Giáo án Bài 15 Tin 11 Khoa học máy tính Cánh diều: Truy vấn trong cơ sở dữ liệu quan hệ

CHỦ ĐỀ F: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA MÁY TÍNH
GIỚI THIỆU CÁC HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU
BÀI 5: TRUY VẤN TRONG CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ
Thời gian thực hiện: 1 tiết I. Mục tiêu. 1. Về kiến thức:
- Diễn đạt được khái niệm truy vấn cơ sở dữ liệu;
- Giải thích được cấu trúc cơ bản SELECT...FORM...WHERE… của câu lệnh SQL;
- Nêu được một vài ví dụ minh họa việc dùng truy vấn để tổng hợp, tìm kiếm dữ liệu trên một bảng. 2. Về năng lực: - Năng lực chung:
 Tự chủ và tự học: Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản
thân trong quá trình học tập, rút kinh nghiệm để có thể vận dụng vào các tình huống khác
 Giao tiếp và hợp tác: Biết lựa chọn hình thức làm việc nhóm với quy mô phù hợp
với yêu cầu và nhiệm vụ.
 Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phân tích được tình huống, đề xuất và lựa chọn
giải pháp để giải quyết các vấn đề do giáo viên đặt ra. Phân tích được tình huống,
đề xuất và lựa chọn giải pháp để chọn được phương án nhằm trả lời các câu hỏi trắc nghiệm.
- Năng lực tin học:
 NLc (Giải quyết vấn đề với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông):
HS được rèn luyện, bồi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề thông qua việc truy vấn CSDL. 3. Về phẩm chất:
- Có thái độ học tập tốt để trở thành người có ích cho gia đình, xã hội, đất nước:
 Chăm chỉ học tập, tích cực tham gia các hoạt động trên lớp;
 Nghiêm túc, có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu của thầy cô.
II. Thiết bị dạy học và học liệu.
- Thiết bị dạy học:  Máy tính hoặc Laptop;
 Học liệu, kế hoạch bài dạy, phiếu học tập, bài giảng điện tử. - Học liệu:
 Sách giáo khoa, Sách giáo viên;  File CSDL trong Access.


III. Tiến trình dạy học.
1. Hoạt động 1: Khởi động
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
b. Nội dung hoạt động:
- HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi. - Nội dung câu hỏi:
Em hãy nêu một vài ví dụ cụ thể về khai thác thông tin trong một cơ sở dữ liệu mà em biết? c. Sản phẩm:
- Từ yêu cầu Hs vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra, đáp án mẫu có thể như sau:
Một vài vd về khai thác thông tin trong CSDL:
 Sắp xếp: Sắp xếp danh sách lớp tăng dần theo tên học sinh;
 Truy vấn: Lọc ra tên các mặt hàng bán chạy trong siêu thị;
 Xem dữ liệu: Xem thông tin của từng học sinh theo một khuôn mẫu nhất định.
 Kết xuất báo cáo:Lập, định dạng và in ra danh sách các mặt hàng có khuyến mãi.
d. Tổ chức thực hiện: NHIỆM VỤ
CÁCH THỨC TỔ CHỨC
Chuyển giao GV nêu câu hỏi và yêu cầu HS trao đổi với bạn bên cạnh để tìm câu trả nhiệm vụ lời.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi với bạn cùng bàn.
GV quan sát học sinh tự học, thảo luận, trợ giúp kịp thời khi các em cần Thực hiện hỗ trợ; nhiệm vụ
GV có thể gợi ý cho các em các hoạt động gần gũi trong cuộc sống. VD:
cần thống kê lớp có bao nhiêu bạn chưa vào đoàn; cần sắp xếp danh sách
lớp tăng dần theo tên học sinh…
GV: Gọi đại diện 1 học sinh trình bày câu trả lời và cho vd tương ứng. Báo cáo, HS báo cáo kết quả thảo luận
GV: Yêu cầu các bạn khác nhận xét, bổ sung (nếu có).
HS: Nhận xét, góp ý bổ sung bài của bạn (nếu có). Kết luận,
- GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức cho học sinh. nhận định
2. Hoạt động 2: Khái niệm truy vấn CSDL
a. Mục tiêu: Diễn đạt được khái niệm truy vấn cơ sở dữ liệu;
b. Nội dung:HS thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1.


