Đề thi đánh giá tư duy trường ĐHBK Hà Nội năm 2022 - 2023 (Đề 3)

ĐỀ SỐ 3 BỘ ĐỀ THI MẪU
ĐỀ KIỂM TRA TƯ DUY
Thời gian làm bài: 120 phút
Đề thi gồm 03 phần
I. Phần 1 (2.5đ) – Đọc hiểu (câu hỏi 1 – 35)
Thí sinh đọc Bài đọc 1 và trả lời các câu hỏi 1 – 8. BÀI ĐỌC 1
5 năm sau Hiệp định khí hậu Paris, sự quan tâm của xã hội tập trung vào những
tiến bộ khoa học thế giới, hướng tới một tương lai không carbon. Một phần quan
trọng của mục tiêu này là chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng
lượng tái tạo như mặt trời, nước, gió và sóng. 5
Trong các nguồn tái tạo, năng lượng mặt trời luôn được giới khoa học kỳ vọng
cao nhất do là nguồn năng lượng dồi dào và đáng tin cậy nhất trên Trái Đất. Những
thập kỷ gần đây, pin mặt trời trở nên rẻ, hiệu quả hơn và thân thiện môi trường.
Những các tế bào pin mặt trời hiện nay không trong suốt, ngăn cản việc sử dụng
rộng rãi hơn và tích hợp vào những trang thiết bị thông dụng trong đời sống, những 10
hạn chế này khiến pin mặt trời chỉ được lắp đặt trên mái nhà và triển khai ở những
trang trại năng lượng mặt trời chiếm diện tích rộng hơn và xa khu dân cư.
Sẽ rất tuyệt vời nếu các tấm pin mặt trời thế hệ tiếp theo được tích hợp vào cửa
sổ, kính tòa nhà hoặc trên màn hình điện thoại di động. Đó là tham vọng của GS
Joondong Kim thuộc Khoa Điện Trường Đại học Quốc gia Incheon, Hàn Quốc. Ý 15
tưởng về pin mặt trời trong suốt được nhiều nhà khoa học quan tâm, nhưng biến ý
tưởng mới lạ này thành hiện thực là một phát minh mới có ý nghĩa quan trọng.
Những vật liệu khiến pin mặt trời không trong suốt là các lớp bán dẫn, có nhiệm
vụ hấp thụ ánh sáng và chuyển thành dòng điện. GS Joondong Kim và các đồng
nghiệp cùng nghiên cứu hai vật liệu bán dẫn tiềm năng, được các nhà nghiên cứu 20
trước đó xác định và những đặc tính mong muốn để có thể trở thành vật liệu trong pin điện mặt trời.
Vật liệu đầu tiên được nghiên cứu là titanium dioxide ( ). Ngoài các tính
năng điện học tuyệt vời,
còn là vật liệu thân thiện với môi trường và không
độc hại. Vật liệu này hấp thụ ánh sáng UV (một phần của quang phổ ánh sáng 25
không nhìn thấy bằng mắt thường) và cho phép hầu hết dải ánh sáng nhìn thấy được đi qua.
Vật liệu thứ hai được nghiên cứu là niken oxit (NiO), một chất bán dẫn khác có Trang 1


độ trong suốt quang học cao. Niken cũng là một trong những nguyên tố phong phú
nhất trên Trái Đất. Oxit nikel có thể được sản xuất công nghiệp ở nhiệt độ thấp. Do
đó NiO cũng là vật liệu tuyệt vời để chế tạo các tế bào quang điện thân thiện môi trường.
Tế bào năng lượng mặt trời do các nhà nghiên cứu chế tạo bao gồm một tấm 30
thủy tinh nền và một điện cực oxit kim loại, phía trên được lắng đọng các lớp mỏng
chất bán dẫn (đầu tiên là
, sau đó là NiO) và lớp phủ cuối cùng là các dây nano
bạc, hoạt động như một điện cực thứ hai tạo thành tế bào pin mặt trời.
Các nhà khoa học đã thực hiện một số thử nghiệm đánh giá khả năng hấp thụ và
truyền ánh sáng, cũng nhưu hiệu quả hoạt động của pin mặt trời trong suốt này. 35
Những kết quả thu được rất đáng phấn khởi. Hiệu suất chuyển đổi năng lượng là
2,1%, mức độ tương đối cao trong điều kiện nó chỉ được thiết kế để hấp thụ một
phần nhỏ quang phổ ánh sáng.
