Đề thi giữa kì 1 Ngữ Văn 10 Kết nối tri thức (Đề 14)

ĐỀ SỐ 14
SỞ GD – ĐT BẮC NINH
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I
(Đề gồm có 02 trang) NĂM HỌC 2022-2023
Môn: NGỮ VĂN – Lớp 10 KNTT
Thời gian làm bài: 90 phút
(không kể thời gian phát đề)
I. Phần Đọc hiểu (6.0 điểm) Đọc văn bản sau: LÚA VÀ CỎ
Một hôm Trời ngự giữa lưng trời phán hỏi loài người muốn điều gì trước
nhất. Tổ tiên chúng ta xin một ngày hai bữa cơm.
Trời bèn hoá phép cứ mỗi ngày có một hạt lúa khổng lồ lăn qua khắp các
cửa nhà. Các bà chỉ việc đưa tay ra hứng là có số gạo đủ ăn trong ngày. Sau mỗi
ngày làm xong phận sự, hạt lúa được Trời hoá phép lại lớn như cũ. Người ta chỉ
cần quét dọn nhà cửa sạch sẽ để tiếp rước hạt ngọc của trời lăn đến cửa.
Có một người đàn bà kia tính tình lười biếng, không nghe lời dặn của Trời.
Khi hạt lúa lăn đến cửa không thấy chủ nhà quét dọn tiếp rước mình bèn quay
sang nhà khác. Người chủ nhà tức giận cầm chổi rượt theo, đập một cái thật mạnh
làm cho hạt ngọc vỡ tan từng mảnh. Loài người phải nhịn đói một thời gian bèn đi
thưa với Trời, Trời bảo rằng:
- Các người không kính nể hạt ngọc của ta, từ đây, các người phải làm hết
sức mình để cho hạt ngọc được sống dậy. Mỗi người phải đi tìm mảnh gạo vỡ của
ta đem về, xới đất, tưới nước, săn sóc cho đến khi trổ bông sinh hạt. Ta sẽ giúp các
ngươi làm việc, ta sẽ làm mưa và nắng …
Từ đó loài người mới bắt đầu trồng lúa.


Cũng vào lúc sinh ra lúa, Trời sai một Thiên thần đưa xuống hạ giới một số
hạt giống lúa và một số hạt giống cỏ vãi ra khắp mặt đất để nuôi người và vật.
Ban đầu, thần gieo tất cả hạt giống cỏ ở trong tay trái, cỏ mọc rất nhanh, lan tràn
rất mạnh qua đêm. Đến nỗi hôm sau Thần mới chỉ gieo hết một nửa số hạt giống
lúa ở trong tay phải thì đã không còn một khoảng đất nào để gieo nữa. Thần đành
đem nửa số hạt giống lúa về trời. Do đó mà ở trên mặt đất, cỏ mọc nhiều mà lại
rất khoẻ, còn lúa thì ít lại mọc rất khó khăn, nếu không chăm bón, làm cỏ thì bị cỏ át mất.
Khi đã biết rõ việc ấy, Trời liền nổi giận đày thần xuống trần hoá làm con
trâu, ăn cỏ đời này qua đời khác và phải kéo cày cho loài người trồng lúa.
Trời đặt ra một vị thần để trông nom lúa gạo. Thần Lúa là một ông cụ già
râu tóc bạc phơ, thường hay chống gậy đi đó đây.
(Thần thoại, Doãn Quốc Sỹ sưu tầm và dịch thuật, NXB Sáng tạo, 1970, tr.29- 30)
Lựa chọn đáp án đúng nhất (3,0 điểm):
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên. A. Biểu cảm B. Miêu tả C. Tự sự D. Thuyết minh
Câu 2. Nội dung chủ yếu của văn bản là:
A. Lí giải về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên.
B. Lí giải về nguồn gốc con người và nguồn gốc các dân tộc ở Việt Nam.
C. Lí giải về các anh hùng thời khuyết sử, các anh hùng văn hoá, tổ sư các nghề.


D. Lí giải về nguồn gốc các loài động, thực vật.
Câu 3. Hạt lúa được Trời hoá phép có những đặc điểm gì?
A. Hạt lúa khổng lồ, lăn qua các cửa nhà, chỉ cần đưa tay ra hứng là có đủ số gạo
ăn trong ngày, sau mỗi ngày làm xong phận sự, hạt lúa lại lớn như cũ.
B. Hạt lúa khổng lồ, tự nhiên mọc lên, loài người chỉ cần ra ruộng mang về đủ số
gạo ăn, sau mỗi ngày làm xong phận sự, hạt lúa lại lớn trở lại như cũ.
C. Hạt lúa nhỏ, loài người phải tự mình cày cấy, vun xới, gặt hái và mang về nhà,
nếu không chăm bón tốt, cỏ sẽ mọc át hết lúa.
D. Hạt lúa nhỏ, loài người phải tự mình cày cấy, vun xới, hạt lúa tự lăn về nhà, nếu
không chăm bón tốt, cỏ sẽ mọc át hết lúa.
Câu 4. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: Khi hạt lúa lăn đến
cửa, không thấy chủ nhà quét dọn tiếp rước mình, bèn quay sang nhà khác. A. So sánh B. Nhân hoá C. Ẩn dụ D. Liệt kê
Câu 5. Theo văn bản, vì sao hạt lúa sau này lại có kích thước nhỏ đi?
A. Vì lúa giận người chủ nhà không tiếp đón mình chu đáo, cẩn thận.
B. Vì người chủ nhà thờ ơ, lười biếng đã không chịu nghe lời dặn của Trời.
C. Vì người chủ nhà cầm chổi đập mạnh làm cho hạt ngọc vỡ tan từng mảnh.
D. Vì Thiên thần làm ăn tắc trách, nhầm lẫn giữa cỏ và lúa.
Câu 6. Chi tiết trên mặt đất, cỏ mọc nhiều mà lại rất khoẻ, còn lúa thì ít lại mọc
rất khó khăn, nếu không chăm bón, làm cỏ thì bị cỏ át mất có ý nghĩa gì?


A. Muốn lúa tốt phải làm cỏ.
B. Sự ra đời của cỏ và lúa.
C. Sức sống của cỏ và lúa.
D. Cách chăm sóc cỏ và lúa.
Trả lời các câu hỏi (3,0 điểm):
Câu 7. Theo văn bản, loài người phải làm gì để hạt lúa được sống dậy?
Câu 8. Chi tiết Trời phán hỏi loài người muốn điều gì trước nhất, tổ tiên chúng ta
xin một ngày hai bữa cơm đã thể hiện khát vọng gì của nhân dân ta xưa?
Câu 9. Từ câu chuyện Lúa và cỏ, anh /chị rút ra được bài học gì cho mình? (Trả lời bằng 4-5 câu).
II. Phần Viết (4.0 điểm)
Chọn một trong hai đề văn sau:
Đề 1. Viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích, đánh giá nội dung và
nghệ thuật của truyện Lúa và cỏ.
Đề 2. Từ đoạn trích phần Đọc hiểu, viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ)
bàn về vai trò của lao động trong cuộc sống con người. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 6,0 1 C 0,5 2 D 0,5 3 A 0,5 4 B 0,5 5 C 0,5