Phiếu học tập số 1: CÂU HỎI
TRẢ LỜI (DỰ KIẾN)
Câu 1: Khai thác CSDL là gì? Cho Vd?
1. Khai thác cơ sở dữ liệu là truy xuất
thông tin và hiển thị kết quả theo khuôn dạng nhất định.
Câu 2: Việc khai thác CSDL trong máy
VD1: Thêm 1 học sinh vào danh sách tính gọi là? lớp. a. Truy vấn b.Vấn tin
VD2: Cập nhật số lượng tồn kho của sản c. a, b đều đúng. phẩm. d. a, b đều sai. 2. Đáp án: c
Câu 3: kể tên một số hệ QT.CSDL mà em biết?
3. Hệ QT.CSDL: MS-Access; MySQL;
Câu 4. Hãy cho biết ngôn ngữ truy vấn Foxpro; ...
CSDL nào phổ biến nhất hiện nay?
Câu 5. Truy vấn cập nhật dữ liệu bao? 4. SQL.
a. Thêm, xóa, sửa dữ liệu.
b. Sắp xếp, tìm kiếm, thống kê, báo cáo,… c. a, b đều đúng. 5. Đáp án: A. d. a, b đều sai.
Câu 6. Truy vấn khai thác dữ liệu bao gồm?
a. Thêm, xóa, sửa dữ liệu.
b. Sắp xếp, tìm kiếm, thống kê, báo cáo,… 6. Đáp án: B. c. a, b đều đúng. d. a, b đều sai. c. Sản phẩm:
- HS hoàn thành được phiếu học tập số 1. - Tổng kết:
 Đối với các hệ cơ sở dữ liệu quan hệ có 2 loại truy vấn dữ liệu: truy vấn cập nhật
dữ liệu và truy vắng khai thác dữ liệu;
 Ngôn ngữ truy vấn phổ biến nhất trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ là SQL.
d. Tổ chức thực hiện: NHIỆM VỤ
CÁCH THỨC TỔ CHỨC


Chuyển giao GV yêu cầu HS: nhiệm vụ
- Thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, ôn lại các kiến thức đã học liên quan, thảo luận Thực hiện
nhóm hoàn thành phiếu học tập số 2. nhiệm vụ
GV quan sát học sinh tự học, thảo luận, trợ giúp kịp thời khi các em cần hỗ trợ.
GV: Gọi đại diện 1 nhóm trình bày nội dung phiếu học tập số 1. Báo cáo,
HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ đã thống nhất trong nhóm . thảo luận
GV yêu cầu các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
HS nhận xét, góp ý bổ sung bài của bạn. Kết luận,
- GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức cho học sinh, cho điểm những nhóm nhận định
học sinh hoàn thành nhanh và chính xác.
3. Hoạt động 3: khai thác CSDL bằng câu truy vấn đơn giản. a. Mục tiêu:
- Giải thích được cấu trúc cơ bản SELECT...FORM...WHERE… của câu lệnh SQL;
- Nêu được một vài ví dụ minh họa việc dùng truy vấn để tổng hợp, tìm kiếm dữ liệu trên một bảng. b. Nội dung:
- Cho bảng HocSinh (học sinh) với dữ liệu như sau:
- Câu truy vấn sau cho phép lọc ra danh sách các
 Kết quả truy vấn như sau:
học sinh có điểm Văn>=7 gồm các thông tin sau:
mã định danh, họ và tên, điểm môn toán, và điểm môn văn.