Tế bào quang điện cũng có độ phản hồi cao và hoạt động hiệu quả trong điều
kiện ánh sáng yếu. Hơn 57% ánh sáng nhìn thấy được truyền qua các lớp tế bào, 40
khiến tế bào quang điện trở nên trong suốt. Trong phần cuối cùng của thí nghiệm,
các nhà khoa học đã kiểm tra khả năng hoạt động của tấm pin bằng cách sử dụng nó
để cung cấp năng lượng của một động cơ nhỏ.
GS Joondong Kim bình luận: “Mặc dù loại pin mặt trời sáng tạo này đang còn
rất sơ khai, nhưng kết quả thử nghiệm cho thấy có thể cải tiến hơn nữa bằng cách 45
tối ưu hóa những tính chất quang và điện của tế bào”.
Điểm đặc biệt quan trọng, các nhà khoa học Hàn Quốc chứng minh được tính
thực tiễn của pin mặt trời trong suốt và có khả năng cải thiện hơn nữa hiệu quả hoạt
động của sản phẩm trong tương lai gần.
(Theo Thái Bằng, Pin mặt trời trong suốt, Báo Khoa học & Đời sống, ngày 18/01/2021)
Câu 1. Ý nào sau đây thể hiện rõ nhất nội dung chính của bài đọc trên?
A. Tầm quan trọng của pin mặt trời trong suốt.
B. Nỗ lực thúc đẩy việc sử dụng năng lượng mặt trời.
C. Con đường hướng tới pin năng lượng mặt trời trong suốt.
D. Nghiên cứu về pin năng lượng mặt trời của các nhà khoa học Hàn Quốc.
Câu 2. Theo đoạn 2 (dòng 5-7), năng lượng mặt trời được giới khoa học kì vọng cao và lí do nào sau đây? A. Chi phí rẻ.
B. Nguồn phát phong phú. Trang 2


C. Thân thiện với môi trường. D. Hiệu quả cao.
Câu 3. Dựa vào đoạn 3 (dòng 8-11), ta có thể đưa ra kết luận nào sau đây?
A. Pin năng lượng mặt trời truyền thống đòi hỏi diện tích lắp đặt rộng lớn.
B. Pin năng lượng mặt trời truyền thống đòi hỏi chi phí lắp đặt cao.
C. Pin năng lượng mặt trời truyền thống chỉ có thể lắp đặt trên mái nhà.
D. Pin năng lượng mặt trời truyền thống chỉ có thể được sử dụng ở quy mô nhỏ.
Câu 4. Theo đoạn 5 (dòng 17-21), vai trò của chất bán dẫn trong pin mặt trời là gì?
A. Giảm ô nhiễm môi trường.
B. Tiết giảm chi phí sản xuất.
C. Tăng độ bền của pin.
D. Chuyển hóa ánh sáng thành điện.
Câu 5. Theo đoạn 8 (dòng 30-33), cấu trúc của tế bào năng lượng mặt trời được nhắc tới trong nghiên cứu gồm là
A. Đế thủy tinh, NiO,
, dây nano bạc và điện cực oxit kim loại. B. Đế thủy tinh,
, điện cực oxit kim loại, NiO và dây nano bạc. C. Đế thủy tinh,
, điện cực oxit kim loại, NiO và dây nano bạc.
D. Đế thủy tinh, điện cực oxit kim loại, , NiO và dây nano bạc.
Câu 6. Dựa vào đoạn 9 (dòng 34-38), chúng ta có thể nhận định như thế nào về kết quả của nghiên cứu? A. Khả quan. B. Bi quan. C. Trực quan. D. Khách quan.
Câu 7. Tại đoạn 9 (dòng 34-38), vì sao các nhà khoa học đánh giá tỉ lệ chuyển đổi năng lượng 2,1% là mức tương đối cao?
A. Vì đây là mức cao với thiết bị đang trong quá trình nghiên cứu.
B. Vì đây là mức cao hơn trung bình các loại pin năng lượng mặt trời hiện nay.
C. Vì những tấm pin này không hấp thụ toàn bộ quang phổ.
D. Vì những tấm pin này trong suốt.
Câu 8. GS Joondong Kim cho biết định hướng phát triển tiếp theo của nghiên cứu là gì?
