Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 12 Cánh diều (Đề 10)

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
Phần 1: Đọc hiểu (5,0 điểm)
Đọc đoạn ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi:
Cũng lâu mới có dịp trở lại Hà Nội. Cuối thu. Ban đêm đi dọc hàng cây sữa,
thấy mùi hương sực nức. Cuối phố này tôi có một địa chỉ quen...
Mấy chục năm xưa, tôi là chú bé nhà quê ra thành phố vừa học vừa kiếm việc
làm. Một buổi tối gió bấc đầu mùa, tôi co ro đi lang thang trong mùi hoa sữa.
Những hàng ngô nướng đêm sáng lập loè. Gió vi vút mùi cà phê ở đâu toả ra ngoài
ngào ngạt. Ngẩng lên, thấy tấm biển “Lá Thu cà phê” rọi đèn mờ ấm cúng. Nhẩm
tính trong túi còn đủ năm hào, tôi quyết định bước vào.
Quán nhỏ. Bàn ghế bằng trúc vàng sơ sài. Nhưng giật mình thấy trên vách
treo mấy bức sơn dầu của một hoạ sĩ tài hoa tôi hằng ngưỡng mộ mà chưa biết mặt.
- Bác sao có những thứ này - Tôi hỏi chủ quán.
- Cậu cũng thích tranh à? - Chủ quán, một người vẻ nho nhã, tóc hoa râm, mỉm cười.
Tôi ngồi vừa ngắm tranh, vừa rung đùi tận hưởng từng ngụm cà phê thơm
ngon. Phải công nhận cà phê của ông tuyệt thật. Vào thời kì đó, hình như cả thành
phố chỉ có vài quán cà phê thì phải.
Đang lim dim mơ màng để khói cà phê phả mờ trên mặt, thì chợt thấy một
người vừa bước vào. Chủ quán và ông khẽ gật đầu chào nhau, vẻ quen thân từ lâu.
Ông người dỏng cao, gương mặt buồn đẹp, xanh xao. Ngón tay thanh tú trắng
muốt nâng li cà phê, mắt trầm ngâm ông nhìn những chiếc lá vàng bị gió bứt ào ào
rơi ngoài cửa sổ. Uống xong, đứng dậy, lặng lẽ đi ra. Không thấy trả tiền.
Chủ quán nhảy tôi.
- Cậu biết ai đấy không? Tác giả của những bức tranh kia đấy!
Trời, tôi thảng thốt. Không ngờ vừa gặp được thần tượng của mình. Bất giác
nhìn lên, một giây khắc như cảm nhận được tất cả sự huyền bí diệu kì của những
bức tranh trên vách, mà lúc khác chắc không thể biết được.
- Những bức tranh tuyệt đẹp này - Chủ quán nói - là tặng phẩm của ông ta
cho tôi, để trả ơn những tách cà phê thơm ngon mà tôi đã đãi ông suốt bao năm qua...
Lòng tôi rưng rưng. Vụt nhớ giai thoại Van Gốc vẽ lên gỗ mặt bàn quán trọ để trả nợ.
- Hay có thể nói ngược lại - Giọng chủ quán thầm thì - Những tách cà phê
thơm ngon trong những giây phút gió bấc đầu mùa như đêm nay, cùng sự cung
kính đối với nghệ thuật của tôi, là để trả ơn những bức tranh tuyệt tác...
Từ hôm ấy, tôi thường trở lại quán cà phê Lá Thu mỗi khi trong túi tích cóp
đủ năm hào. Và tôi thường được ngắm nhìn người hoạ sĩ tài hoa trong khoảnh
khắc ngắn ngủi của một li cà phê bốc khói.
Thoắt cái, mà những ngày ấy đã trở thành dĩ vãng xa xôi...
... Tôi hồi hộp dừng lại nơi cây sữa cuối cùng của dãy phố. Quán cà phê Lá
Thu nhỏ bé, mái ngói rêu mốc đầy lá vàng ngày xưa không còn. Thay vào đấy là
một quán bốn tầng sáng choang gương kính và ảnh điện màu. Nhưng được cái là
vẫn mang tên “Lá Thu cà phê”.
Tôi bước vào. Một mình một bàn. Một cô tiếp viên có đôi chân trần trắng
muốt mũm mĩm mang chai rượu đắt tiền đến. Tôi hỏi tên người chủ quán cà phê
ngày xưa. Cô dẫn tôi lên lầu. Một căn phòng nội thất phương Đông cổ. Một ông
già râu tóc bạc đang ngồi uống trà bên giò lan tím cạnh song cửa. Đôi mắt sau
tròng kính chớp chớp, ông nhận ra tôi, vồ vập thân tình.
