩa của việc vượt lên chính mình trong cuộc sống; có thể
bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với
chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: HS huy động được kiến thức và trải nghiệm
của bản thân để bàn luận về sự cần thiết của việc vượt lên
chính mình trong cuộc sống; có cách nhìn riêng, mới mẻ về
vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm