Đề thi đánh giá tư duy trường ĐHBK Hà Nội năm 2022 - 2023 (Đề 8)

ĐỀ SỐ 8 BỘ ĐỀ THI MẪU
ĐỀ KIỂM TRA TƯ DUY
Thời gian làm bài: 120 phút
Đề thi gồm 03 phần
I. Phần 1 (2.5 đ) – Đọc hiểu (câu 1 – 35)
Thí sinh đọc Bài đọc 1 và trả lời các câu hỏi 1 – 8. BÀI ĐỌC 1
Từ khi thành lập từ giữa nám 2002 đến nay, Công ty cổ phần Ong Tam Đảo
(Honeco) đã phát triển hơn 20.000 đàn ong đi tìm kiếm nguồn mật hoa ở nhiều vùng
rừng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Lục Ngạn (Bắc Giang), Mộc Châu, Sông Mã (Sơn La),
Hưng Yên, Điện Biên, Hà Giang, Lâm Đồng, Bến Tre, Tây Ninh... và đã tạo ra được 5
một số sản phẩm mật ong chất lượng tốt được người tiêu dùng trong nước đón nhận.
Tuy nhiên, theo bà Lê Thị Nga, Tổng Giám đốc Honeco, “dù Việt Nam luôn nằm
trong top những nước có sản lượng mật ong xuất khẩu hàng đầu thế giởi nhưng chủ
yếu vẫn là xuất khẩu ‘thô’ nên giá trị kinh tế thấp. Chỉ có đưa khoa học công nghệ
vào để chế biến mật ong thành những sản phẩm mới, kiểm soát chất lượng sản phẩm 10
theo chuỗi cung ứng và đáp ứng các tiễu chuẩn khắt khe của quốc tế thì mới có thể
nâng tầm thương hiệu Việt để hướng đến thị trường quốc tế rộng lớn.”
Để làm được điều này, cuối nám 2017, Honeco đã ký hợp đồng thực hiện dự án
“Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất các sản phẩm mới từ mật ong và hoa quả”
với Bộ Khoa học và Công nghệ để nhận chuyển giao tri thức từ Viện Công nghiệp 15
Thực phẩm (FIRI) thuộc Bộ Công thương. Dự án thực hiện trong vòng 2,5 năm - từ
tháng 12/2017 đến tháng 6/2020 - với sự phối hợp chặt chẽ của nhà nghiên cứu và doanh nghiệp.
“Việt Nam có nguồn mật ong và hoa quả phong phú, thích hợp để phát triển các
sản phẩm kết hợp có giá trị bổ dưỡng cho sức khỏe con người. Điều này cũng tận dụng 20
được nguồn nguyên liệu phong phú sẵn có của nhiều địa phương và giúp người tiêu
dùng không cần nhập ngoại,” TS. Trương Hương Lan, Chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ
Thực phẩm và Dinh dưỡng, Viện Công nghiệp Thực phẩm, chia sẻ.
Các nhà khoa học của Viện FIRI đã có sẵn công nghệ chế biến mật ong kết hợp
với một số loại hoa quả ở quy mô phòng thí nghiệm. Họ đã nghiên cứu thành công 25
công nghệ cô đặc chân không áp dụng với mật ong - tức làm giảm hàm lượng nước
trong mật ong và hoa quả xuống còn 17-18% ở nhiệt độ thấp khoảng 45°C dưới điều
kiện áp suất chân không. Khi đó, mật ong không bị mất đi những tinh chất quý báu
như kháng sinh tự nhiên, còn hoa quả không bị mất đi các loại vitamin vốn dễ bay Trang 1


hơi. Chúng cũng giữ được màu sắc nổi bật như đỏ tím, vàng hổ phách mà không bị caramen hóa. 30
Thêm vào đó, nhờ quá trình cô đặc và sản xuất khép kín, vi sinh vật không thể
phát triển trong các điều kiện này, khiến “trong vòng hai năm, sản phẩm sẽ hoàn toàn
không xảy ra hiện tượng lên men”, TS. Trương Hương Lan cho biết. Trong quá trình cô
đặc, các nhà khoa học cũng khéo léo bổ sung các bước đảo trộn với tần suất hợp lý
khiến sản phẩm mật ong và dịch hoa quả không bị phân lớp như thông thường. 35
Đại diện Viện VIFI cho biết, mặc dù công nghệ cô đặc chân không đã được áp dụng
trong một số lĩnh vực như thảo dược, sản xuất thuốc nhưng áp dụng với mật ong trên
quy mô công nghiệp thì Ong Tam Đảo là công ty đầu tiên. Do vậy, khi thực hiện ở
nhà máy, hai bên đã kết hợp chặt chẽ với nhau nhằm giải quyết nhiều thách thức liên
quan đến nâng cấp quy mô (khoảng 30.000 - 100.000 lít/nám) với nguồn nguyên liệu 40
mới và sẵn có của công ty trên trang thiết bị được đầu tư mới. Đối với mỗi loại nguyên
liệu khác nhau, họ phải phân tích rõ thành phần, từ đó xác định mức điều chỉnh thời
gian, nhiệt độ phù hợp. Bên cạnh việc đầu tư cải thiện dây chuyền sản xuất, Honeco
cho biết họ cũng đầu tư thêm thiết bị và nhân lực phục vụ cho phòng nghiên cứu để
đo đạc những chỉ tiêu cơ bản, trong khi liên kết với nhiều phòng thí nghiệm hiện đại 45
bên ngoài để thực hiện phân tích những chỉ tiêu sâu hơn.
