Giáo án Bài 16 Lịch sử 7 Kết nối tri thức (2024): Khởi nghĩa Lam Sơn

Bài 16. KHỞI NGHĨA LAM SƠN 1. Về kiến thức
- Trình bày được một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Giải thích được nguyên nhân chính dân đến thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Nêu được ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Đánh giá được vai trò của các nhân vật lịch sử tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa
LamSơn như: Lê Lợi, Nguyên Trãi, Nguyên Chích,... 2. Về năng lực - Năng lực chung:
+ Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, có kĩ năng làm việc
nhóm và thể hiện tính sáng tạo.
+ Góp phần phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua hoạt động nhóm
cũng như quá trình trao đổi những kiến thức về nội dung bài học với giáo viên.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Biết sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiếu về khởi nghĩa Lam Sơn.
+ Vận dụng hiểu biết về khởi nghĩa Lam Sơn để thuyết trình về chiến lược chiến
tranhnhân dân trong lịch sử dân tộc. 3. Về phẩm chất
- Tự hào và trân trọng về truyền thống đánh giặc cứu nước để bảo vệ nền độc lập
dân tộc, bồi đắp lòng yêu nước.
- Có trách nhiệm gìn giữ và phát huy truyền thống lịch sử văn hoá tốt đẹp của dân tộc. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên
- Giáo án biên soạn theo định hướng phát triền năng lực; Phiếu học tập dành cho HS.
- Tập bản đồ Lịch sử và Địa lí 7 –phần Lịch sử.
- Thiết bị dạy học tối thiểu theo quy định chung và một số tranh ảnh khác do GV
sưu tầm và được phóng to, một số tư liệu lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có). 2. Học sinh -SGK.
- Tranh, ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập theo yêu cấu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu:Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới.
b. Nội dung:GV tổ chức cho học sinh hoạt động cá nhân.
c. Sản phẩm:Câu trả lời của học sinh tên nhân vật lịch sử, và cho biết sự kiện lịch sử
liên quan đến nhân vật đó.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ:? Theo dõi đoạn video và cho biết:


- Đoạn video có những nhân vật nào?
- Nội dung của đoạn video?
- Từ nội dung của đoạn video gợi nhắc cho em triều đại nào trong lịch sử Trung đại VN
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ:HS suy nghĩ, trả lời
Bước 3. Báo cáo, thảo luận:Học sinh trả lời. HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4. Kết luận, nhận định:Giáo viên nhận xét câu trả lời của học sinh.
- Giáo viên viết tên bài, nêu mục tiêu chung của bài và dẫn vào HĐ tiếp theo.
Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1. Khởi nghĩa Lam Sơn:
a. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa
a. Mục tiêu: HS sử dụng SGK nêu được những nét chính về Lê Lợi và nguyên nhân
dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
b. Nội dung: - GV chia cả lớp thành 4 nhóm, hướng dẫn các nhóm quan sát, đọc thông tin trong SGK.
- Học sinh làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi của giáo viên.
c. Sản phẩm:- Câu trả lời của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ * Nguyên nhân:
NV1: Giáo viên yêu cầu HS các nhóm quan sát, đọc
+ Sau khi đánh bại nhà Hồ,
thông tin mục a (SGK), thảo luận nhóm.
nhà Minh bóc lột và đàn áp
NV2: Theo em, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa trong
hoàn cảnh nào? Nêu những hiểu biết của em về chủ nhân dân ta tàn bạo. tướng Lê Lợi?
+ Trong bối cảnh ấy, nhân
Vì sao nhiều người yên nước khắp nơi về hội tụ dưới dân đã nổi dậy chống quân lá cờ của LL?
Minh, tiêu biểu là các cuộc
NV3:Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ ở đâu? Nêu khởi nghĩa của Trần Ngôi
hiểu biết của em về vùng đất đó?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ (1407 - 1409), Trần Quý
GVhướng dẫn HS trả lời Khoáng (1409 - 1414),... thu
NV1: Học sinh các nhóm quan sát lược đồ, đọc hút được nhiều lực lượng tham
thông tin, thảo luận nhóm, giới thiệu đường đi của gia, song cuối cùng đểu thất
các cuộc phát kiến địa lí trên lược đồ. bại.
NV2,3:Học sinh suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV.
+ Nghe tin Lê Lợi chuẩn bị
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
khởi nghĩa, nhiều người yêu
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả. HS các nhóm còn nước từ các nơi về hội tụ,
lại quan sát, theo dõi nhóm bạn trình bày, nhận xét trong đó có Nguyễn Trãi.
và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). * Diễn biến:
- HS trả lời câu hỏi của giáo viên.
Bước 4. Kết luận, nhận định + Năm 1416, Lê Lợi cùng
Nhận xét thái độ làm việc và phần trình bày của các 18 hào kiệt đã tổ chức Hội thề
nhóm, chốt kiến thức lên màn hình. ở Lũng Nhai (Thanh Hoá),