- Những bức tranh ngày xưa còn không, thưa ông? - Tôi nhìn suốt lượt bức tường.
- Không... - Ông lắc đầu. - Chúng đâu rồi?
- Chúng đã biến thành toà nhà nhiều gương kính này.
- Ông có nghĩ thế là với sự biến đổi, ông đã gặp thời, gặp vận, may mắn không? - Không hẳn thế.
Ông già đưa tôi chén trà ngâu thơm ngát. Tôi bâng khuâng chạnh nhớ mùi cà
phê trong cái quán nghèo thuở nào.
- Người hoạ sĩ tài hoa xưa còn đến đây?
- Không. Ông ấy đã mất trước khi được thấy tranh của mình bán được nhiều tiền...
Đêm ấy uống hết nửa chai rượu do cô tiếp viên xinh đẹp nâng tận môi, tôi
loạng choạng đứng dậy ra về.
Ông chủ quán tiễn ra cửa, cầm tay hỏi:
- Tôi nghĩ là cậu buồn, và có giận tôi không?
Tôi mơ hồ lắc đầu: - Không hẳn thế.
(Quán Lá Thu, Nguyễn Phan Hách, in trong Hà Nội ba mươi sáu truyện ngắn hay,
Hồ Anh Thái (biên tập), NXB Hội Nhà văn, 2002)
Câu 1 (1,0 điểm): Vì sao ông chủ quán luôn pha cho người hoạ sĩ những tách cà
phê thơm ngon mà không lấy tiền?
Câu 2 (1,0 điểm): Chỉ ra những chi tiết miêu tả ông hoạ sĩ trong văn bản.
Câu 3 (1,0 điểm): Qua văn bản, anh/ chị thấy nhân vật “tôi” là người như thế nào?
Dựa vào đâu anh/ chị khẳng định như vậy?
Câu 4 (1,0 điểm): Từ sự thay đổi của quán Lá Thu giữa quá khứ và hiện tại, tác
giả gửi gắm thông điệp gì?
Câu 5 (1,0 điểm): Từ việc ông chủ quán bán đi những bức tranh, anh/ chị hãy trả
lời câu hỏi sau: Khi bán đi những tác phẩm nghệ thuật đẹp đẽ, phải chăng người ta
cũng đánh mất một phần tâm hồn mình?
Phần 2: Viết (5.0 điểm)
Cái mới của văn học Việt Nam giai đoạn từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX là “tính
chất hướng nội, quan tâm nhiều hơn tới số phận cá nhân trong những hoàn cảnh
phức tạp, đời thường”.
( Trích SGK Ngữ văn 12, trang 17,Tập I, NXBGD năm 2008)
Cảm nhận nhân vật người đàn bà hàng chài của truyện “Chiếc thuyền ngoài xa”
(Nguyễn Minh Châu) và nhân vật Hồn Trương Ba thuộc đoạn trích vở kịch “Hồn
Trương Ba, da hàng thịt” (Lưu Quang Vũ), anh(chị) hãy làm sáng tỏ nhận định trên. HƯỚNG DẪN GIẢI
Phần 1: Đọc hiểu (5,0 điểm) Câu Đáp án Điểm
Ông chủ quán luôn pha cho người hoạ sĩ những tách cà phê 1
thơm ngon mà không lấy tiền vì muốn bày tỏ sự cung kính 1,0 điểm
đối với nghệ thuật, muốn trả ơn những bức tranh tuyệt tác.
Những chi tiết miêu tả nhân vật hoạ sĩ trong văn bản: người
dỏng cao, gương mặt buồn đẹp, xanh xao. Ngón tay thanh tú 2 1,0 điểm
trắng muốt nâng li cà phê, mắt trầm ngâm ông nhìn những
chiếc lá vàng bị gió bứt ào ào rơi ngoài cửa sổ.
Nhân vật “tôi” là người giàu cảm xúc, yêu cái đẹp, hay hoài niệm về quá khứ. 3 1,0 điểm
Lí do khẳng định như vậy: nhân vật “tôi” say mê những bức
tranh, yêu mến người hoạ sĩ, luôn muốn quay về chốn xưa... 4
Từ sự thay đổi của quán Lá Thu giữa quá khứ và hiện tại, tác 1,0 điểm