A. Cải tiến tế bào quang điện.
B. Thử cung cấp điện cho động cơ điện lớn hơn.
C. Thử nghiệm tấm pin trong điều kiện ánh sáng yếu.
D. Không đáp án chính xác. BÀI ĐỌC 2
Thí sinh đọc Bài đọc 2 và trả lời các câu hỏi 9 – 16.
Đôi khi những sự việc tưởng chừng đơn giản nhất lại khó giải thích nhất. Cách
những con chim giữ thăng bằng cơ thể khi ngủ trên cây là một trong những bí ẩn như vậy.
Thời gian ngủ của chim ngắn hơn con người rất nhiều. Chu kỳ ngủ của chúng
khi so sánh với con người và các loài động vật có vú nhìn chung cũng ngắn hơn. Trang 3

5
Giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement – giấc ngủ chuyển động mắt nhanh), một
phần của chu kỳ ngủ khi cơ thể rơi vào trạng thái ngủ sâu nhất (và cả khi mơ),
thường kéo dài vài phút ở động vật có vú; trong khi đó, chỉ tầm 10 giây ở loài chim.
Giấc ngủ của chim, về cơ bản, là những lần chợp mắt trong vài khoảnh khắc.
Chim cũng có thể tự điều chỉnh cường độ ngủ. Chúng có thể giữ cho một bên 10
bán cầu não tỉnh táo ngay trong khi ngủ, khi đó, một bên mắt của chúng sẽ mở. Mắt
chim liên kết bất đối xứng với bán cầu não, tức là, nếu mắt trái mở thì bán cầu não
phải thức, và ngược lại. Kiểu ngủ nhẹ nhàng, linh hoạt này cho phép những con
chim nhanh chóng trốn khỏi những kẻ săn mồi, ngay cả khi chúng đang say giấc.
Hơn nữa, không phải tất cả những con chim đều ngủ trên các cành cây. Ví dụ 15
như đà điểu, loài chim lớn nhất hành tinh. Hầu hết các loài chim không biết bay đều
ngủ trên mặt đất, ẩn giữa những tán lá, hoặc gần như “vùi đầu trong cát”. Một số
loài khác thì ngủ đứng một chân ở các vùng nước nông như loài hồng hạc.
Để đi vào giấc ngủ, cơ thể chim phải trải qua một loạt các thay đổi sinh lý. Một
trong số đó là thả lỏng cơ, xảy ra khi não giảm kiểm soát các chuyển động cơ, kèm 20
theo một số thay đổi sinh lý khác. Đứng thăng bằng trên cây với các búi cơ thả lỏng
không phải dễ dàng, những chú chim phải xoay sở bằng cách khóa chặt thân vào cành cây.
Ví dụ, khi một con chim hạ cong gối, móng của chúng cũng đồng thời tự động
gập theo và bám chặt vào cành cây. Móng sẽ chỉ thả lỏng khi chân chúng duỗi 25
thẳng. Cơ chế khóa chân được thực hiện nhờ các gân cơ gấp (flexor tendons –
những mô kết nối cơ giúp chỉ uống cong) ở chân chim. Khi khớp đùi trên (knee) và
khớp ống chân (ankle) của chim gập vào, gân cơ bắp (flexor tendon) duỗi ra, từ đó,
làm móng gập lại. Cơ chế khóa cũng xảy ra do lớp mô bao quanh gân cơ chân có bề
mặt nhám gây ra ma sát giữa chân và vỏ cây giúp cố định chân vào một điểm. Đây
là “Cơ chế đậu tự động” – Automatic Perching Mechanism. Nó xuất hiện ở hầu hết 30
các loài chim, cho phép chúng bám chặt vào cành cây vừa không mất sức lại vừa chắc chắn.
Không chỉ những giống chim có tư thế đậu thẳng, những loài ngủ treo như vẹt
cũng được hưởng lợi không ít từ cơ chế này. Cơ chế khóa cũng hữu ích trong một
số trường hợp khác. Ví dụ như những giống chim săn mồi, chúng có thể quặp chặt 35
con mồi trong khi bay. Một số loài chim cũng nhờ đó leo trèo, bơi, lội nước hay treo mình dễ dàng.
Đã có hàng chục nghiên cứu tìm thấy cơ chế đậu tự động ở nhiều loài chim khác
nhau. Tuy nhiên, một nghiên cứu xuất bản năm 2012 cho thấy chim sáo châu Âu
(European Starling) khi ngủ lại không sử dụng cơ chế này. Các nhà khoa học cquan Trang 4