- Gợi ý trả lời NV2: + Sau khi đánh bại nhà Hồ, quyết tâm đánh đuổi giặc
nhà Minh bóc lột và đàn áp nhân dân ta tàn bạo. Minh.
+ Trong bối cảnh ấy, nhân dân đã nổi dậy chống
+ Đầu năm 1418, Lê Lợi tự
quân Minh, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa của Trần xưng là Bình Định Vương,
Ngôi (1407 - 1409), Trần Quý Khoáng (1409 - truyền hịch kêu gọi nhân dân
1414),... thu hút được nhiều lực lượng tham gia, song đứng lên đánh giặc cứu nước.
cuối cùng đểu thất bại.
+ Nghe tin Lê Lợi chuẩn bị khởi nghĩa, nhiều
người yêu nước từ các nơi về hội tụ, trong đó có Nguyên Trãi.
+ Lê Lợi - một hào trường có uy tin ở vùng đất
Lam Sơn (Thanh Hoá) , trước cảnh nước mất nhà tan
ông đã dốc hết tài sản để chiêu tập nghĩa sĩ, xây
dựng lực lượng cho cuộc khởi nghĩa.
- Gợi ý trả lời NV3: Lam Sơn là vùng đồi núi phía
tây Thanh Hoá, năm bên tả ngạn sông Chu. Có địa
thế hiểm trở; đồng thời nằm trên con đường huyết
mạch nối miền núi và miền biển, Nghệ An với Đông
Quan (thuộc Hà Nội ngày nay).
b. Những năm đầu của cuộc khởi nghĩa (1418 - 1423)
a. Mục tiêu: Trình bày được những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những
năm tháng đầu của cuộc khởi nghĩa.
b. Nội dung: HS đọc tài liệu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong
những năm tháng đầu của cuộc khởi nghĩa.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Do lực lượng còn non yếu
NV1: GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1.b và tìm nên nghĩa quân gặp nhiều khó
hiểu về những khó khăn của nghĩa quân trong những khăn.
năm đầu của cuộc khởi nghĩa
Lê Lợi tạm hòa hoãn với quân
NV2: Trình bày những khó khăn của nghĩa quân Minh
Lam Sơn trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa?
Để khắc phục những khó khăn đó, Lê Lợi đã làm gì?
Em có nhận xét gì về đề nghị tạm hòa hoãn với quân
Minh của nghĩa quân Lam Sơn?
NV3:Nêu hiểu biết của em về Nguyễn Trãi.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc thông tin mục 1.b, nêu những khó khăn của
nghĩa quân trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa


Bước 3. Báo cáo, thảo luận
- HS trả lời câu hỏi của GV.
- Các HS còn lại quan sát, theo dõi bạn trình bày,
nhận xét và bổ sung (nếu cần).
Bước 4. Kết luận, nhận định
- Nhận xét về thái độ, tinh thần và kết quả học tập
của học sinh, chốt kiến thức lên màn hình.
NV2:+ Trong những ngày đầu khởi nghĩa, căn cứ
nhiều lần bị bao vây. Nghĩa quân gặp rất nhiều khó
khăn, phải ba lần rút lên núi Chí Linh (huyệ Lang Chánh, Thanh Hóa).
+ Để khắc phục khó khăn, Lê Lợi và Nguyễn Trãi
chủ trương tạm hòa với quân Minh để tranh thủ thời
gian tìm phương hướng mới, củng cố lực lượng.
NV3: Nguyẻn Trãi (1380 - 1442) hiệu Ức Trai,
quê ở Thường Tín (Hà Nội), đỗ Thái học sinh và làm
quan dưới triều Hồ. Ông học rộng, tài cao, yêu nước,
thương dân sâu sắc. Sau khi cuộc kháng chiến chống
Minh của nhà Hồ thất bại. Ông vào Thanh Hoá tham
gia khởi nghĩa Lam Sơn, trở thành quân sư của Lê Lợi.
- Chuyển dẫn sang phần tiếp theo.
c) Giai đoạn mở rộng hoạt động và giành những thẳng lợi đàu tiên (1424 - 1425)
a. Mục tiêu: HS trình bày được những khó khăn mà nghĩa quân Lam Sơn gặp phải
trong những năm tháng đầu khởi nghĩa
b. Nội dung:GV chia cả lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS đọc tài liệu, thảo luận để
trình bày được những khó khăn mà nghĩa quân Lam Sơn gặp phải trong những năm
tháng đầu khởi nghĩa
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về những khó khăn mà nghĩa quân Lam Sơn gặp
phải trong những năm tháng đầu khởi nghĩa
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
Nguyễn Chích hiến kế tiến
GV yêu cầu HS đọc thông tin mục c (SGK), thảo đánh vào Nghệ An làm căn
luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
cứ, từ đó mở rộng giải phóng
NV1: Hãy cho biết vì sao Nguyễn Chích đề xuất kế Tây Đô ( Thanh Hóa) và Đông
hoạch đánh chiếm Nghệ An. Kế hoạch đó đem lại kết Quan. quả như thế nào?
+ Cuối năm 1924, Nghĩa quân
NV2: Nêu hiểu biết của em về Nguyễn Chích?
giải phóng Nghệ An, sau đó
Nghệ An là một vùng đất như thế nào?
giải phóng một vùng rộng lớn
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
từ Thanh Hóa đến đèo Hải