Trên nền công nghệ gốc được chuyển giao từ Viện Công nghiệp Thực phẩm, Honeco
đã làm chủ quy trình và tự phát triển thêm nhiều dòng sản phẩm chế biến khác với “hi
vọng mỗi năm có thể đưa ra thị trường một sản phẩm mới”. Hiện nay, công ty có nhiều
dòng sản phẩm từ mật ong như: mật ong chanh leo, mật ong dứa, mật ong dâu, mật
ong quất, mật ong gừng sả, mật ong curcumin, mật ong quế ... Từ năm 2019, công
ty đã tung ra những sản phẩm thử nghiệm đầu tiên để thám dò thị trường. Khi nhận
được tín hiệu phản hồi tích cực, họ mới bắt đầu sản xuất đại trà từ đầu năm 2020.
(Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, HONECO: Đưa mật ong hoa quả đi xuất
khẩu, Cổng thông tin của Văn phòng các chương trình Khoa học và Công nghệ Quốc gia, ngày 14/12/2020)
Câu 1. Ý nào sau đây thể hiện rõ nhất nội dung chính của bài đọc trên?
A. Giới thiệu công ty cổ phần Ong Tam Đảo (Honeco).
B. Giới thiệu các công dụng của mật ong và hoa quả với sức khỏe.
C. Giới thiệu công nghệ cô đặc chân không áp dụng với mật ong.
D. Giới thiệu nghiên cứu sản xuất sản phẩm từ mật ong và hoa quả.
Câu 2. Nhận xét nào sau đây về công ty cổ phần Ong Tam Đảo (Honeco) là chính xác?
A. Honeco hoạt động chủ yếu ở các tỉnh trung du và miền núi. Trang 2


B. Honeco hoạt động chủ yếu ở các tỉnh đồng bằng.
C. Honeco hoạt động chủ yếu ở ngoại vi các thành phố lớn.
D. Honeco hoạt động chủ yếu ở các tỉnh duyên hải Trung Bộ.
Câu 3. Cụm từ “chuỗi cung ứng” ở dòng 10 có ý nghĩa gì?
A. Là chuỗi các công đoạn sản xuất trong một nhà máy hoặc nông trường nông nghiệp.
B. Là chuỗi các công đoạn chuyển hóa nguyên liệu thô thành sản phẩm cuối cho người tiêu dùng.
C. Là chuỗi các bước để chế biến thành phẩm mật ong từ sản phẩm khai thác được từ thiên nhiên.
D. Là chuỗi các hoạt động vận chuyển mật ong từ nơi khai thác đến cảng biển để xuất khẩu.
Câu 4. Theo TS. Trương Hương Lan, ý nào sau đây KHÔNG phải là một trong những mục tiêu của
nghiên cứu được đề cập trong bài?
A. Tận dụng nguồn nguyên liệu địa phương.
B. Thay thế sản phẩm nhập khẩu.
C. Phát triển sản phẩm tốt cho sức khỏe.
D. Tinh chế dược chất để điều chế thuốc.
Câu 5. Ý nào sau đâu KHÔNG phải là mục đích của công nghệ cô đặc chân không?
A. Giảm hàm lượng nước trong mật ong.
B. Tiêu diệt các loại vi sinh vật.
C. Làm lạnh dung dịch mật ong.
D. Bảo vệ các tinh chất trong hoa quả.
Câu 6. Honeco đã làm gì để triển khai sản xuất sản phẩm mới mật ong hoa quả?
A. Mở rộng vùng nguyên liệu.
B. Nhập khẩu công nghệ chế biến.
C. Mở rộng phòng thí nghiệm.
D. Xây dựng nhà máy mới.
Câu 7. Trong hợp tác với Honeco, Viện VIFI đóng vai trò gì?
A. Chuyển giao công nghệ.
B. Tài trợ vốn đầu tư.
C. Xúc tiến thương mại.
D. Tư vấn quyền sở hữu trí tuệ.
Câu 8. Người tiêu dùng có thái độ gì đối với các sản phẩm mới của Honeco? A. Phân vân. B. Phản đối. C. Không quan tâm. D. ủng hộ.
Thí sinh đọc Bài đọc 2 và trả lời các câu hỏi 9 – 16. BÀI ĐỌC 2
Năm 2019, GS.TS. Nguyễn Huy Dân và các cộng sự thuộc Viện Khoa học Vật liệu,
Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chế tạo thành công loại hợp kim
có khả năng nhớ hình dạng, có nghĩa dù bị uốn cong hay làm xoắn bao nhiễu lần, chỉ
cần gặp tác nhân nhiệt độ, hợp kim này trong vài giây sẽ quay trở lại hình dạng thiết Trang 3

5 kế ban đầu.
‘‘Việc chế tạo thành cộng loại hợp kim nhớ hình hỗ trợ rất nhiều trong lĩnh vực y
sinh (chỉnh hình răng, ống đỡ động mạch, neo xương, cảm biến nhiệt), vi điện cơ (van
tự động, nhíp nano, robot) trong nước”, GS Dân nói.
Loại vật liệu này được nhóm nghiên cứu trên ba hệ hợp kim khác nhau, gồm hệ hợp 10
kim nitinol (gồm nguyên tố Niken (Ni), Titan (Ti), Đồng (Cu)), hệ hợp kim Heusler
(gồm (Ni, Co)-Mn- (Ga, Al)) và hệ hợp kim entropy cao (Ti-Zr-(Co,Hf)-Ni-Cu). Tỉ lệ
hợp phần trong mỗi hợp kim đều được nhóm tính toán để phù hợp với mục đích chế
tạo. GS Dân cho biết, hệ hợp kim nitinol có tính dẫn điện và độ bền cao nên được sử
dụng để gia công cơ khí rất tốt, còn loại hợp kim Heusler có thể ứng dụng trong kỹ 15 thuật làm lạnh.
Loại hợp kim này có đặc tính "thông minh" như vậy là nhò sự linh hoạt trong cấu
trúc nguyên tử của các thành phần hợp kim. Không giống với hợp kim thông thường,
hợp kim nhớ hình có thể tự sắp xếp nguyên tử và tồn tại ở hai dạng khác nhau, cấu
trúc tinh thể biến dạng và cấu trúc tinh thể ban đầu. Nhờ vậy, hợp kim vẫn giữ được 20
hình dạng mới cho đến khi được “nhắc nhở” trở lại trạng thái nguyên gốc bằng cách
cho nhiệt hoặc dòng điện tác động vào.
Để tạo ra loại hợp kim này, đầu tiên, nhóm nghiên cứu áp dụng phương pháp luyện
kim hồ quang để tạo ra loại hợp kim này ở dạng khối. Để làm vật liệu mỏng và nhỏ
hơn, nhóm sử dụng phương pháp phun băng nguội nhanh. Sau đó, phương pháp phun 25
xạ được áp dụng giúp tạo ra vật liệu ở dạng nano. Các cấu trúc của vật liệu được khảo
sát bằng phương pháp nhiễu xạ tia X và kính hiển vi điện tử.
GS Dân chia sẻ, yếu tố quan trọng quyết định thành công của loại hợp kim nhớ
hình là tỉ lệ từng nguyên tố kim loại trong vật liệu đó. Bởi một hợp kim có nhiều thành
phần kim loại khác nhau, việc tìm ra khối lượng phù hợp của từng hợp phần có thể 30
ảnh hưởng cấu trúc và tính chất nhớ hình của vật liệu. “Một số kim loại như Mangan
trong quá trình nấu luyện rất dễ bay hơi, vì vậy phải điều chỉnh và thử nghiệm nhiều tỉ
lệ khác nhau, đảm bảo quá trình tản nhiệt mà không ảnh hưởng tới tính chất hợp kim”, ông nói.
Sau hai năm nghiên cứu, vật liệu hợp kim do nhóm chế tạo có đặc điểm cơ học phù 35
hợp ứng dụng thực tế. Vật liệu có khả năng biến dạng và hiệu ứng nhớ hình tốt. Mặc dù
trên thế giới, hợp kim nhớ hình đã được nghiên cứu và ứng dụng từ lâu, tuy nhiên
tại Việt Nam, loại vật liệu này mới dừng lại ở mức độ tìm hiểu, thăm dò.
“Việc xây dựng được quy trình công nghệ để chế tạo các hợp kim nhớ hình dạng
khối, băng và màng có thể mở ra những ứng dụng mới cho vật liệu thông minh nhiều Trang 4